درگذشت "شارل مونْتِسْكيو" فيلسوف و نويسنده بلندآوازه فرانسوي (1755م)
درگذشت "شارل مونْتِسْكيو" فيلسوف و نويسنده بلندآوازه فرانسوي (1755م)
شارْل لويى دوسكوندا مونتسكيو اديب و متفكر فرانسوي در هجدهم ژانويه 1689م در فرانسه و در خانوادهاي كه اعضاي آن قاضي بودند به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات علوم ديني، به مقام وكالت رسيد و پس از چندي به تحقيقات علمي و تاريخي و حقوقي پرداخت. مونتسكيو به تدريج به انتشار رسالات در موضوعات مختلف روي آورد كه نشان ميداد به عنوان يك نويسنده، در كليه رشتههاي علمي و اجتماعي، صاحب نظر و داراي معلومات كافي است. كتابهايى همچون رساله درباره انعكاس صوت و رساله درباره بيماري غدد كليوي بيانگر گستردگي و تنوع دانستههاي اوست. همچنين توجه به تجزيه و تحليلهاي اجتماعي، روح انتقاد را در او قوي كرد و چون از وضع آن زمانِ كشور ناراضي بود كتاب جالبي به نام نامههاي ايراني بدون ذكر نام مؤلف منتشر ساخت. شهرت و آوازه اين كتاب باعث معروف شدن مونتسكيو شد و به عضويت فرهنگستان فرانسه انتخاب گرديد. او در سال 1727م به مسافرتي طولاني به كشورهاي اروپايى رفت و در اين مسافرتها، يادداشتها و مشاهدات، گزارشها، مطالعات و مطالبي درباره وضع سياسي و اقتصادي كشورهايى كه ديده بود گرد آورد. حاصل اين كار، انتشار كتاب ملاحظاتي درباره علل عظمت روميان و انحطاط ايشان بود. ليكن كار عظيم مونتسكيو، نوشتن شاهكار معروفي است كه به روح القوانين شهرت يافت و نگارش آن نزديك به بيست سال به طول انجاميد. روح القوانين در سال 1748م بدون ذكر نام مولف در ژنو منتشر شد و درظرف 2 سال، 22 بار تجديد چاپ گرديد. اين كتاب با استقبال عجيبي مواجه شد و بعدها نيز از مواد ذكر شده در آن براي اداره ممالك، استفاده زيادي شد. او در اين كتاب، انواع حكومتهاي پديد آمده در طول تاريخ را مورد بحث قرار داده و آداب و رسوم و روابط بين انسانها را بررسي كرده است. همچنين، كتاب روحالقوانين، تحقيق، تحليل و تجسسي بسيار گسترده در روح و فرهنگ ملتها و سرنوشت سياسي است كه تمام موضوعات فوق را به وسيله داستانهاي عيني و زنده تبديل به سبكي دلپذير و ممتاز نموده است. مونتسكيو اولين كسي است كه نظريه ضرورت تفكيك قواي سهگانه را ارائه داد كه اين نظريه در ايجاد روح آزاديخواهي صدر انقلاب فرانسه تاثير عميقي بر جاي نهاد. وي همچنين، تعريف آزاديهاي سياسي را كه ليبراليسم قرن نوزدهم از آن دفاع ميكند مشخص ساخته است. به طور كلي، مونتسكيو در كتاب روح القوانين، اصول و مباني تازهاي براي حكومت به وجود آورده است كه تسلط و استبداد سياسي را از ميان برميدارد. اين كتاب، رجال سياست فرانسه را هدايت كرده و به انديشههاي آنان الهام بخشيده است. مونتسكيو عقيده داشت كه انقلاب و خونريزي كاري از پيش نميبرد و آنچه كه يك جامعه به آن محتاج است قانون ميباشد. ميانه روي در سياست از خصوصيات مهم مونتسكيو بود و چون از كتاب روح القوانين انتقادات فراواني شد و برخي آن را بيارزش معرفي كردند، او تنها رسالهاي در دفاع از كتاب خويش نوشت. مونتسكيو را از نظر سياسي، فلسفي و اجتماعي ميتوان پيشواي انقلاب فرانسه خواند و از نظر نويسندگي، شخصيتي ود هوشمند كه با سبك موجز و روان و استوار خويش، از بزرگترين نويسندگان عصر به شمار آمد. شارل دو مونتسكيو سرانجام در دهم فوريه 1755م در 66 سالگي درگذشت.
