تولد "دنيس ديدِرو" مؤلف اولين دائرة المعارف جهان (1713م)

دنيس ديدِرو فيلسوف و دانشمند فرانسوي در 5 اکتبر سال 1713 در شهر لانگِر فرانسه به دنيا آمد. وي بي‏آنكه تحصيلاتي در رشته مشخصي داشته باشد، بر اثر همت و پشتكار خود، به زبان‏هاي لاتين، انگليسي، ايتاليايى و علم رياضيات تسلط يافت و در فلسفه، هنر و ادبياتْ صاحب نظر گرديد. وي در قوت بيان وسرعت انتقال و درك مسائل مشكل و دريافتن مطالب تازه، كمتر نظير داشت و از جواني با پژوهش و تحقيق آشنايى يافت. ديدرو در جواني به جرم نگارش مقالاتي درباره تكامل، كه حدود يك قرن بعد توسط چارلز داروين، طبيعي‏دان انگليسي كامل و اثبات شد، محكوم به زندان گرديد و پس از آزادي از حبس، تصميم گرفت با همكاري عده‏اي از نويسندگان فرانسوي، دايرةالمعارفي را بنگارد. غرض او و ساير نويسندگان اين كتاب، بيش از همه، آشنا كردن عامه به معارف عمومي و تربيت افكار و اذهان ايشان بود. هرچند ديدرو در مسائل مذهبي، از عقايد عامه تجاوز نمي‏كرد، ليكن در تقرير مسائل علمي و اجتماعي، مقالات را طوري ترتيب مي‏داد كه راه بحث و نظر بر عموم خوانندگان در خصوص اوضاع زمان باز باشد و اساس تقليد كوركورانه، تزلزل پذيرد. به منظور آن‏كه دايرةالمعارف مزبور شامل مطالب واقعي با جنبه‏هاي متعدد باشد، قسمت‏هاي عمده‏اي از انديشه‏هاي فلسفي كه مخالف رهبران كليسا بود در آن چاپ شد كه پس از انتشار جلد اول آن، چاپ مجدد و ادامه كار آن ممنوع گرديد. با اين حالْ ديدِرو با سختي و زحمت و به تنهايى به مدت بيست سال به تكميل اين دايرةالمعارف پرداخت و آن را به طور پنهاني چاپ و منتشر ساخت. دايرةالمعارف ديدرو به عنوان اولين دايرةالمعارف جهان، آكنده از آزادي خواهي و مخالفت با زياده‏روي‏هاي مقامات كليسا، دستگاه قضايى و حكومت وقت بود و نويد استقلال، آزادي، مشروطيت و حقوق مي‏داد. انتشار دايرةالمعارف ديدرو در ايجاد افكار آزادي خواهانه نقشي اساسي و ارزش‏مند ايفا كرد، به طوري كه آن را از علل بروز انقلاب كبير فرانسه در سال 1789م دانسته‏اند. اما دنيس ديدرو پنج سال قبل از بُروز انقلاب، در 30 ژوئیه1784م در 71 سالگي درگذشت. ديدرو در تفكرات فلسفي خود، بيشتر از نظريات شكاكانه در باب حيات پيروي مي‏كرد نه عقايد جزمي. وي بر اين عقيده بود كه هيچ چيز را براي هميشه نمي‏توان حقيقت مطلق انگاشت. دنيا دائماً در حال تغيير است و دريچه ذهن ما بايد به روي همه وجوه مختلف اين تغييرات باز باشد. پس بايد پاي‏بند عقل و استدلال نشد و در مورد ايمان خويش نيز به احتياط عمل كرد. دنيس ديدِرو به سبب قدرت خلاقه شگرف و انديشه‏هاي بديع و افكار علمي و فلسفي تازه و نو، يكي از نوابغ عالم ادب به شمار مي‏رود. وي هم‏چنين پديد آورنده نقد هنري است.

تاریخ رویداد : 5 اكتبر

تولد "دنيس ديدِرو" مؤلف اولين دائرة المعارف جهان (1713م)

تازه های تقویم

بیشترین بازدید هفته