مرگ "آدام اولئاريوس" خاورشناس معروف آلماني (1671م)

آدام اولئاريوس، دانشمند و خاورشناس آلماني در 11 اوت 1603م در اين كشور به دنيا آمد. وي پس از تكميل تحصيلات مقدماتي، وارد دانشگاه لايپزيگ شد و الهيات، فلسفه، رياضيات و فيزيك را فراگرفت تا اين كه با درجه عالي فارغ التحصيل گرديد. اولئاريوس پس از آن به عنوان كتابدار و حسابدار دربارِ فرمان‏رواي وقت به خدمت پرداخت و دو سال بعد در 32 سالگي همراه با هيأت بازرگانيِ آلمان به ايران سفر نمود. او در طي اقامت دو ساله در ايران، بارها به دربار شاه سلطان صفي، پادشاه صفوي راه يافت. اولئاريوس در اين مدت به فراگيري زبان و ادبيات فارسي پرداخت و با مطالعه كتاب گلستان سعدي، نسخه‏اي از آن را به همراه خود برد و در سال 1654م آن را تحت عنوان گلستان ايران، به زبان آلماني ترجمه كرد. اين نخستين اثر ادبي بود كه از زبان فارسي به آلماني ترجمه مي‏شد و آن چنان مورد استقبال آلماني‏زبان‏ها قرار گرفت كه تا بيست بار تجديد چاپ گرديد. هم‏چنين استقبال مردم آلمان از ترجمه گلستان باعث شد تا اولئاريوس به ترجمه بوستان سعدي و داستان‏هاي لقمان حكيم هم مبادرت ورزد و آنها را با كمال استادي و مهارت ترجمه و منتشر نمايد. اولئاريوس در مدت زمان حضور در ايران، سفرنامه‏اي نگاشت و در آن به شرح آداب و رسوم ايرانيان پرداخت. به نظر وي مردم ايران بر اساس اعتقادات مذهبي، هم خود و لباس و هم مكان زندگيشان تميز است. ايرانيان مردمي باذوق، باهوش، فهميده، مهمان‏نواز، مؤدب و خوشرو هستند. بچه‏ها از كودكي در مكتب، خواندن و نوشتن را فرامي‏گيرند و بعضي جوان‏ها، فلسفه، هندسه، فيزيك، حقوق و طب مي‏آموزند. اولئاريوس در سفرنامه خود، نكات جالبي درباره زبان و فرهنگ ايرانيان در زمان شاهان صفوي نگاشته و در آن، تصاوير و نقشه‏هاي جالبي از شهرها، ابنيه، عمارت‏ها و اشخاص معروف را آورده است. آدام اولئاريوس سرانجام در 23 فوريه 1671م در 68 سالگي درگذشت.