شكل‏گيري نهضت فاشيسم در ايتاليا به رهبري "بنيتو موسوليني" (1919م)

بنيتو موسوليني در آغاز قرن بيستم تفكراتي سوسياليستي داشت كه بر تقدم جامعه بر فرد و مالكيت عمومي مبتني بود. اما در اواخر جنگ جهاني اول با يك چرخش يك‏صد و هشتاد درجه‏اي در عقايد سابق خود، به تبليغ افكار تند ناسيوناليستي، نژادپرستي و ملي‏گرايى پرداخت. وي در راستاي اهداف قدرت‏طلبانه خود، در 23 مارس 1919م حزب فاشيست ايتاليا را تأسيس كرد. اعضاي اين حزب به تجديد قدرت امپراتوري روم قديم معتقد بودند و چون لباس‏هاي سياه برتن مي‏كردند به پيراهن سياهان، معروف شدند. تفكر فاشيستي بر استقرار يك رژيم ديكتاتوري غيرپارلماني و دشمني با هر نوع آزادي استوار بود و در سياست خارجي نيز مشيِ تجاوزكارانه را تبليغ مي‏كرد. فاشيسم، بيش از آن كه يك فلسفه يا ايده‏ئولوژي سياسي باشد، يك روش حكومت است كه بر سه اصل حكومت فردي، قدرت و حاكميت دولت و ناسيوناليسم افراطي بنا شده است. در حكومت فاشيستي، فردي كه در رأس حكومت قرار مي‏گيرد مافوق قانون و واجب‏الاطاعه است. در اين حكومت‏ها سازمان دولت با تكيه بر قدرت نظامي و گروه‏هاي فشار سياسي و وسايل تبليغاتي كه در اختيار دولت است آزادي‏هاي فردي را محدود مي‏سازد و هرگونه حركت مخالفي را سركوب مي‏كند. هم‏چنين فاشيسم به طور عام به رژيم‏هاي استبدادي متمركزي اطلاق مي‏شود كه با ايدئولوژي تبعيض نژادي و ناسيوناليسم افراطي حكومت مي‏كنند و با سركوب مخالفين، ايجاد اختناق و سانسور عقايد و افكار مردم، حكومت خود را تداوم مي‏بخشند. موسوليني به كمك اعضاي اين حزب در اكتبر 1922م، با شعار قدرت، اطاعت و عدالت، شهر رُم، پايتخت ايتاليا را تسخير كرد و به مقام نخست‏وزيري رسيد. موسوليني از آن پس در تعقيب اهداف حزب فاشيست، به تدريج همه امور داخلي و خارجي را تحت سيطره خود درآورد. موسوليني به همراه هيتلر رهبر فاشيست آلمان، جنگ جهاني دوم را آغاز كرد اما سرانجام در اواخر جنگ، توسط ميهن‏پرستان ايتاليايي دستگير و در بيست و هشت آوريل 1945م تيرباران شد.

تاریخ رویداد : 23 مارس