اعلام طرح "جورج مارشال" وزير امورخارجه امريكا (1947م)

طرح مارشال يكي از مهم‏ترين طرح‏هاي اقتصادي امريكا بعد از جنگ جهاني دوم است كه به نام طراح آن، جورج مارشال، وزير امور خارجه امريكا در دوران رياست جمهوري هاري ترومن نام‏گذاري شده است. به دنبال ارائه دكترين ترومن معروف به طرح دربرگيري در 12 مارس 1947م مبني بر ارسال كمك‏هاي اقتصادي و نظامي امريكا به كشورهاي مورد تهديد، جورج مارشال، وزير امور خارجه امريكا در پنجم ژوئن 1947م طرحي براي نفوذ در كشورهاي اروپايى ارائه داد كه بعدها به طرح مارشال معروف شد. اين طرح، كمك‏هاي مالي و اقتصادي بلاعوض امريكا را به حكومت‏هاي نيازمند تصريح مي‏كرد، ليكن عملاً گامي در جهت استثمار كشورها و انقياد دولت‏ها از طريق ايجاد وابستگي‏هاي اقتصادي و سپس سياسي بود. جورج مارشال در اين روز عنوان كرد: اگر كشورهاي اروپايى مبادرت به ايجاد يك برنامه بازسازي اقتصادي كنند، ايالات متحده در اجراي اين برنامه، كمك مالي در اختيار اين كشورها قرار خواهد داد. اين سخنان كه در حقيقتْ ارائه ديدگاه‏هاي اقتصادي دولت امريكا نسبت به قاره اروپا محسوب مي‏شد با استقبال دولت‏هاي جنگ زده و خسارت ديده اروپايى مواجه گرديد. كشورهاي مورد نظر بلافاصله در پاريس طرحي را به مورد اجرا گذاشتند كه كنگره امريكا نيز با تخصيص اين اعتبارات موافقت كرد. طرح مارشال ابتدا شامل شوروي و كشورهاي اروپاي شرقي هم مي‏شد، ولي دولت شوروي حاضر به قبول شرايط اين كمك نشد و كشورهاي اروپاي شرقي را نيز از پذيرفتن آن منع كرد. از اين پس در عرض چهار سال، بيش از 14 ميليارد دلار در اختيار دولت‏هاي استقبال كننده از اين طرح امريكايى قرار گرفت كه در اين ميانْ تنها سهم فرانسه و انگلستان در حدود شش ميليارد دلار بود. دولت امريكا توانست در ازاي اعطاي اين كمك‏ها امتيازات مورد نظر خود را كه انگيزه اصلي در ارائه اين طرح اقتصادي بود از دولت‏هاي اروپايى كسب كند و آن‏ها را تا سرحد امكان به خود وابسته سازد. دكترين جورج مارشال هم‏چون دكترين ترومن، گام موثر امريكا در دهه 1940م براي نفوذ در كشورهاي اروپايي بود و همين دو طرح بود كه در آينده، زمينه اتحاد دسته جمعي دولت‏هاي غرب اروپا را در زير چتر سلطه سياسي و نظامي امريكا فراهم آورد. هم‏چنين پيمان آتلانتيك شمالي، ناتو نيز كه به دنبال اجراي اين طرح منعقد شد، حضور نظامي امريكا را در اروپا تثبيت كرد.

تاریخ رویداد : 5 ژوئن