تولد "ژان پل سارتْرْ" فيلسوف و نويسنده معروف فرانسوي (1905م)
تولد "ژان پل سارتْرْ" فيلسوف و نويسنده معروف فرانسوي (1905م)
ژان پل سارْتْرْ نويسنده معروف فرانسوي، در 21 ژوئن 1905م در شهر پاريس فرانسه به دنيا آمد. وي در خردسالي پدر را از دست داد و تحت نظر مادر و مادربزرگش تربيت يافت. سارتر پس از اخذ دانشنامه خود به تدريس پرداخت و از 33 سالگي، فعاليت مطبوعاتي خود را آغاز كرد. وي در سال بعد مجموعه داستانهاي كوتاه را تحت عنوان ديوان منتشر نمود و سپس خود، رماني به نام تهوع نگاشت كه باعث شهرت او شد. وي در اين كتاب، انديشه خود را درباره پوچي زندگي و آرزوهايى كه به ناكامي و آشفتگي روح ميانجامد، منعكس ميسازد. وي همچنين در مجموعه داستانهاي كوتاه ديدار نيز كساني را توصيف كرده است كه هر يك ميخواهند به نحوي از زندگي پوچ خود بگريزند، اما هر جا ميروند به ديواري بر ميخورند كه راه گريزشان را ناممكن ميسازد. سارتر در سالهاي بعد، به نشر عقايد خود پرداخت و در شمار رهبران مكتب اگزيستانسياليسم يا اصالت وجود قرار گرفت. بر اساس اين مكتب فلسفي، انسان و هستي او مركز و غايت همه مسائل است. سارتْرْ شالوده نظريات فلسفي خود را با تكيه بر آثار فلاسفه بزرگ جهان قرار داد. به نظر او، اين فلسفه پاسخي به دردهاي وي و ديگر ابناء بشر بود. پل سارْتْر ميگفت: آن چه كه من از زندگي دارم اين است كه فقط زنده هستم و اين هم يك كيفيت خسته كننده است. من زندگي ميكنم، فقط براي آنكه بميرم. همه ما، وجودهاي مجعولي در يك دنياي مجعول هستيم. وي درباره آزادي، ميگفت: در اين دنياي ماشيني، ما آدميان محكوم به آزادي هستيم، اما اين آزادي ما را مجبور ميسازد كه در جستجوي ذات واقعي خويش برآييم و رنج و ملال شخصي را با بزرگواري پذيرا گرديم. مذهب اصالت وجودِ سارْتر را ميتوان به تسليم شجاعانه در برابر سرنوشت توصيف كرد كه تعبير جديدي از بدبيني برخي فلاسفه است، اما بدون گله و شكايت. وي ميگفت، بگذاريد بدين فكر خرسند باشيم كه تماشاگران شيفته وجود هستيم، ولي با آنچه مشاهده ميكنيم هيچگونه نسبت اساسي نداريم. سارْترْ عقيده نويسندگان گذشته را كه از زير بار تعهد شانه خالي ميكردند و به اصل هنر براي هنر معتقد بودند، طرد ميكند و نظر چنين نويسندگان را كه اگر هم جامعه را وصف ميكردند، چون ناظري ساده يا دانشمندي بودند كه اجتماع را آزمايشگاه خود ميپنداشتهاند، قبول ندارد. در نظر سارتر، عالم ادب نيز بايد مانند هر امر ديگر، هدفي را دربرداشته باشد و از حال بيطرفي و بيغرضي بيرون و وظيفه خود را نسبت به عالم بشريت انجام دهد. افراد در نظر ساتر، اجزايى هستند كه در هم تاثير متقابل ميگذارند و ميان آنان تفاهمي است كه موجب تشكيل روح كلي و واحد ميگردد، پس هيچ كس نبايد به كار ديگران بياعتنا بماند. به عقيده او، در دنيا خدايى وجود ندارد و زندگي چيز بيهودهاي است. وي شخصاً آدم فوقالعاده بدبيني بود با اين حال، او ترجمان احساسات نوميدانه ميليونها اروپايى است كه زير شلاق گرسنگي و بيكاري و عواقب جنگ، خرد و خسته شده بودند. پل سارتر نظرات خويش را ضمن يك سري كتاب، داستان كوتاه و قصه و نمايشنامه و مقالاتي منتشر ميساخت كه بازتاب فراواني در جامعه مييافت. همانقدر كه فلسفه پل سارتر مورد انتقاد و اتهام قرار گرفته است، نوشتههايش هم از نظر بسياري از مردم و منتقدين، ناپسند و هرزه است. بسياري از جهان، فلسفهاش را فساد انگيز و غيراخلاقي شناختهاند به طوري كه در سال 1948، نوشتههايش از طرف واتيكان، ضاله و گمراه كننده قلمداد گرديد و براي هر كاتوليكي مطالعه آن ممنوع شد. علي رغم آن كه سارتر هميشه از انسانگرايى دم زده است ولي به عنوان نمونه، وي بارها بر مظلوميت رژيم صهيونيستي اشك تمساح ميريزد و از ستم اعراب، به ويژه آوارگان فلسطين كه سرزمينشان غصب شده، نالهها سر ميدهد. سارتر، مدتها نويسنده و فيلسوف مورد علاقه و باب روز بود، اما بعدها از اين نفوذ كاسته شد و بر مخالفان عقايد او افزوده گشت. از ديگر آثار سارتر ميتوان از تخيل، بود و نبود، راههاي آزادي، شيطان و خدا و انديشههايي درباره قوم يهود نام برد. ژان پل سارْترْ سرانجام در سال 1980م در هفتاد و پنج سالگي جان سپرد.
