تشكيل بنياد نوبل جهت نحوه تقسيم و اعطاء جوايز نوبل (1900م)

آلفرد نوبل، شيمي‏دان و مخترع سوئدي در 21 اكتبر 1833م به دنيا آمد. وي تحصيلات ابتدايى را در استكهلم و تعليمات عالي را در سن‏پطِرِزْبورگ گذرانيد و علاوه بر فراگيري رشته‏هاي زبان و شيمي توانست گواهينامه‏هايى در زبان سوئدي، روسي، انگليسي، فرانسوي و آلماني دريافت نمايد. وي پس از سفري به كشورهاي اروپايى، در سال 1863م به سوئد بازگشت و سال بعد از آن در پي آزمايش‏هاي مكرر موفق شد تا ديناميت را به عنوان مهيب‏ترين مواد منفجره اختراع نمايد. اين ماده انفجاري گرچه انقلاب بزرگي در كارهاي امر كشف معادن، راه‏سازي و حفر تونل به وجود آورد ولي علي‏رغم ميل نوبل، در راه تهيه سلاح‏هاي جنگي و كشتار و تخريب نيز به كار گرفته شد. آلفرد نوبل علاوه بر آن در زمينه‏هاي گوناگون موفق به ثبت 355 امتياز نامه از اختراعات و ابتكارات خود شد و با بهره‏برداري سريع از اين اختراعات به ايجاد 90 كارخانه و شركت در 20 كشور جهان دست زد. كسب درآمدهاي فراوان و گسترش سرمايه نوبل از يك طرف و بهره برداري از اختراع اصلي وي، ديناميت، در جنگ و خون‏ريزي باعث شد تا وي در وصيت نامه‏اي كه به تاريخ 27 نوامبر 1895م تدوين نمود سود ناشي از سرمايه‏گذاري دارايى‏هايش، به افراد و دانشمندان رشته‏هاي فيزيك، شيمي، پزشكي، ادبيات و صلح اختصاص دهد. اين وصيت‏نامه پس از مرگ وي باز شد و پس از حل اختلافات ورّاث و نيز كشورهاي محل سرمايه‏گذاريِ نوبل، سرانجام در 29 ژوئن 1900م، پادشاه سوئد تأسيس بنياد نوبل را اعلام نمود. در نهايت، جايزه نوبل كه مبلغ آن، يك ميليون دلار است، از سال 1905م به فيزيك‏دانان، شيمي‏دانان، پزشكان، نويسندگان برجسته و اديبان و مناديان صلح در سراسر جهان اهداء شد و از كارهاي علمي، ادبي و انسان‏دوستانه آنان، بدين وسيله تقدير به عمل آمده است. هرچند جوايز نوبل در طي يك‏صد سال گذشته، ازبزرگان بسياري تجليل به عمل آورده و كارهاي علمي و خدمات آنان به عالم بشريت را ستوده است ولي در برخي موارد، آلت دست سياست‏مداران و گروه‏هاي فشار بين‏المللي قرارگرفته و اعتبار آن زير سؤال رفته است. جايزه نوبل همچنان ساليانه توسط هيأت‏ها و كميته‏هاي تخصصي اهدا مي‏گردد.

تاریخ رویداد : 29 ژوئن