درگذشت "ادوارد براون" اديب و خاورشناس معروف انگليسي (1926م)

ادوارد گِرَنْويل براوْنْ، خاورشناس معروف انگليسي در هفتم فوريه 1862م در نيوكاسل انگلستان به دنيا آمد. وي تحصيلات خود را در رشته پزشكي در دانشگاه كمبريج به پايان رسانيد اما علاقه فراوانش به ادبيات مشرق زمين باعث شد تا در هنگامه حضور در جنگ عثماني و روسيه به عنوان پزشك، به فراگيري زبان عربي و فارسي و تركي بپردازد. براون در 25 سالگي به ايران عزيمت نمود و نتيجه اين سفر او به ايران، در كتاب يك سال در ميان ايرانيان تشريح گرديد. براون زبان فارسي را وسيله‏اي براي انتقال تفكر و تمدن ايرانيان مي‏دانست. از اين رو كتاب‏هاي متعددي اعم از تاليف و تصحيح در مورد تاريخ و ادبيات اين مرز و بوم از خود به يادگار گذاشت. در زمان حضور براون در ايران، يكي از موضوعات مورد توجه روز، مسئله فرقه‏هاي نوظهور در ميان جامعه اسلامي بود. او ضمن آشنايى با بزرگان فرقه‏هاي بابي و بهايى، كتبي نيز در اين زمينه نگاشت. براون علاوه بر تدريس، به تاليف و تصنيف درباره موضوعات ادبي و تاريخي ايراني و اسلامي و نشر كتب از روي نسخه‏هاي دست‏نويس مي‏پرداخت و در اين راه تلاش فراواني از خود نشان داد. در ميان آثار او، چند مجموعه كتاب، نشان دهنده ميزان علاقه و تسلط وي به زبان‏هاي فارسي و عربي است كه كتاب تاريخ ادبيات ايران در 4 جلد به عنوان اولين و كامل‏ترين تاريخ ادبيات فارسي، تاريخ پزشكي عرب شامل چهار خطابه درباره جايگاه علم طب در ميان اعراب قبل از اسلام تا چند قرن پس از آن و نيز كتاب انقلاب ايران درباره واقعه نهضت مشروطه از آن جمله‏اند. برخي بر اين باورند كه ادوارد براون، مامور سياسي دولت انگلستان بوده و با گرفتن پول از خارجي‏ها، قصد طرح و بزرگ‏نمايى بابي‏ها و بهايى‏ها را داشته و در راه ايجاد تفرقه ميان ايرانيان تلاش مي‏كرد. از سوي ديگر، گروهي نيز وي را مردي آزادي‏خواه مي‏دانستند كه به ادبيات و عرفان ايران و ايرانيان علاقه داشت و با سياست‏هاي ضد مصالح ايران مخالفت مي‏كرد. ادوارد براون ساليان طولاني به تدريس زبان فارسي و عربي در دانشگاه كمبريج مشغول بود تا اين‏كه در هفتم ژوئيه 1926م در 54 سالگي درگذشت.

تاریخ رویداد : 7 جولای