درگذشت "ويليام هِرْشِل" رياضي‏دان و منجم برجسته آلماني (1822م)

سر ويليام هِرْشِلْ، ستاره‏شناس آلماني در 25 نوامبر 1738م در هانوفر از شهرهاي آلمان به دنيا آمد. او تا نوجواني به كار چوپاني مشغول بود و سپس مدتي به فراگيري موسيقي پرداخت. هرشل روزي كتابي درباره نجوم به دستش رسيد و چون مطالعه كرد دريافت كه براي فهم مطالب آن، محتاج دانستن پاره‏اي از مباحث نور است و آن‏گاه متوجه شد كه مطالعه نور بدون دانستن رياضيات ثمربخش نيست. لذا جبر و هندسه آموخت و پس از مدتي مطالعه درباره نور و نجوم، ديدار ستارگان به قدري او را به شوق آورد كه خانه خود را به كارگاهي براي ساختن تلسكوپ تبديل كرد. هرشل با كوشش فراوان موفق به ساخت تلسكوپي گرديد كه فاصله كانوني آن 11 متر و هفتاد سانتيمتر، قطر آينه‏اش 147 سانتيمتر با وزني در حدود يك تن بود. وي در سال 1782م هنگامي كه با اين تلسكوپ مشغول رصد ستارگان بود، ناگهان ستاره‏اي ديد كه مانند ساير ستاره‏ها به صورت يك نقطه نوراني نبود، بلكه هم‏چون قرصي درخشان بود. هرشل به زودي دريافت كه سياره تازه‏اي را كشف كرده و معلوم ساخت كه پهنه منظومه شمسي وسيع‏تر شده است. اين سياره، اورانوس نام گرفت و هرشل با اين كشف، دستگاه منظومه شمسي را كه از زمان قديم، محدود به سياره زحل بود وسعت داد. او هم‏چنين دو قمر اورانوس را نيز كشف نمود. كشف هرشل غوغايى در مجامع علمي به پا كرد و او را غرق در افتخار نمود، به طوري كه به او عنوان كاشف اعماق آسمان لقب دادند. هرشل در ادامه كارهاي اخترشناسي خود اعلام كرد كه خورشيد در آسمان ثابت نيست و تغيير مكان مي‏دهد و سيارات را همراه خود مي‏بَرَد. وي فهرستي از دو هزار و پانصد سحابي تشكيل داد و گفت اين سحابي‏ها مجموعه‏اي از ستارگان و توده‏هايى از گاز هستند. رصدهاي متعدد و تحقيقات عميق نجومي هرشل در باب ستارگان، موجب شد كه وي يك نظريه جامع در باب جهان پرستاره مطرح كند. او نخستين كسي بود كه صراحتاً گفت منظومه شمسي جزء بسيار كوچكي در جهان ستارگان است. ويليام هرشل در پايان عمر به رياست جامعه پادشاهي و عضويت آكادمي علوم فرانسه انتخاب شد و افتخاري جهاني به دست آورد تا اين‏كه در روز 25 اوت 1822م در 84 سالگي درگذشت.

تاریخ رویداد : 25 آگوست