مرگ "علي عزت بگوويچ" رئيس جمهور پيشين بوسني و هرزه گوين (2003م)
مرگ "علي عزت بگوويچ" رئيس جمهور پيشين بوسني و هرزه گوين (2003م)
علي عزت بگوويچ رئيسجمهور سابق بوسني هرزگوين در هفتم اوت 1925م در يكي از مناطق بوسني به نام بوسسمك متولد گرديد. وي پس از فراغت از تحصيل، با جمعيت علماي هدايت كه در بوسني تأسيس شده بود، همكاري نمود و در شمار برجستهترين شاگردان اين مكان به شمار ميرفت. اين جمعيت در بيداري مسلمانانِ يوگسلاوي بعد از جنگ جهاني دوم سهم بسزايي داشت. علي عزت بگوويچ در 21 سالگي به علت اعتقادات اسلامي و تلاش براي رواج ارزشهاي اسلامي در جامعه كمونيستي يوگسلاوي به زندان محكوم شد و سه سال در زندان ماند. اما پس از آزادي، نه تنها فعاليت خود را متوقف ننمود بلكه آن را گسترش داده و به آگاه ساختن نسل جوان پرداخت. وي در عين حال به تحصيلات خود ادامه داد. وي در سال 1956م در رشته حقوق از دانشگاه سارايوو فارغالتحصيل گرديد و از اين زمان به عنوان يك وكيل، حقوقدان و سياستمدار مسلمان در يوگسلاوي شناخته شد. در طي سالهاي بعد، بگوويچ به علت افشاي ماهيت كمونيسم در جامعه يوگسلاوي، تحت نظر قرار داشت و در سال 1983م بار ديگر توسط كمونيستها دستگير و به 14 سال زندان محكوم شد. وي در سال 1989م آزاد گرديد و حزب اسلامي اقدام دموكراتيك را بنيان نهاد. پس از فروپاشي فدراسيون يوگسلاوي وي در اواخر سال 1990م به رياست جمهوري بوسني هرزگوين انتخاب شد. كمتر از 6 ماه پس از آن، آشوب و نابساماني مناطق تحت كنترل فدراسيون يوگسلاوي سابق را فرا گرفتو مردم كرواسي خواهان استقلال از صربستان شدند. بگوويچ نيز در پي اين تحولات، رفراندومي براي تمايل يا عدم تمايل مردم به استقلال برگزار كرد كه مسلمانان بوسني يكپارچه خواهان استقلال شدند. و در ماه مارس 1992، استقلال جمهوري بوسني هرزگوين اعلام شد. اين امر موجب نگراني صربها گرديد، اما بگوويچ كه به اتحاد و تماميت ارضي كشورش علاقهمند بود و از سوي ديگر از لحاظ اعتقادي، فردي سكولار به شمار ميرفت، به اقليتهاي غيرمسلمان قول داد بوسني را به يك كشور اسلامي و مذهبي مبدل نسازد و حقوق كليه اقليتها را محترم شمرد. اما رهبران صربهاي بوسني كه مخالف استقلال اين منطقه از صربستان بودند، اقليت صرب ساكن بوسني را تحريك نموده و شورش بزرگ قومي با حمايت آشكار صربستان براي اخراج مسلمانان از بوسني آغاز شد. اين وضعيت چهار سال به طول انجاميد و در اين مدت، خانههاي مسلمانان آتش زده شد. اموال آنها به يغما رفت و موجي از ترور، تجاوز، خونريزي و قتل عام، زن و مرد و كودك بوسنيايي را دربرگرفت. در طي اين زمان، علي عزت بگوويچ در مقام رئيس جمهور از يك طرف مبارزات مردمي عليه صربها را سازمان داده و آنها را تقويت مينمود و از سوي ديگر در عرصه بينالمللي براي برانگيختن احساساتِ دولتها و بسيج آنها در حمايت از مردم بوسني و عليه صربها تلاش فراواني انجام داد كه سرانجام به امضاي صلح دِيتون در اواخر سال 1995م در امريكا منجر شد. براساس اين پيمان گرچه مناطق بسياري از كنترل مسلمانان خارج شد و باعث نارضايتي رهبران مسلمان و مردم بوسني بود اما به اعتقاد بگوويچ امضاي پيمان دِيتون از ادامه جنگ و مرگ قطعي هزاران مسلمان ديگر، بهتر بود. همچنين برپايه اين قرارداد، مقدر شد مقام رياست جمهوري به صورت دورهاي و به ترتيب ميان مسلمانان، صربها و كروآتها گردش كند. بدين سان در اولين دوره رياست جمهوري در سال 1996م علي عزت بگوويچ به مقام رياست جمهوري نائل آمد. وي در نيمه سال 2000م در اعتراض به تضعيف مسلمانان و برجسته كردن نقش صربها در مجامع بينالمللي و در نتيجه تأمين خواستههاي توسعهطلبانه صربها، از مقام خود به عنوان رئيسجمهور بوسني كناره گرفت و در بيانيهاي اعلام كرد شرايط كنوني كه تنها بي عدالتي در آن حكم فرماست، شرايطي نيست كه من بتوانم در آن زندگي كنم. بگوويچ در عين حال به عنوان يك محقق و نويسنده اسلامي آثاري از خود بر جاي گذاشت كه مشكلات رنسانس اسلامي، بيانيه اسلامي، فرار من از آزادي و اسلام ميان شرق و غرب از آن جمله است. علي عزت بگوويچ سرانجام در 21 اكتبر سال 2003م در سن 78 سالگي درگذشت.
