مرگ "دنيس ديدِرو" دانشمند فرانسوي و مؤلف اولين دايرةالمعارف جهان (1784م)

دنيس ديدِرو فيلسوف و دانشمند فرانسوي در 20 فوريه سال 1713 در شهر لانگِر فرانسه به دنيا آمد. وي بي‏آنكه تحصيلاتي در رشته مشخصي داشته باشد، بر اثر همت و پشتكار خود، به زبان‏هاي لاتين، انگليسي، ايتاليايى و علم رياضيات تسلط يافت و در فلسفه، هنر و ادبياتْ صاحب نظر گرديد. وي در قوت بيان وسرعت انتقال و درك مسائل مشكل و دريافتن مطالب تازه، كمتر نظير داشت و از جواني با پژوهش و تحقيق آشنايى يافت. ديدرو در جواني به جرم نگارش مقالاتي درباره تكامل، كه حدود يك قرن بعد توسط چارلز داروين، طبيعي‏دان انگليسي كامل و اثبات شد، محكوم به زندان گرديد و پس از آزادي از حبس، تصميم گرفت با همكاري عده‏اي از نويسندگان فرانسوي، دايرةالمعارفي را بنگارد. غرض او و ساير نويسندگان اين كتاب، بيش از همه، آشنا كردن عامه به معارف عمومي و تربيت افكار و اذهان ايشان بود. هرچند ديدرو در مسائل مذهبي، از عقايد عامه تجاوز نمي‏كرد، ليكن در تقرير مسائل علمي و اجتماعي، مقالات را طوري ترتيب مي‏داد كه راه بحث و نظر بر عموم خوانندگان در خصوص اوضاع زمان باز باشد و اساس تقليد كوركورانه، تزلزل پذيرد. به منظور آن‏كه دايرةالمعارف مزبور شامل مطالب واقعي با جنبه‏هاي متعدد باشد، قسمت‏هاي عمده‏اي از انديشه‏هاي فلسفي كه مخالف رهبران كليسا بود در آن چاپ شد كه پس از انتشار جلد اول آن، چاپ مجدد و ادامه كار آن ممنوع گرديد. با اين حالْ ديدِرو با سختي و زحمت و به تنهايى به مدت بيست سال به تكميل اين دايرةالمعارف پرداخت و آن را به طور پنهاني چاپ و منتشر ساخت. دايرةالمعارف ديدرو به عنوان اولين دايرةالمعارف جهان، آكنده از آزادي خواهي و مخالفت با زياده‏روي‏هاي مقامات كليسا، دستگاه قضايى و حكومت وقت بود و نويد استقلال، آزادي، مشروطيت و حقوق مي‏داد. انتشار دايرةالمعارف ديدرو در ايجاد افكار آزادي خواهانه نقشي اساسي و ارزش‏مند ايفا كرد، به طوري كه آن را از علل بروز انقلاب كبير فرانسه در سال 1789م دانسته‏اند. اما دنيس ديدرو پنج سال قبل از بُروز انقلاب، در 25 اكتبر 1784م در 71 سالگي درگذشت. ديدرو در تفكرات فلسفي خود، بيشتر از نظريات شكاكانه در باب حيات پيروي مي‏كرد نه عقايد جزمي. وي بر اين عقيده بود كه هيچ چيز را براي هميشه نمي‏توان حقيقت مطلق انگاشت. دنيا دائماً در حال تغيير است و دريچه ذهن ما بايد به روي همه وجوه مختلف اين تغييرات باز باشد. پس بايد پاي‏بند عقل و استدلال نشد و در مورد ايمان خويش نيز به احتياط عمل كرد. دنيس ديدِرو به سبب قدرت خلاقه شگرف و انديشه‏هاي بديع و افكار علمي و فلسفي تازه و نو، يكي از نوابغ عالم ادب به شمار مي‏رود. وي هم‏چنين پديد آورنده نقد هنري است.

تاریخ رویداد : 25 اكتبر

مرگ "دنيس ديدِرو" دانشمند فرانسوي و مؤلف اولين دايرةالمعارف جهان (1784م)

تازه های تقویم

بیشترین بازدید هفته