مرگ "نگودين ديم" رئيس جمهور ويتنام جنوبي طي كودتاي نظامي (1963م)
مرگ "نگودين ديم" رئيس جمهور ويتنام جنوبي طي كودتاي نظامي (1963م)
نگودين ديم، از شخصيتهاي سياسي ويتنام جنوبي و رئيسجمهور فرمايشي اين كشورِ تحت استيلاي امريكا، در سال 1901م متولد شد و پس از پايان تحصيلات، از جواني وارد فعاليتهاي سياسي گرديد. وي در سال 1933م در زماني كه ويتنام، تحت سلطه استعمار فرانسه بود، سمت وزارت امور خارجه و وزارت كشور منطقه هندوچين را برعهده گرفت و در طول مدت مسئوليت خود، به سياستهاي استعمارگرانه دولت فرانسه وفادار بود. اما سقوط فرانسه در خلال جنگ جهاني دوم به دست قواي نازي، منجر به تضعيف موقعيت نيروهاي فرانسوي در هندوچين گرديد و اين وضع، فرصت مناسبي را براي ژاپنيها به وجود آورد تا كنترل اين منطقه را عهدهدار شوند. در نهايت با تقسيم ويتنام به دو بخش شمالي و جنوبي، ديم به نخستوزيري قسمت جنوبي كه تحت نفوذ غرب بود منصوب شد. وي در 23 اكتبر 1955م براي تعيين ماهيت رژيم ويتنام جنوبي، يك همهپرسي فرمايشي ترتيب داد و در نتيجه با اكثريت 98 درصد آراء ظاهري مردم، خود به عنوان رئيس جمهور ويتنام جنوبي قدرت را در دست گرفت. نگودين ديم سپس از انجام انتخابات پيشبيني شده براي تعيين سرنوشت كل ويتنام خودداري كرد و با سركوب مخالفان و ايجاد رعب و وحشت، حكومت خود را ادامه داد. در اين دوران، ايجاد بازار سياه و احتكار، قيمت مواد غذايى را در ويتنام جنوبي بالا برد و اصلاحات ارضي ساختگي نيز تنها به ملاّكان ثروتمند استفاده رساند. طي يك دوره وحشت، دادگاههاي نظامي اختصاصي فقط حكم اعدام و حبس صادر ميكردند و اجازه درخواست رسيدگي حقوقي به هيچ كس داده نميشد. در طول حكومت نگودين ديم، 75 درصد بودجه حكومتِ وي توسط امريكا تامين ميشد و نفوذ امريكا در ويتنام جنوبي، روزافزون بود. در طي سالهاي بعد، به تدريج مخالفت تودههاي انقلابي ويتنام جنوبي با دولت نگودين ديم سازمان ميگرفت تا اينكه در دسامبر 1960م جبهه آزاديبخش ملي ايجاد شد و اين جبهه با حمايت شوروي سابق و چين، خواهان اتحاد دو قسمت ويتنام و تامين صلح، استقلال و بيطرفي گرديد. اين جبهه به سرعت، نيروهاي چريكي گستردهاي را سازمان داد كه به ويتكُنْگْ معروف شدند و نبردهاي وسيعي عليه حكومت نگودين ديم ترتيب دادند. با اين حال، حمايتهاي امريكا از رژيم ديم افزايش يافت و از 12 مارس 1962م عمليات نظامي گستردهاي با شركت نيروهاي دولتي ويتنام و واحدهاي امريكايى عليه چريكها آغاز شد، ولي چريكها با تحكيم مواضع خود، شكستهاي سنگيني به نيروهاي مخالف وارد كردند. در همين زمان با انزواي هرچه بيشتر رژيم دست نشانده ديم در بين مردم، بوداييان نيز به مخالفت علني با آن برخاسته و كار را بر نگودين ديم مشكلتر كردند. در نهايت در اول نوامبر 1963م، با صلاحديد امريكا، با حمله چند واحد نظامي به شهر سايگون پايتخت ويتنام جنوبي، كودتاي ژنرالها آغاز شد. در جريان كودتا، تلاش ديم براي دفاع و نجات به جايي نرسيد و او پس از 9 سال زمامداري سرانجام در 62 سالگي كشته شد.
