پايان بحران موشكي امريكا و شوروي بر سر كوبا(1962م)

روابط امريكا و شوروي پس از جنگ جهاني دوم هر از چند گاهي رو به تيرگي مي‏نهاد. اما مهم‏ترين و خطرناك‏ترين بحران در روابط امريكا و شوروي، كه جهان را در لبه پرتگاه جنگي ويرانگر قرار داد، بر سر استقرار پايگاه‏هاي موشكي شوروي در كوبا رخ داد. امريكايى‏ها نخستين بار در سپتامبر 1962م از ساختمان سكوهاي پرتاب موشك در كوبا اطلاع يافتند. عكس‏هايى كه طي نيمه اول ماه اكتبرِ آن سال به وسيله هواپيماهاي جاسوسي امريكا از كوبا برداشته شد، استقرار موشك‏هاي بُرد متوسط و قاره‏پيماي روسي را در كوبا تاييد كرد. جان كِنِدي، رئيس جمهور وقت امريكا نيز براي مقابله با خطري كه امنيت امريكا را تهديد مي‏كرد يك شوراي جنگي تشكيل داد. در اين شورا پيشنهادات مختلفي از جمله تهاجم نظاميِ همه جانبه به كوبا و اشغال نظامي اين كشور يا بمباران سكوهاي پرتاب موشك در كوبا اعلام شد. در ادامه، جان كِنِدي، در 22 اكتبر 1962م به مردم امريكا اعلام خطر كرد كه دولت شوروي دست به احداث پايگاه‏هاي موشكي در كوبا زده و استقرار اين موشك‏ها در فاصله يك‏صد مايلي سواحل امريكا، امنيت اين كشور را به خطر مي‏اندازد. كندي هم‏زمان با اين اخطارْ، اعلام كرد كه دولت شوروي بايد پايگاه‏هاي موشكي خود را از كوبا برچيند. وي به دنبال آن، فرمان محاصره دريايى كوبا را براي جلوگيري از ارسال تجهيزات جديد موشكي شوروي به كوبا صادر كرد. هم‏زمان با آغاز محاصره دريايى كوبا، چندين كشتي حامل موشك‏هاي روسي عازم اين كشور بودند و نيكيتا خروشچُف، رهبر شوروي، بي‏اعتنا به محاصره دريايى كوبا از طرف ناوگان جنگي امريكا، به كشتي‏هاي روسي فرمان داد به راه خود ادامه دهند. در روز 26 اكتبر، خروشچف اعلام كرد كه موشك‏هاي روسي در صورتي از كوبا برچيده خواهند شد كه امريكا هم پايگاه‏هاي موشكي خود را در نزديكي مرز شوروي در تركيه جمع آوري كند. امريكا اين پيشنهاد را رد كرد و در روزهاي آخر اكتبر 1962م، هر لحظه احتمال برخوردي بين كشتي‏هاي امريكا و شوروي در خط محاصره دريايى كوبا وجود داشت كه خروشچف در آخرين لحظه، تن به مصالحه داد و جهان از خطر يك جنگ وحشتناك هسته‏اي و به تعبيري جنگ جهاني سوم رهايي يافت. مصالحه امريكا و شوروي مبتني بر اين توافق بود كه شوروي، پايگاه‏هاي موشكي خود را از كوبا برچيد و دولت امريكا هم متقابلاً اطمينان دهد كه كوبا را به طور مستقيم يا غير مستقيم، مورد حمله قرار نخواهد داد.

تاریخ رویداد : 2 نوامبر