مرگ "رابرت اوُوِن" فيلسوف اجتماعي (1858م)

رابرت اووِن، فيلسوف انگليسي در 14 مه 1771م در انگلستان به دنيا آمد. وي تا 9 سالگي به تحصيل پرداخت و از آن پس وارد بازار كار شد. اوون پس از چندي به دليل لياقت و كفايت خود، ترقي كرد به طوري كه در 19 سالگي رئيس يك كارخانه ريسندگي گرديد. اما احساس كرد كه جاي‏گزين ساختن ماشين به جاي كارگر در كارخانه، مصايب بسياري براي خانواده‏هاي كارگران ايجاد مي‏كند. وي سعي كرد كه با اين اثرات شوم از راه تشكيل تعاوني مبارزه كند. با اين حال، اين اقداماتْ، توفيقي به بار نياورد، اما تلاش‏هاي ديگر اوون براي اصلاحات اجتماعي، بيشتر ثمربخش واقع شد. اوون درصدد راهي براي آسايش كارگران بود تا اين‏كه اصول سوسياليسم مبتني بر تعديل ثروت، جلوگيري از جمع شدن سرمايه در دست افراد معدود، تسلط دولت بر مؤسسات بزرگ اقتصادي و اولويت منافع و مصالح اجتماعي بر منافع فردي را براي وصول به هدف خود برگزيد. اوون براي اين منظور، از ساعات كار كارگران كاست، كارخانه خود را به وسايل بهداشتي مجهز كرد و استخدام كودكان را ممنوع نمود. وي هم‏چنين با نوشتن مقالاتي، از طبقه زحمت‏كش كه اكثريت جامعه را تشكيل مي‏دادند حمايت كرد و از بي‏عدالتي‏هايى كه در حق توده مردم و كارگران روا داشته مي‏شود انتقاد نمود. درنتيجه تلاش‏هاي اوون، نخستين قانون مربوط به كارخانه و كارگر در سال 1819م در پارلمان انگليس به تصويب رسيد و اين اولين قانوني بود كه از سوءِ استفاده كارفرمايان از فقر كارگران جلوگيري مي‏كرد. اقدامات اوون در بهبود وضع كارگران تاثير بسزايى داشت، هرچند مخالفت گروه كثيري از صاحبان كارخانه‏ها را برانگيخت. تأسيس شركت‏هاي تعاوني نيز از افكار اوون بود. نظر او مبني بر پيدايش خطر اقتصادي، ناشي از توزيع غيرعادلانه ثروت بود و تصريح مي‏نمود كه همه دسته‏بندي‏ها و همه بدبختي‏هايى كه نژاد بشر با آن دست به گريبان است، برخاسته از عدم تعادل ثروت مي‏باشد. اين انديشه به صورت فلسفه مجادله طبقاتي ميان كارگر و سرمايه‏دار توسط كارْلْ ماركس، بنيان‏گذار ماركسيسم تكامل يافت و پايه نظام‏هاي ماركسيستي و سوسياليستي دنيا گرديد. رابرت اوون سرانجام در 17 نوامبر 1858م در 87 سالگي درگذشت.

تاریخ رویداد : 17 نوامبر