مرگ "حيدر علي اف" رئيس جمهور سابق آذربايجان (2003م)
مرگ "حيدر علي اف" رئيس جمهور سابق آذربايجان (2003م)
حيدر عليرضا اوغلي علياف معروف به حيدر علياف در ماه مي 1923 در نخجوان آذربايجان به دنيا آمد. پدرش عليرضا از مهاجران ايراني بود كه در جستوجوي كار به آذربايجان شوروي سابق رفته بود. علياف پس از اتمام تحصيلات دانشگاهي، در سال 1941م به عنوان مأمور سازمان جاسوسي شوروي سابق (كا. گ. ب) و در پوشش يك ديپلمات وارد تهران شد و در ارتباط با سران حزب توده و فرقه دموكرات آذربايجان و كردستان قرار گرفت. در آن زمان، نيروهاي روس در قسمتهاي شمالي ايران مستقر بودند و احزاب شورشي دموكرات در آذربايجان و كردستان با حمايت حزب منحله توده كه پس از سقوط رضاخان پهلوي جان تازهاي گرفته بود، خود را براي تأسيس جمهوريهاي خودمختار در اين دو استان آماده ميساختند. حضور حيدرعلياف در تهران به ويژه براي جمهوري خودمختار آذربايجان كه وابستگي بيشتري به روسيه داشت، دلگرم كننده بود. علياف با روحيه بخشيدن به حزب توده و فعال ساختن آن، در سال 1942م از ايران خارج شد و در 1945 همزمان با اعلام تشكيل جمهوريهاي خودمختار مهاباد و تبريز موفق شد به عضويت حزب كمونيست شوروي سابق درآيد. علياف از 1950 تا 1964م در پستهاي مهم وزارت امنيت و وزارت كشور و كا.گ.ب آذربايجان قرار داشت و علاوه بر ترقي در سازمان جاسوسي شوروي تاحد رياست كا.گ.ب شاخه آذربايجان، سلسله مراحل پيشرفت در حزب كمونيست شوروي را نيز پيمود. حيدر علياف در سال 1967م دبيركل حزب كمونيست آذربايجان شد و طي سالهاي طولاني در رأس تشكيلات امنيتي و حزبي آذربايجان قرار داشت. اما در پي مرگ لئونيد برژِنِف در نوامبر 1982م، علياف به عضويت دفتر سياسي حزب كمونيست شوروي درآمد و معاون اول نخستوزير شد. در اين سالها، محافل سياسي غرب، از حيدرعلياف به عنوان نخستوزير آينده شوروي ياد ميكردند. او در اين سمت به عنوان يكي از طراحان اصلي استراتژي منطقهاي شوروي در خاورميانه كشف شبكه جاسوسي حزب منحله توده در سال 1983م توسط جمهوري اسلامي ايران و انحلال آن، بزرگترين ضربه را بر حيثيت سياسي علياف وارد ساخت تا اين كه با به قدرت رسيدن ميخائيل گورباچف، حيدرعلياف در سال 1987م از دفتر سياسي حزب كمونيست اخراج شد. وي پس از آن به توطئه عليه گورباچف ادامه داد و در نا امن ساختن اوضاع قرهباغ، ايفاي نقش نمود. وي در حوادث كشتار مردم باكو در زمستان 1990م، نيز مزوّرانه خود را حامي مسلمانان مظلوم آذربايجان جا زده بود و اين امر، موجب شد بعضي از تشريفات آذربايجان به افشاي چهره قدرتطلبِ وي، بپردازند. حيدر علياف در پي بركناري گورباچف از قدرت و فروپاشي شوروي به رياست جمهوري نخجوان و سپس در پنجم اكتبر 1993م به رياست جمهوري آذربايجان برگزيده شد. حيدرعلياف در طول دوران ده ساله زمامداري خود، ارتباط تنگاتنگ و نزديكي با ايالات متحده امريكا و رژيم صهيونيستي برقرار كرد و پايگاه نظامي در اختيار امريكا قرار داد. وي در اواخر عمر، زمينههاي قدرتگيري فرزندش الهام علياف را فراهم آورد و در ماههاي پاياني عمر، عملاً زمام امور را به پسرش سپرد. وي درنهايت در سال 2003م بر اثر بيماري از قدرت كنارهگيري كرد و پسرش الهام علياف به اين مقام انتخاب گرديد. حيدرعلياف سرانجام در سيزدهم دسامبر 2004م در پي ابتلا به بيماريلاعلاج در هشتاد و يك سالگي درگذشت.
.jpg "راه های مودبانه برای «متوقف کردن» افراد پرحرف")
