شكلگيري سازمان اطلاعات و امنيت كشور پس از روي كار آمدن دولت اقبال (1336 ش)
شكلگيري سازمان اطلاعات و امنيت كشور پس از روي كار آمدن دولت اقبال (1336 ش)
سازمان اطلاعات و امنيت كشور معروف به ساواك، يك روز پس از انتخاب دكتر منوچهر اقبال به نخست وزيري، به دستور وي، دست به كار شد. رييس ساواك كه از طرف شاه انتخاب ميشد، به عنوان معاون نخست وزير فعاليت ميكرد و داراي اختيارات وسيع امنيتي و اطلاعاتي بود. ساواك ظاهراً از بدنه اصلي ارتش و پليس جدا شد ولي بعدها به اندازهاي وسعت پيدا كرد كه كنترل ارتش و پليس هم با آن بود. در تشكيل ساواك، آمريكا و رژيم صهيونيستي مداخله تام داشتند و بنيانگذار آن در حقيقت دولت آمريكا بود و تمام برنامههاي آن با نظارت آمريكا انجام ميشد. ساواك در طول فعاليت خود با شدت و خشونت به سركوبي مخالفان ميپرداخت تا جايي كه تدريجاً اين سازمان بر تمام وزارتخانهها و سازمانهاي دولتي مسلط شد و هرگونه استخدام و انتصابي بايد با موافقت آنجا صورت ميگرفت. ساواك در طي سالها، معترضين به رژيم را به بدترين وجهي تحت شكنجه قرار ميداد و از هيچ كس جز شاه، اطاعت نميكرد. اين سازمان مخوف سرانجام در اقدامي عوام فريبانه براي آرام ساختن مردم توسط بختيار در روزهاي پاياني عمر رژيم، منحل شد. همچنين پس از انقلاب، برخي رهبران اصلي آن از جمله ارتشبد نصيري، رييس ساواك به حكم دادگاه انقلاب تيرباران شدند.