روز ملی خلیج فارس
نام تاریخی این خلیج، در زبان‌های گوناگون، ترجمه عبارت خلیج‌فارس یا دریای پارس بوده است .
خلیج‌فارس پس از خلیج مکزیک و خلیج هودسن، سومین خلیج بزرگ جهان به‌شمار می‌آید. به سبب وجود منابع سرشار نفت و گاز در خلیج‌فارس و سواحل آن، این آبراهه در سطح بین‌المللی، منطقه‌ای مهم و راهبردی به‌شمار می‌آید. زمین‌شناسان معتقدند صورت نخستین خلیج‌فارس در کنار دشت‌های جنوبی ایران تشکیل شد و به مرور زمان ، شکل ثابت کنونی خود را یافت. خلیج‌فارس اصلی‌ترین نامی است که از کهن‌ترین منابع بر جای مانده است. جغرافی‌دانان و تاریخ‌نگاران اسلامی، همچون طبری، مسعودی و یعقوبی به اتفاق در کتب خطی به جای مانده از خود اذعان دارند که تمامی نواحی خلیج‌پارس در دوره‌های پیش از اسلام به ایران تعلق داشته است . ابن‌حوقل بغدادی در کتاب خود «صوره العرض» از این منطقه به عنوان دریای پارس نام می برد . شورای‌عالی انقلاب فرهنگی با توجه به هدف قراردادن هویت فرهنگی و تاریخی ملت ایران، روز اخراج پرتغالی‌ها از تنگه هرمز ، دهم اردیبهشت را به‌عنوان روز ملی خلیج‌فارس نامگذاری کرد .
مهمترين اسناد جهاني در تأييد مالكيت خليج فارس :
قدمت "خليج فارس " با همين نام چندان ديرينه است كه عده‌اي معتقدند "خليج فارس گهواره تمدن جهان يا خاستگاه نوع بشر است ".
يوناني‌هاي باستان اين خليج را "پرسيكوس سينوس " يا "سينوس پرسيكوس " كه همان خليج فارس است ناميدند، از آنجا كه اين نام براي نخستين بار در منابع درست و معتبر تاريخي كه غير ايرانيان نوشته‌اند آمده است، هيچگونه شائبه نژادي در وضع آن وجود ندارد.
در زير به مهمترين اسناد جهاني در تأييد مالكيت خليج فارس اشاره‌اي خواهيم داشت.
- فلاويوس آريانوس كه در قرن دوم ميلادي مي‌زيسته در كتابي كه درباره جنگهاي اسكندر نوشته بود از سفر درياسالار ارتش اسكندر به درياي پارس نام برده است.
وي اين درياي پارس را به نام پرسيكون كايتاس نوشته است كه همان خليج فارس كنوني است.
- استرابون جغرافي‌دان نامور يوناني كه تا 19 پس از ميلاد مي‌زيسته است در نقشه‌هاي خود از همين نام براي درياي پارس استفاده كرده است.
- كلوديس پتوله يا بطليموس جغرافي‌دان – نقشه نگار رياضيدان و نويسنده قرن دوم ميلادي در كتابهاي نقشه‌هاي جهان خود كه شامل 27 نقشه از جهان و كشورهاي مختلف است نام درياي پارس را به نام پرسيكوس سينوس آورده است. وي امپراتوري شاهنشاهي اشكاني را به تصوير كشيده است.
- كوين كورسيوس روفوس مورخ نامدار رومي كه يورشهاي اسكندر به كشورهاي مختلف را به رشته تحرير در آورده است در قمستي مربوط به ايران از درياي پارس به نام "اكوارم پرسيكو " نام برده است كه در پارسي امروزي به معني آبگير پارس ترجمه مي‌شود.
- ابوبكر احمدبن محمد معروف به ابن فقيه در كتاب نامور خود ( مختصر البلدان ) از درياي پارس به نام بحر فارس نام برده است.
- ابوعلي احمدبن عمر در كتاب خود ( الاعلاق النفيسه ) از درياي ايران به نام خليج فارس نام برده است.
-در كتاب عجايب الاقا ليم السبعه الي نهايه ا لعماره نام درياي ايران به صورت بحر فارس آمده است.
- در كتاب المسالك الممالك ابن خرداذبه بحر فارس مشهود است.
-ابوا لحسن علي حسين مسعودي مورخ نامدار در كتاب مشهور خود به نام مروج الذهب – التنبيه و الاشراف اين درياي ايراني را به نام حقيقي‌اش يعني درياي پارس آورده است.
- ابن المطهر المقدسي در كتاب تاريخ خود ( البلدء و التواريخ ) نام درياي پارس را ذكر كرده است.
- ابن حوقل در كتاب صوره الارض نام درياي پارس را آورده است.
- المقدسي در كتاب احسن التقاسيم في معرفه الاقاليم نام درياي پارس را نوشته است.
- ابوريحان بيروني فيلسوف بزرگ ايراني در كتاب عظيم التفهيم لاوائل صناعه التنجيم نام درياي پارس را ذكر كرده است.
- ابوعبدالله محمد بن محمد معروف به الشريف الادريسي در كتاب نزهه المشتاق في اختراق الافاق نام درياي فارس را به روشني چند بار آورده است.
- ابن بلخي در كتاب فارسنامه‌اش كه يكي از مشهورترين كتب تاريخي است نام درياي پارس را آورده است.
- ياقوت حموي در كتاب معجم البلدان نام درياي پارس را ذكر كرده است.
- قزويني در كتاب آثار البلاد و اخبار العباد و عجايب المخلوقات و غرائب الموجودات نام درياي پارس را آورده است.
- ابوالفداء در كتاب تقويم البلدان نام درياي پارس را نوشته است.
-شمس الدين ابوعبدالله محمد ابن ابي طالب در كتاب نخبه الدهرفي عجايب البروالبحر نام درياي پارس را ذكر كرده است.
- شهاب الدين احمد بن عبدالوهاب در كتاب نهايت الارب في فنون العرب نام درياي پارس را ذكر كرده است.
- حمدالله مستوفي قزويني در كتاب نزهه القلوب نيز نام درياي پارس را آورده است.
- ابن بطوطه در سفرنامه خود به نام تحفه النظار في غرايب الامصار و غرائب الاسفار نيز نام درياي پارس را ذكر كرده است.
- حاج خليفه در كتاب كشف الظنون نيز از درياي پارس نام آورده است.
