زادروز شهيد مظلوم، آيت الله دکتر بهشتی (1307ش)
سيدمحمد در روز دوم آبان ماه سال ۱۳۰۷ در محلهي لنبان اصفهان متولد شد. پدرش سيدفضلالله مردي روحاني و متقي بود و در هفته دو روز را به روستاهاي اطراف ميرفت تا آنان نيز بتوانند نماز را به جماعت بخوانند. سيد در سن ۴ سالگي آموختن را آغاز نمود. در سن ۷ سالگي براي رفتن به مدرسه آماده شد و چون کودکي تيز و باهوش بود در کلاس چهارم ثبتنام کرد. سال ششم ابتدايي بهعنوان رتبهي دوم شهر معرفي گشت.
وي سپس به دبيرستان سعدي راه يافت. هنوز دو سال نگذشته بود که به مطالعهي علوم ديني علاقهمند شد. در سال ۱۳۲۱ مدرسه را رها کرد و در جستوجوي نکتههاي آئين محمدي (ص) در مدرسهي صدر اصفهان به تحصيل پرداخت. بعد از آموختن فقه و پايان دوره‌ي سطح در سال ۱۳۲۵ به قم مهاجرت نمود و در مدرسهي حجتيه ساکن شد و از محضر آيتالله داماد، اردکاني يزدي، امام خميني (ره)، آيتالله بروجردي، آيتالله حجت، آيتالله سيدمحمدتقي خوانساري و... کسب فيض نمود.
در سال ۱۳۲۷ در امتحانات متفرقهي دبيرستان شرکت کرد و بعد از اخذ مدرک ديپلم ادبي به دانشگاه الهيات و معارف راه يافت. او که زبان فرانسه را در دبيرستان فرا گرفته بود، بهعلت علاقه به زبان انگليسي، براي تکميل آن در تهران يک دوره کلاس فشرده رفت. سال سوم دانشگاه در تهران ساکن شد اما در سال ۱۳۳۰ به قم بازگشت و در مدرسهاي بهعنوان معلم زبان انگليسي مشغول به کار شد. در همين سال مدرک کارشناسي خود را از دانشگاه دريافت کرد. سپس در محضر علامه طباطبايي اسفار و فلسفه را فرا گرفت.
در ارديبهشتماه سال ۱۳۳۱ با صبيهي مکرم يکي از روحانيون ازدواج نمود و صاحب ۴ فرزند شد. در سال ۱۳۳۳ در قم دبيرستاني با شيوهي جديد به نام دبيرستان "دين و دانش" تأسيس کرد. سيدمحمد حسيني بهشتي مدرک دکتراي فلسفهي خود را از دانشگاه تهران دريافت کرد و در سال ۱۳۳۸ کلاس‌هاي زبان انگليسي، عربي، علوم طبيعي را در دبيرستان دين و دانش بهمنظور تحصيل طلاب حوزهي علميه به راه انداخت.
در سال ۱۳۳۹، سازمان دادن به حوزهي علميهي قم را از اهم فعاليت‌هاي خود دانست و با طرح يک برنامهي منسجم و همياري آيتالله گلپايگاني در سال ۱۳۴۲ مدرسهي حقاني از جمله مدارس نمونهي علوم حوزوي شد. بعد از سخنراني دکتر بهشتي در جشن مبعث دانشگاه تهران و چاپ آن در مجلهي مکتب تشيع، يک هستهي تحقيقاتي بهوجود آمد که قرار شد پيرامون حکومت در اسلام تحقيق و مطالعه شود.
وي از سال ۱۳۴۱ به رهبري امام (ره) مبارزات خود را آغاز کرد و در سال ۱۳۴۲ بر اثر فشار و تهديد ساواک به تهران انتقال يافت و با جمعيت هيئتهاي مؤتلفه ارتباط پيدا نمود. در اين زمان به پيشنهاد شوراي مرکزي، امام (ره) يک گروه چهار نفري بهعنوان شوراي فقهي و سياسي براي آنان تعيين کرد که اين شورا متشکل از استاد مطهري، انواري، مولايي و دکتر بهشتي بود.
در سال ۱۳۴۳ مسلمانان هامبورگ براي مسجد تازه تأسيس خود که بهوسيلهي آيتالله بروجردي ساخته شده بود، تقاضاي يک روحاني کردند و با اصرار آيتالله ميلاني و حائري، دکتر بهشتي رهسپار آلمان شد و در آن‌جا هستهي انجمن‌هاي اسلامي دانشجويان گروه فارسيزبان را تأسيس کرد.
شهيد بهشتي در اين مدت زبان آلماني را نيز فرا گرفت و در سال ۱۳۴۹ از اين کشور خارج شد. او سفرهايي به لبنان، سوريه، عربستان (مکهي مکرمه) و ترکيه براي ديدار امام موسي صدر - دوست ديرين سال‌هاي تحصيل در قم - داشت. زمانيکه به ايران بازگشت، دولت او را ممنوعالخروج نمود لذا در سال ۱۳۵۰ کلاس تفسير قرآن برپا کرد تا اينکه در سال ۱۳۵۴ دستگير و چند روز در زندان کميتهي مرکزي محبوس گشت.
وي بعد از رهايي، ديگر نتوانست برپائي اين کلاس را ادامه دهد اما بههمراهي دکتر باهنر در بخش برنامهريزي کتاب وزارت آموزش و پرورش به تهيهي و تدوين کتاب ديني براي مدارس اقدام کرد و از اين طريق، فکر ديني و آشنايي با قرآن را وارد کتب درسي نمود.
شهيد بهشتي در روز اول بهمنماه سال ۱۳۵۳ از رسالهي دکتراي خود - چرا که تا آن زمان بهعلت انجام فعاليت‌هاي فرهنگي سياسي نتوانسته بود آن را به پايان برساند - تحت عنوان "مسائل مابعدالطبيعه در قرآن" با راهنمايي استاد مطهري - که استاد راهنماي وي بود - دفاع کرد.
وي در سال ۱۳۵۷ بار ديگر براي چند روز به زندان افتاد و بعد از رهايي به ديدار امام (ره) در پاريس رفت و هستهي اصلي شوراي انقلاب - که متشکل از استاد مطهري، هاشمي رفسنجاني، موسوي اردبيلي، باهنر و شخص خود شهيد بهشتي بود - را با نظر امام (ره) تشکيل داد.
شهيد بهشتي بهدنبال پيروزي انقلاب اسلامي بهعنوان دبير شوراي انقلاب معرفي گشت و بعد از تعيين اعضاي مجلس خبرگان به انتخاب مردم، تدوين قانون اساسي را بر عهده گرفت و با آوردن دلايل و براهين مستند، اصل ولايت فقيه را در مجلس خبرگان به تصويب رساند.
وي همچنين در اين سال‌ها حزب جمهوري اسلامي را به ياري دوستان و افراد حزباللهي تأسيس کرد. چندي بعد نيز حضرت امام خميني (ره) مسئوليت ديوان عالي کشور را در اسفندماه سال ۱۳۵۸ به شهيد بهشتي سپردند تا عدل و قسط در جامعه رواج يابد.
سرانجام اين ياور بزرگ امام (ره) در روز هفتم تيرماه سال ۱۳۶۰ در سن ۵۳ سالگي از ميان خاکيان رخت بربست و ايران اسلامي را داغدار خود نمود. انفجار بمب توسط منافقين کوردل در ساختمان حزب جمهوري اسلامي او و ۷۲ لالهي سرخ ايثار و اخلاص را پرپر ساخت. پيکر پاک اين شهيد مظلوم انقلاب اسلامي هماکنون در بهشت زهراي تهران مدفون است.
