درگذشت درگذشت استاد ابوالقاسم سحاب (1335ش)
ابوالقاسم سحاب در ۱۹ فروردین‌ماه ۱۲۶۶ش در یک خانواده دهقانی در قریه فم تفرش به‌دنیا آمد. در سه سالگی به مکتب‌خانه آخوند ملاحسین شاهمیری رفت و با استعداد شگرفی که داشت، در مدت کوتاهی دروس مقدماتی را فراگرفت. سپس در محضر دیگر علمای تفرش، شادروانان امامی و سیدعلی‌اکبر سجادی، به فراگرفتن فقه و اصول و زبان‌های عربی و فرانسه اهتمام کرد.
او خطی خوش و طبعی روان داشت. ابوالقاسم در ۲۰ سالگی با دخترخاله‌اش ازدواج کرد. تلاش شبانه‌روزی این همسر وفادار موجب آسایش و آرامش بیشتر وی در پیشرفت‌های علمی و فرهنگی شد. سحاب با کمک رجال تفرش، دبیرلشکر و سناءالدوله، در صد سال پیش مدرسه‌ای دخترانه در تفرش تأسیس کرد. وی در سال ۱۲۹۰ش، با انتقال به تهران و ادامه تحصیل، موفق به تدریس در مدرسه آلیانس گردید.
استاد ابوالقاسم سحاب که شغل معلمی را برگزیده بود، به کار تدریس و پژوهش ادامه داد و به استخدام وزارت معارف درآمد. در ۱۲۹۹ش به تقاضای شیخ جلال نهاوندی به ریاست معارف ثلاث (ملایر و نهاوند و تویسرکان) برگزیده شد و در این مأموریت، خدمات ارزنده‌ای به فرهنگ آن منطقه کرد.
پس از بازگشت از نهاوند، در دانشسرای عالی و مدارس بزرگ تهران مشغول به‌کار شد. این دوره از زندگانی استاد سحاب، بیشتر صرف مطالعه و تألیف آثار ارزشمند وی شد. معاشرت با فرهیحتگان آن زمان از جمله محمدتقی فخر داعی گیلانی، علامه علی‌اکبر دهخدا، امیر رضوانی، پروفسور محمود حسابی، استاد محیط طباطبایی و... موجب شکوفائی بیشتر او شد و ضمن آغاز فعالیت‌های مطبوعاتی، با نگارش مقالات و اشعار برای نشریات داخل و خارج کشور آثار ارزشمندی از خود به‌جای گذاشت.
استاد سحاب به زبان‌های عربی، فرانسه، انگلیسی و آلمانی آشنائی داشت و در اواخر عمر به یادگیری زبان روسی نزد دکتر فاطمه سیاح پرداخت. ترجمه‌های مقالات و کتب از زبان‌های مختلف به فارسی، نشان از تسلط وی به زبان‌های بیگانه دارد.
از وی بیش از ۷۲ عنوان کتاب که برخی از آن‌ها در چند مجلد تألیف شده، باقی مانده است. از جمله این آثار، زندگانی ائمه: حضرت سیدالشهداء اباعبدالله الحسین (ع)، امام جعفر صادق (ع)، امام جواد (ع)، عسکریین (ع) و دیگر امامان و معصومین (ع) را می‌توان نام برد.
از دیگر آثار وی، ترجمه کتاب‌های «تاریخ قرآن»، «فلسفه و اسرار حج»، «تاریخ نقاشی در ایران»، «تاریخ هنر اسلامی» (از زبان عربی)، ترجمه «جغرافیای کارپنتر» در ۶ جلد (از انگلیسی)، تألیف کتاب‌های ارزشمند «فرهنگ خاور‌شناسان»، «زندگانی شاه عباس کبیر»، «تاریخ مدرسه عالی سپهسالار» را می‌توان نام برد.
نگارش و ترجمه مقالات بسیار در روزنامه‌ها و مجلات آن زمان از جمله شفق سرخ، گل‌های رنگارنگ و نور دانش نیز از دیگر فعالیت‌های علمی او بود. استاد سحاب، طبع شعر داشت و اشعاری به‌صورت قصیده در موضوعات مختلف از جمله سفر مازندران و یا در مدح ائمه اطهار (ع) سروده است.
استاد ابوالقاسم سحاب، سرانجام در تاریخ بیست و یکم دی‌ماه سال ۱۳۳۵ هجری شمسی در سن شصت و نُه سالگی در تهران بدورد حیات گفت و پیکرش را در صحن حرم مطهر حضرت معصومه (س) در قم به خاک سپردند. از جمله کارهای بزرگ استاد، تأسیس مؤسسه جغرافیایی و کارتوگرافی سحاب در سال ۱۳۱۵ش با همکاری فرزندش عباس سحاب بود که فعالیت گسترده‌ای در زمینه تهیه نقشه‌ها و انتشارات تاریخ و جغرافیا بر عهده دارد.
