شخصیت شناسی من
با عرض سلام و خسته نباشید،من یه مشکلی دارم که همیشه همراهم بوده ولی هیچوقت متوجهش نبودم،به تازگی فهمیدم که این مشکل منه و دیگران هیچ نقشی در اون ندارن،این مشکل من اینه که من خیلی خیلی زود در برابر اینکه کسی منو چند بار صدا کنه عصبانی میشم و واکنش خیلی بد نشون میدم،اصلا فرقی نمیکنه که اون شخص کی باشه و چقدر برام عزیز باشه،یا مثلا وقتی دارم با یه کسی صحبت میکنم یک کس دیگه صدام کنه و کارعجله ای داشته باشه،یا یکی وسط حرفم بپره،یا وقتی دارم با تلفن حرف میزنم بغل دستیم هی ازم سوال بپرسه،یا اینکه همزمان چند نفر بخوان باهام حرف بزنن یا حتی یه مواقعی کسایی یه داستان طولانی رو بخوان برام تعریف کنن که اصلا برام جذاب نیست،اینها طوری منو عصبی میکنه که ممکنه حتی در مواقعی داد هم بزنم سر طرف،از وقتی ازدواج کردم این وضع من بدتر شده چونکه همسرم و خانواده ی همسرم شمالی هستن و پر حرف و سرشار از این خصوصیات که من بهش حساسم،الان طوری شدم که بیشتر دوست دارم اصلا کسی صدام نکنه،اصلا یه وقتایی دوست دارم نامرئی بشم،من واقعا تحملشو ندارم،دارم دیوونه میشمم،ترو خدا منو یه راهنمایی کامل بکنید با تشکر از شما
مشاور: خانم طیبه قاسمی
با عرض سلام و احترام به شما خواهر گرامی؛ همانطور که خودتان هم می دانید علت و ریشه تمامی این واکنش های شما به کم بودن تحمل و به تعبیر روانشناسی پایین بودن آستانه تحریک شما مربوط می باشد. حال سوال اصلی اینست که منشأ کم ظرفیتی و حساسیت و عصبانیت شما چه می باشد؟ با توجه به رابطه با اقوام همسر و متاسفانه عدم هماهنگی با آنها و تفاوت فرهنگی می توان گفت تا حدودی و مهمتر از آن اقتضای سن شما می تواند عاملی مهم و جدی در این زمینه باشد. البته در کنار این علت عوامل مختلف جسمى : مانند تغییرات هورمونی در بدن و احتمالاً کم خونی و فقر آهن؛ می توانند این مشکل را ایجاد و یا تشدید کنند که با هر کدام باید به گونه اى خاص مقابله کرد. مثلاً یکی از مشکلات شایع در این سن کم خونی و فقرآهن است که این موارد در زود عصبانی شدن بسیار تأثیر گذار هستند؛ لذا با یک آزمایش ساده خون می توان فهمید که بدن از لحاظ مواد مورد نیاز در چه شرایطی است و در صورت کم خونی و فقر آهن می توان با تغذیه مناسب زمینه عصبانیت را از لحاظ جسمانی برطرف نمود، زیرا تغذیه نقش مهمی در سلامت جسمی و روانی افراد دارد.گاهی وضعیت زمینه ای، عاملی برای عصبانیت فرد می شود و می توان با تغییر آن، حالت خود را تغییر داد؛ در ادامه به این موارد اشاره می نماییم، اما قبل از آن باید نکته ای مهم را متذکر شویم : پرسشگر گرامی؛ همانطور که می دانید همه افراد، صرف نظر از سن، جنسیت، زمینه فرهنگی و جهت و نوع کاری که در زندگی دارند، نیازمند عزت نفس هستند. عزت نفس مجموعه از برداشت ها و ارزیابی ها و تجاربی است که از خویش داریم و باعث می شود که نسبت به خود احساس خوشایند ارزشمند بودن ، یا بر عکس احساس ناخوشایند بی کفایتی داشته باشیم. یکی از ویژگی های مثبت کسانی که دارای عزت نفس هستند این است که می توانند خود را محاکمه کنند.آنها با شجاعت تمام گاهی خود را به محکمه می کشانند و به نقایص و اشتباهات خود اقرار می نمایند ، بی آنکه احساس ضعف نمایند ؛ چرا که می دانند اقرار به خطا اولین گام در رفع خطاست و انکار خطا نتیجه ای ندارد جز تکرار دوباره آن . پرسشگر گرامی این سوال شما نشان از همان محکمه است و بی تردید شما دارای عزت نفس بالایی هستید که لازم است در جهت حفظ و تقویت آن تلاش نمایید. مهمتر از همه آن است که شما این اصل را پذیرفته اید که آدمى کم ظرفیت هستید و دقیقاً به علت همین پذیرش، رفتارهایى متناسب با آن از خود بروز مى دهید. درمان شما نیز وارونه کردن این اصل پذیرفته شده است. مثلاً فردى که ضعف در رازدارى دارد مى تواند تصمیم جدى بر راز دارى بگیرد و هرگاه به ذهنش آمد رازى را به کسى بگوید فوراً خود را از آن باز دارد و در صورت تخلف، خود را به نحوى مجازات نماید و یا از پرحرفى و بیهودهگویى دورى کند وقبل از انجام کار ابتدا فکر نماید و سپس وارد عمل شود. اگر این عمل تا مدتى تکرار شود، وضعیت فرد کاملاً تغییر خواهد کرد.تا آن زمان که شما نتوانید جاى این اصل را با این اصل که : «من آدمى کم ظرفیت نبوده بلکه رفتارى معتدل و حساب شده دارم» عوض کنید وضع به همین منوال خواهد بود. این باور را عوض کنید، همه چیز عوض خواهد شد. «إِنَّ اَللَّهَ لا یُغَیِّرُ ما بِقَوْمٍ حَتَّى یُغَیِّرُوا ما بِأَنْفُسِهِمْ» خداوند حال هیچ قومى را دگرگون نخواهد کرد تا زمانى که آن مردم حالشان را تغییر دهند. در مورد ظرفیت انسان بیان شده که این ظرفیت دو گونه است : 1- تحول ناپذیر؛ برخى از امورى که غالباً جنبه وراثتى دارند و از مقدمات وجودى شخص مى باشند تا حدى دگرگونى ناپذیر یا اندک تحول پذیرند مانند میزان هوش و ... 2- تحول پذیر؛ مانند بسیاری از اوصاف اخلاقى. این مسائل نوعاً حالت اکتسابى دارند یعنى شخص از محیط تربیتى یا با کنش اختیارى خویش شخصیت خود را هرچند به طور ناخواسته و نادانسته چنین پرورش داده است. درمان آنها نیز از طریق کنش متقابل میسر است که در ابتدای پاسخ به آن اشاره شد. استاد مطهرى در این باره مى گوید : در انسان حالتهایى وجود دارد به نام احساسات، هیجانات و تحریکات که منشأ آن روح و روان آدمى است که در بعضى افراد به طور قوى و در بعضى نیز متوسط و ضعیف مى باشد و به مجرد برخورد با حادثه تلخ و شیرین آن احساسات و هیجانات از درون آدمى سربرمى آورد و آشکار مى شود؛ منتهى در نهاد انسان چیز دیگرى نیز وجود دارد به نام عقل که اگر آن احساسات و هیجانات تحت کنترل عقل درآید مسلماً از افراط و تفریط احساسات کاسته مى شود و به صورت منطقى ظاهر و آشکار مى گردد. در بعضى افراد احساسات و هیجاناتشان تحت کنترل عقل قرار نمى گیرد و در برابر حوادث خارجى به طور سریع و افراطى ظاهر مى شود و یک نحوه بىانضباطى روحى و روانى در آدمى به وجود مى آورد که قهراً خوب نخواهد بود. راهکارها و دستورالعمل: به منظور افزایش تحمل و صبر خویش باید همانند دیگر برنامههای تغییر رفتار به صورت جدی، دقیق و کامل به دستوالعملهای زیر عمل کنید تا بتوانید بر نیروی غضب خود غلبه پیدا کرده و آن را تحت کنترل خویش در آورید والا بدون رعایت این امور تحصیل آن مقصود ناممکن است به هرحال توصیههای مؤکد ما در این باره به قرار زیر میباشند: 1- همیشه فضای ذهنی و روانی خود را برای شنیدن و دریافت رفتارهای نابجا و خلاف انتظار آماده سازید وبه این معنا که همیشه این انتظار را داشته باشید تا دیگران با شما به بدترین شکل برخورد داشته باشند و خود را برای تحمل آن آماده کنید. 2- قبل از مواجه با برخوردهای نابجای دیگران پاسخ خود و عکسالعمل خوب خود را برای مواجه با رفتارهای خلاف انتظار دیگران در ذهن خویش مرور کنید و با طرح ذهنی آماده شده با رفتارهای بیمورد دیگران برخورد کنید مثلاً باخود بگویید اگر فلان شخص به من ناسزا بگوید به حرف او توجه نمیکنم همچنان دوستش دارم چون گناهان من راپاک کرده و این صبر سبب تعالی روحی من میشود و به هر حال با این کلمات و تلقین ها همیشه آمادگی ذهنی و روانی خود را برای عملکردهای خلاف انتظار مردم فراهم سازید. 3- با خود شرط و عهد ببندید که هیچ گاه و در هیچ شرایطی اقدام به حرف های نابجا و برخورد تند و تصمیمگیری عجولانه نخواهیدکرد و برای تخلافات خود نیز جریمه مناسب که تنبیه کننده است در نظر بگیرید. 4- اگر برخی موادر سریع سخن گفتید و عجولانه تصمیم گرفتید و رفتار نابجا از شما سرزد سریع خود را سرزنش وحتی در لفظ اظهار پشیمانی نمایید و وعدهها و قولی که با خود داشتید را در ذهن خویش حاضر سازید. 5- از خود ارزندگی های نابجا و شخصیت قائل شدن بیش از اندازه برای خود اجتناب ورزید و تنها هنجارها رارعایت کنید و لذا به سراغ رفتارهای متواضعانه همانند تقدم در سلام، همنشینی مناسب با افراد پایینتر، ابراز اردت به کوچکترها، مصافحه و احوالپرسی با دیگران به خصوص طبقه پایینتر، تفریح و صحبت با دیگران اقدام کنید. 6- ذکر«لا حول و لا قوه الا بالله» را زیاد بر زبان جاری سازید و سوره والعصر را زیاد بخوانید. 7- به هنگام احساس عصبانیت، سریع تغییر وضعیت و موقعیت دهید و از آن محیط دور شوید مثلاً اگر در منزل این حادثه رخ داد لباس پوشیده و منزل را ترک کنید. 8- در هنگام عصبانیت اگر ایستادهاید بنشینید و اگر نشسته هستید بخوابید. 9- وقتی که با امور عصبانیت آفرین مواجه هستید برای مدتی (حدود 10تا 15 دقیقه) راه دریافت های حسی خود را سد سازید مثلاً جلوی گوش خود را بگیرید و چشمان خود را ببندید و سر خود را پایین اندازید تا دریافتهای عصبانیت راتحت کنترل شما در آیند و موجب تحریک بیشتر شما نشوند. 10- اگر رفتار و یا صفتی که در شخصی هست موجب عصبانیت شما شده است آن رفتار را شوخی تلقی کرده و به شکلی خود را از تیررس آنها دور در نظر بگیرید یعنی به گونهای از مخاطب قرار گرفتن خویش در برابر رفتارهای دیگران پرهیز کنید مثلاً از مشاهده کسی که فحش میدهد با خود بگویید مخاطب او من نیستم و در این هنگام ازصحنه دور شده و راه دریافتهای حسی را سد سازید تا بیشتر مورد هجوم قرار نگیرید. 11- برای توجیه رفتارهای خلاف انتظاری که از دیگران سر میزند توجیه مناسب داشته باشید و آنها را مقصر تلقی نکنید تا موجب شود به خود اجازه عکس العمل بدهید مثلاً بگویید خودم از این فرد بدتر رفتار میکنم او اشتباه گرفته مقصر نیست اشتباه من باعث رفتار نامناسب او شده است. 12- به نظرات و عقاید دیگران احترام قائل شوید و به دیده احترام به آنها بنگرید و حتی محترمانه با آنها رفتارکنید. 13- به منظور تقویت اراده و حفظ سعه صدر از تفریحاتی همانند صحرانوردی، کوهنوردی، شنا، اسب سواری، پیاده روی در صبح زود بهره گیرید. 14- در برخی کارهای مهم با مشورت خواستن از دیگران تصمیمات خود را استحکام بخشید و از اقدامات عجولانه وخام بپرهیزید. 15- بیشتر با افراد حلیم صبور و غیر عصبی معاشرت کنید و از دوستی و حرف شنوی افراد تند مزاج پرهیزکنید. 16- همیشه خودتان و رفتارتان را دوست و صحیح تلقی نکنید و احتمال خطا در کارهای خود را بدهید. 17- سعی کنید به عنوان تمرین گاهگاهی با افرادی که سلیقه آنها را نمیپسندید برخورد کوتاه مدت داشته باشید و با صاحبان دیگر انظار مراوده کوتاه مدت داشته باشید. 18- حتما در روابط زناشویی با همسر خود در جهت ارضای جنسی خود ، مبادرت داشته باشید ، چرا که یکی از علت هایی که امکان دارد بعد از این ازدواج این حالت در شما بیشتر شده است به دلیل عدم ارضا کامل و نرسیدن شما به ارگاسم در روابط خود میباشد که حتما این مسئله را در روابط خود چک کنید و به آن اهمیت دهید . 19- موارد فوق را در برنامهای منظم با درج موارد آن در یک جدول و نمره دادن به عملکرد خود و رعایت این امور سعی در تقلیل موارد تخلف داشته و همت خود به افزایش صبر و تحصیل سعه صدر معطوف بدارید. با آرزوی خوشبختی و آرامش در زندگی برای شما