سلام و احترام خدمت شما مادر گرامی. بیان کردین "پسر 2سال و 4ماهه ای دارید که دست بزن داره، گاز می گیره، چنگ میزنه و..." : باتوجه به اینکه کودک شما دوساله هست، بسیاری از رفتارهایی که ذکر کردین طبیعی هست. جیغ و داد زدن، گریه کردن، گاز گرفتن، چنگ زدن و یا کتک زدن، همه از رفتارهای عاطفی رایج کودکان خردسال هستند. چون مغز آن ها هنوز به اندازه ی کافی رشد نکرده است، بنابراین به‌دلیل فقدان آگاهی و خودکنترلی، بدان شیوه عمل می کنند.زمانی که والدین به ویژگی ها و خصوصیات دوره رشدی کودک، شناخت کافی نداشته باشند، رفتارهای کودک را روی حساب بی تربیتی، لجبازی، پرخاشگری و.... میگزارند و با برخورد نامناسب با کودک، آتش لجاجت او را شعله ور می کنند. برای طرز برخورد صحیح با کودکتان، نکاتی را خدمتتان عرض می کنم:
- بسیاری از رفتارهای نامطلوب کودکان، صرفا برای جلب توجه هست. برای اینکه کودک نخواهد از راه نامناسب، این کار را کند بهتر است حداقل نیم ساعت وقت با کیفیت به کودک خود اختصاص دهید و بازی یا فعالیت مورد علاقه ای باهاش داشته باشید البته بدون اینکه سرزنش، فریاد و یا نصیحتی کنید که کودک، اینقدر توجه از مادر کسب کند که نیازی نباشد از طریق پرخاشگری و لجبازی این را کسب کند. همچنین این کار باعث بهبود رابطه بین والد – کودک می شود و راهکار مناسبی برای حل بسیاری از مشکلات رفتاری کودک است.
- کودک نیازمند استقلال داشتن است و گاه برای به دست آوردن این استقلال، لجبازی می‌کند. بنابراین نباید به صورت مستقیم کودک را از خواسته هایش منع کنید که او آشفته شود. در واقع ما خیلی وقت ها می توانیم با ترفندهای آگاهانه جلوی قشقرق کودک را بگیریم بدون اینکه آسیبی به روان خود و کودک بزنیم. مثلا محیط امنی را برای کودک فراهم کنیم که لازم نباشد دائم به او امر و نهی کنیم دست به چاقو نزن، فلان وسیله را برندار و...یا حواس کودک را به چیز دیگه ای پرت کنیم.
- زمینه های بروز لجبازی را شناسایی کنید، تا بتوانید از موقعیت های تنش زا، جلوگیری کنید. مثلا در یک مهمانی که فقط بزرگترها حضور دارند و با هم گفتکو و بگو بخند می کنند، ممکن است برای کودک حس رهاشدگی را ایجاد کند که این موضوع سر منشا بسیاری از مشکلات جدی بعدیست. باعث میشه کودک برای اینکه توجه اطرافیان را به خود جلب کند چنگ بزند، شلوار پایین بکشد، جیغ بزند و..بنابراین بهتر است از قبل همچین موقعیت هایی را پیش بینی کنید و برایش دنبال راهکارهایی باشید.
- گاهی اوقات بدون اینکه رفتار صحیح را به کودک آموزش دهم از او انتظار داریم. لازم است به جای استفاده از امر و نهی پیاپی, تهدید, تنبیه و... با شیوه های غیر مستقیم و خلاقانه رفتار صحیح را به او بیاموزیم. به طور مثال از قصه گویی استفاده کنیم و آن رفتار مورد نظر را در قالب شخصیت های داستانی به کودک ارائه دهیم یا در هنگام بازی مطلب را به او آموزش دهیم.
- با استفاده از روش‌های ساده و سرگرم کننده می‌توانیم کودک لجباز خود را آرام کرده و برای دقایقی او را وادار کنیم با ما همکاری کند مثلا به جای امر و نهی زیاد که اسباب بازیت را نریز، جمع کن و.... میتوانیم در یک بازی شاد، وسایل را با کمک هم جمع کنیم و بعد کودک را بابت همکاری با خود تشویقش کنید، به تدریج رفتار خوب در کودک شکل می گیرد.
- آداب مهمانی را هم می توانید با مهمان بازی به کودک یاد دهید. یک بار شما مهمان خانه ی فرضی او شوید و بار دیگر او مهمان خانه ی شما.
هر بار نقش دو کودک "یک بار نقش کودک بی ادب، بار دیگر نقش کودک با ادب" را بازی کنید و هر بار از آدم های خیالی که نقش عمو، خاله، دایی، عمه و... را بازی می کنند نظر خواهی کنید و نظر شان را راجع به هر دو کودک بپرسید.
- رفتارهای خوب کودکتان را تشویق کنید! مثلاً اگر در مهمانی مودب بود به او بفهمانید که به خاطر همان کار خوب تشویقش می کنید.
- زمانی که کودکی رفتار نادرستی مثل خرابکاری یا زدن حرف زشت انجام می دهند متاسفانه اولین گزینه والدین تنبیه است. به هیچ وجه به اون عکس العمل نشان ندهید. هرگونه دعوا، تذکر، اخم یا لبخند یواشکی شما یک جور توجه برای کودک حساب شده و در واقع پاداش به اوست. پاداش منجر به تشویق رفتار هست. بلکه با بی توجهی، این رفتار به مرور خاموش می شود و در عوض به رفتارهای خوب کودک واکنش نشان دهید که تقویت شود. و در نهایت، از اشتباهات فرزندتان به عنوان یک فرصت تربیتی استفاده کنید و بسیاری از مفاهیم را با صبر و حوصله و گفتار کودکانه به فرزند خود آموزش دهید. آگاهی از مراحل رشدی کودک و اصول فرزندپروری مناسب، می توان بسیاری از مشکلارت رفتاری کودکان را اصلاح کرد.
با آرزوی موفقیت برای شما مادر گرامی