استخاره دو نوع است: 1 طلب خیر و هدایت از خداوند معنای حقیقی استخاره که «طلب خیر و صلاح و هدایت از خداوند» است و در روایات ما این نوع معروف است، نوعی دعا، استمداد از خداوند و توکل به او است. شیوه ای که پیشوایان معصوم(ع) بدان پایبند بودند و به اصحاب خود سفارش می نمودند. رسول اکرم درود خداوند بر او و آل او باد می فرمود:«از سعادت و نیکبختی انسان، استخاره او از خداوند و رضایت وی به قضای الهی است و از شقاوت و نگون بختی او، ترک استخاره و ناخرسندی از خواست خداوند است».[1] و یا در وصایای امیرمؤمنان علی(ع) به امام حسن(ع) است که: «و اکثر الاستخارة» بسیار از خداوند طلب خیر و سعادت نما.[2]و آن حضرت، خود برای استخاره دو رکعت نماز می خواند، در تعقیب نماز صد مرتبه: استخیرُ اللّه (طلب خیر می کنم از خداوند) می فرمود و به دنبال آن دعایی با مفهومی اینچنین قرائت می کرد:«خدایا! قصد انجام کاری دارم که تو می دانی، اگر صلاح دین و دنیا و آخرت مرا در این کار می دانی وسیله آن را برایم فراهم ساز و اگر می دانی که برای دنیا و آخرت من بد است، مرا از آن بازدار، چه کراهت داشته باشم، چه علاقه، زیرا تو مصالح واقعی را می دانی ولی من نمی دانم و تو علاّم الغیوب (دانای غیبها) هستی».[3] بعد از آن تصمیم می گرفت و وارد عمل می شد.[4] امیرالمؤمنین علی(ع) ماجرای مأموریت خود به یمن را این گونه بازگو می کرد: رسول خدا(ص) مرا به سوی یمن می فرستاد و در همان موقع به صورت سفارش، به من فرمود: یا علی! ما حار من استخار و لا ندم من استشار.[5] ای علی! هیچ کس دچار حیرت و سرگردانی نگردید چون استخاره کرد و پشیمان نشد وقتی مشورت نمود. و امام علی(ع) نیز در سخنان بسیاری استخاره را سبب دوری از پشیمانی و حیرت نامیده و سفارش فرموده که ماندن در ندانم کاری و سرگردانی چه بسا هلاکت و نابودی انسان را به دنبال داشته باشد. از این رو چون استخاره کردی، بی درنگ مشغول شو تا از هر حیرتی نجات یابی.[6] از سوی دیگر امام صادق(ع)، بلاها و گرفتاریهای بعد از عمل به استخاره را موجب پاداش الهی دانسته[7] و خیر و مصلحت را گرچه با حوادث ناخوشایندی همراه باشد دستاورد پرارزش استخاره معرفی نموده است،[8] زیرا شقاوت و نگون بختی فرد در آن است که در کارهای مهم و ارزشمند که قدرت تشخیص راه در آن وجود ندارد بدون طلب خیر از خداوند اقدام کند.[9] بخش دیگری از سخنان معصومان(ع)، در باره استخاره به وسیله دعا است. بدین بیان که در تمام کارهایی که انسان انجام می دهد، بین خود و خداوند ارتباطی قلبی برقرار کرده، از او درخواست خیر، موفقیت و سعادتمندی نماید همان که در قرآن این گونه بدان اشاره می کند: «قل ما یعبؤ بکم ربی لولا دعائکم».[10]بگو ای رسول ما خداوند هیچ اعتنایی به شما نمی کرد، اگر دعای شما نبود. [1] بحار الانوار، ج77، ص159. [2] بحار/ج77/ص200 [3] «اللهم انی قد هممتُ بامر قد علمتَهُ، فان کنتَ تعلم انه خیرٌ لی فی دین و دنیای و آخرتی فیسِّرهُ لی و ان کنتَ تعلم انه شرٌّ لی فی دینی و دنیای و آخرتی فاصرفه عنّی، کرهتُ نفسی ذلک ام اَحببتُ، فانک تعلم و لا اعلم و انت علاّم الغیّوب». [4]مکارم الاخلاق، ص369؛ رک: دعای 33 از صحیفه سجادیه امام سجاد(ع). [5] بحارالانوار، ج91، ص225؛ نک: بحارالانوار، ج88، ص222؛ احتجاح طبرسی، ج2، ص314؛ مکارم الاخلاق، ص319؛ مفاتح الغیب، ص43؛ فروع کافی، ج3، ص470. [6] بحارالانوار، ج77، ص200؛ غرر الحکم و درر الکلم؛ رک: تفسیر ابن کثیر، ج2، ص18. [7] بحارالانوار، ج91، ص223. [8]همان، ص224؛ نک: تفسیر المراغی، ج20، ص85. [9] همان، ص222. [10]سوره فرقان، آیه 77؛ رک: بحارالانوار، ج91، ص223، 229، 233، 238، 260، 261، 280، 275، 285 و 287.