با سلام! پیرامون چیستی خاورمیانه و خاورمیانه شناسی تاکنون ده ها تعریف و نظریه پردازی علمی، کلاسیک یا سیاسی و روزنامه یی از سوی محققان و پژوهشگران دانشگاهی، دیپلمات ها و روزنامه نگاران مطرح ارائه شده است. اگرچه افکار عمومی جامعه بین المللی کمتر از یک قرن است که با اهمیت این منطقه و جایگاه اساسی و راهبردی خاورمیانه در جغرافیای سیاسی و ثروت جهانی آن آگاه شده است، اما در این عمر کوتاه نیز خاورمیانه توانسته بیش از هر منطقه استراتژیک دیگر در دنیا کانون نخست توجهات بین المللی را معطوف به خود سازد. واقعیت آن است که خاورمیانه محل تقاطع دو دریا و سه قاره بزرگ و زادگاه پیامبران و جنگاوران برجسته از دوران باستان است که همواره طمع جهانگشایان را برانگیخته است. اما در دوران معاصر علاوه بر جاذبه های سنتی این فضای لایتناهی، ثروت افسانه یی آن (نفت) نیز بر میزان رقابت ها بر سر این قطعه از خاک دنیا افزوده است. گام نخست (مطرح شدن اهمیت خاورمیانه) را «فردینان دولسپس» فرانسوی با حفر کانال سوئز در سال ۱۹۸۶ میلادی برداشت، بدین ترتیب که یک قطعه از بزرگراه وصول (دستیابی) به هندوستان (بزرگ ترین مستعمره امپراتوری بریتانیای کبیر) را گشود و گام دوم را «ویلیام ناکس دارسی» برداشت که در سال ۱۹۰۸ میلادی برای نخستین بار نفت را از دل خاک ایران بیرون کشید و این منطقه را از آن زمان تاکنون به میدان رقابت و مبارزه دولت های بزرگ تبدیل کرد. اما جنگ جهانی اول که به سلطه امپراتوری عثمانی (ترکیه امروزی) بر خاورمیانه پایان داد، بیشتر به نفع انگلستان تمام شد و نبردی که در جنگ جهانی دوم در این منطقه (خاورمیانه) روی داد نیز نتیجه اش برای نجات انگلستان و پیروزی متفقین به اندازه نبرد بریتانیا (حمله هیتلر به انگلیس) سرنوشت ساز بود. حکومت اتلی (نخست وزیر وقت انگلیس بعد از جنگ دوم جهانی) گمان می کرد به دنبال از دست دادن هندوستان (بزرگ ترین مستعمره امپراتوری بریتانیا) می توان به جای آن امپراتوری دیگری در خاورمیانه به وجود آورد که همچنان به حاکمیت بلامنازع لیره استرلینگ لندن در جهان ادامه دهد.۱ در حقیقت می توان اذعان کرد انگلستان همانطور که با کشف هندوستان و سلطه و ارتزاق از آن به بزرگ ترین قدرت استعماری جهان بدل شد، با کشف نفت در خاورمیانه و اهمیت ژئواستراتژیک آن توجه جهانی را به این منطقه راهبردی نیز معطوف ساخت. بدین سبب نام خاورمیانه همواره با نام انگلیس و سابقه دیرین این کشور در سلطه و غارت منابع و تجزیه کشورها و جنگ های تجاوزکارانه علیه کشورهای اسلامی در سراسر خاورمیانه مترادف است. به عبارت دیگر تسلط بیش از یک قرن انگلیس (۱۹۸۰ ۱۸۸۰ میلادی) بر خاورمیانه و خلیج فارس در تحکیم سلطه بین المللی نظام امپریالیسم جهانی نقش بسیار اساسی و استراتژیک دارا بوده است. «ال.اس.امری» نظریه پرداز انگلیسی در دهه ۶۰ میلادی می نویسد؛«در مدتی بیش از یک قرن بریتانیای کبیر در آب های خلیج فارس تنها قدرت منطقه بوده است و اگر این راه دریایی برای بازرگانان جهان (امپریالیسم جهانی) باز نگه داشته شده است، همه مدیون تلاش و کوشش های دولت بریتانیا است، ما نه تنها برای خود، بلکه برای مجموع ملت ها به این کار دست زده ایم. امپراتوری بریتانیا پیوسته روی مردمی حساب می کند که تکالیف خود را درست به جای می آورند.»۲ اما واقعیت آن است که خاورمیانه بخشی از اهمیت خود را همواره در سیاست جهانی مدیون موقعیت جغرافیایی خود به عنوان پلی بین دریای مدیترانه و اقیانوس هند است. مناطق مهمی چون «کانال سوئز»، «دریای سرخ» و «خلیج فارس» نیز در این منطقه قرار گرفته اند. به علاوه راه مستقیم روسیه به اقیانوس هند و دریای مدیترانه فقط از این منطقه می گذرد و بالاخره خاورمیانه قسمتی از راه اروپا به هندوستان، آسیای جنوب شرقی و آسیای دور را تشکیل می دهد.۳ بنابراین می توان نتیجه گرفت که این منطقه شامل بخش مشترکی بین سه قاره مهم (آسیا ، افرقا و اروپا) است که از نظر تجاری ، امنیتی و سیاسی بسیار دارای اهمیت می باشد. به مقاله زیر مراجعه فرمایید: C:\Users\nvabi\Desktop\خاورمیانه چیست؟؟.mht موفق باشید.