پرسش :

تفسیر قرآن به قرآن، چگونه تفسیری است؟


پاسخ :
قرآن، معجزه الهی است و هیچ گونه تناقض و اختلافی در آیات آن دیده نمی شود. در قرآن، بخشی، بخش دیگر را تکذیب نمی کند؛ بلکه همه بخش ها یکدیگر را تأیید می کنند و توضیح می دهند.

امامان معصوم نیز در تبیین و تفسیر برخی آیات قرآن، به آیات دیگر و حتّی به کلمه یا حرفی از آن استناد می کردند تا تفسیر واقعی آیات روشن شود.

برای نمونه، امام حسن(ع) در پاسخ سؤال از معنای آیه     وَ شَاهِدٍ وَ مَشْهُودٍ؛[۱] سوگند به شاهد و مشهود می فرماید:
«شاهد، محمّد(ص) است و مشهود، روز قیامت. آیا نشنیده ای که خداوند سبحان می فرماید:    یَا أَیُّهَا النَّبِیُّ إِنَّا أَرْسَلْنَاکَ شَاهِداً وَ مُبَشِّراً وَ نَذِیراً؛[۲] ای پیامبر! ما تو را شاهد (گواه) و بشارتگر و هشدار دهنده فرستادیم و فرموده است:    ذٰلِکَ یَوْمٌ مَجْمُوعٌ لَهُ النَّاسُ وَ ذٰلِکَ یَوْمٌ مَشْهُودٌ؛[۳] آن [روز    ]، روزی است که مردم را برای آن، گرد می آورند و آن، روزی مشهود است   ».

اکنون نیز این روش به مفسّران قرآن کمک می کند تا در آشکار کردن تفسیر و معنای دقیق آیات و حتّی واژه های قرآن، از آیات دیگر قرآن بهره بگیرند.

پی‌نوشت‌ها:
[۱]. سورۀ بروج، آیۀ ۳.
[۲]. سورۀ احزاب، آیۀ ۴۵.
[۳]. سورۀ هود، آیۀ ۱۰۳.

منبع: از قرآن بیشتر بدانیم، مهدی خسروی سرشکی، قم: انتشارات دارالحدیث، ص ۱۵۸

در این زمینه حتما بخوانید:

روش تفسیر قرآن به قرآن
جایگاه تفسیر قرآن با قرآن در روایت اهل بیت
آشنایی با روش تفسیر قرآن به قرآن
انواع و اقسام مبانی تفسیر
چگونگی یافتن نظایر آیات در روش تفسیر قرآن به قرآن