به یقین او از فرشتگان نبود، چرا که قرآن با صراحت مى گوید: «کانَ مِنَ الْجِنِّ فَفَسَقَ عَنْ اَمْرِ رَبِّهِ»؛ (او از جن بود، سپس نافرمانى پروردگارش را کرد). (1) 

ولى از آن جا که پیش از آن در مقام اطاعت و بندگى بسیار کوشا بود در صف فرشتگان جاى گرفت و به همین دلیل جزء مجموعه آنها محسوب مى شد و اگر در پاره اى از تعبیرات مانند خطبه قاصعه (خطبه 192) به عنوان ملک از او یاد شده به همین دلیل است؛ به علاوه خودش با صراحت مى گوید: «خَلَقْتَنى مِنْ نار»؛ (مرا از آتش آفریدى)، (2) 

و مى دانیم آفرینش جن از آتش است نه فرشتگان، همان گونه که در آیه 15 سوره الرحمن آمده: «وَ خَلَقَ الْجانَّ مِنْ مارِج مِنْ نار». در روایات اهل بیت(علیهم السلام) نیز به این معنا اشاره شده است. (3) 

اضافه بر اینها قرآن براى ابلیس، فرزندان و ذرّیّه بیان کرده (4) در حالى که فرشتگان داراى زاد و ولد نیستند.

پی نوشت:
(1). سوره کهف، آیه 50.
(2). سوره ص، آیه 76.
(3). مجمع البیان، ج 1، ص 82، ذیل آیه 34 سوره بقره.
(4). سوره کهف، آیه 50.

منبع: پیام امام امیر المومنین علیه السلام‏، آیت الله العظمى ناصر مکارم شیرازى، دار الکتب الاسلامیه‏، تهران‏، 1387 ه. ش‏، ج 1، ص 190.

پرسش‌های مرتبط:

چگونه خداوند نسبت به مخالفت با شیطان پیمان گرفته است؟

از منظر قرآن کسب معرفت و شناخت چه آفات و موانعی دارد؟

چگونه خداوند دشمنى را بر انسان مسلط کرده که حتى حضورش را هم احساس نمى کند؟

شیطان چگونه باطل را برای انسان تزیین می کند؟

آیا آفریدن ابلیس با عدل و حکمت خدا سازگار است؟