پرسش :

چرا گوش دادن به بعضی از آهنگ‌ها مجاز و حداکثر مشتبه است؛ امّا استفاده از هر نوع ابزار آلات موسیقی به طور مطلق حرام است؟


پاسخ :
دانستن چند امر در این زمینه بایسته است:

یکم. استفاده از همه نوع آلات موسیقی حرام نیست؛ بلکه اگر از آلاتی باشد که نوعاً در لهو و لعب و حرام به کار می‌رود و منفعت حلالی در بر ندارد، استفاده از آن جایز نیست؛ ولی اگر از آلات مشترک باشد، نواختن آن به منظور منافع مشروع و حلال (مانند اجرای سرودهای انقلابی و برنامه‌های دینی و مانند آن) اشکال ندارد.

دوم. مسئله نوازندگی با استماع آهنگی که از آلات موسیقی تولید می‌شود، تفاوت بسیار دارد و هر دو از یک مقوله به شمار نمی‌رود: بلکه هر کدام حکم خاص خود را دارد. نواختن آلات مختص به لهو، به اتّفاق همه مراجع تقلید در هر حال حرام است، هر چند در موردی به صورت غیر لهوی از آن استفاده شود؛ زیرا این‌گونه آلات (مختص به لهو) نوعاً برای حرام ساخته شده و نگه‌داری آن‌ها جایز نیست و باید از بین برود؛ ولی گوش دادن به آهنگ‌هایی که از این نوع آلات (آلات مختص) تولید می‌شود، تنها در صورتی حرام است که متناسب با مجالس لهو و خوش‌گذرانی باشد و در غیر این صورت محکوم به حلیت است. بنابراین ممکن است نواختن در این آلات حرام باشد، در حالی که گوش دادن به آن حلال و یا مشتبه و مشکوک باشد که باز هم استماع آن جایز می‌باشد.

منبع: پرسشها و پاسخهای دانشجویی احکام موسیقی؛ دفتر نشر معارف – تدوین و تألیف: سید مجتبی حسینی (مطابق با نظر ده تن از مراجع عظام)

پرسش های مرتبط: 
آیا ملاک حرمت استماع غنا و موسیقی، طرب انگیز بودن آن است یا مناسب بودن آن با مجالس لهو و لعب؟
ویژگی‌های موسیقی (بدون کلام) حرام کدام است: داشتن ریتم تند، ایجاد رقص در شنونده، طرب انگیزی آن و یا هیچ کدام؟
اگر گوش دادن به موزیک، باعث نیرو گرفتن و علاقه پیدا کردن به کار باشد، حکمش چیست؟
آیا استماع موسیقی و یا غنا به قصد تفریح، تفنّن و گذراندن اوقات فراغت اشکال دارد؟
گوش دادن به موسیقی غم‌انگیز چه حکمی دارد؟
حکم نواختن با آلات موسیقی را بیان کنید؟
آیا زن و شوهر به خاطر تمایل به یکدیگر و افزایش شهوت، می‌توانند به موسیقی گوش فرا دهند؟
حکم استفاده از دف و دایره‌ی زنگی، در عروسی چیست؟
آیا همه سازهای دستی و الکترونیکی ایرانی و غربی، حکم واحدی دارند؟
کوبیدن بر روی ظرف پلاستیکی و حلبی در عروسی‌ها و غیر آن چه حکمی دارد؟