پرسش :

چنانچه معامله‌اى انجام شود و مشترى در موعد مقرر ثمن معامله و یا بعضى از آن را پرداخت نکند و مثمّن را نیز به دیگرى فروخته باشد، آیا بایع اولى مى‌تواند معامله را فسخ و مثمّن را از دست مشترى دوم و یا بیشتر بگیرد؟ و آیا اگر در معاملۀ اول مشترى چک به بایع داده باشد و لکن در موعد مقرر چک پاس نشده باشد و وجه آن پرداخت نشده باشد فرقى در حکم مسأله دارد یا خیر؟


پاسخ :
باسمه تعالى؛ چنانچه مشترى در موعد مقرر ثمن معامله را نپردازد یا اینکه چک مدت دار که بابت ثمن معامله به فروشنده داده در موعد مقرر وجه آن تأمین نشده و قابل وصول نیست، در این صورت فروشنده مى‌تواند معامله را فسخ کند و بعد از فسخ اگر مثمّن پیش مشترى اول باشد آن را پس مى‌گیرد و اگر پیش مشترى نباشد و مشترى اول قبل از فسخ آن را به دیگرى فروخته، بدل آن مثمّن یعنى مثل یا قیمت بازارى روز فسخ را از مشترى مطالبه مى‌کند، و اللّه العالم.

منبع: استفتائات جدید، آیت الله العظمی جواد تبریزی (رحمه الله)، جلد دوم، قم: نشر سرور، 1385.