پرسش :

چند نفر از «قرّاء سبعه» ايرانی بوده‏اند؟

پاسخ :
چهار نفر از اين هفت نفر ايراني بوده‏اند، كه عبارتند از: 1 . عاصم. عاصم به اصطلاح از «موالي» است. در علم قرائت شاگرد ابوعبدالرحمن سلمي است و او شاگرد اميرالمؤمنين علي (ع) بوده است. قرائت عاصم را بهترين قرائات مي‏دانند. در ريحانة الادب مي‏نويسد: «اصل مصاحف را كه نوعاً اصل معمولي در كتابت است، موافق قرائت عاصم نوشته و قرائات هريك از قرّاء ديگر را، با تعيين اسم قاري آن، با خط سرخ در حواشي مي‏نوشتند». (ريحانة الادب 4، چاپ دوم، ص 426.) عاصم در كوفه مي‏زيسته و در همان‏جا در گذشته است. صاحب مجالس المؤمنين و بعضي ديگر و از آن جمله علامه سيد حسن صدر (تأسيس الشيعة لعلوم الاسلام/ 346.) به تشيع او تصريح كرده‏اند. وفاتش در حدود سال 130 هجري واقع شده است.
2 . نافع. ابن النديم در الفهرست تصريح مي‏كند كه نافع، اصفهاني الاصل است و ساكن مدينه بوده است. در ريحانة الادب مي‏نويسد كه نافع بسيار سياهرنگ بود و در فن قرائت، امام اهل مدينه بود و رأي و قرائت او مورد اعتماد ايشان بود. او قرائت خود را از يزيد بن قعقاع كه يكي از قراء دهگانه است اخذ كرد. نافع در سال 159 و يا 169 در گذشته است.
3 . ابن كثير. ابن النديم مي‏گويد: «گفته شده است كه ابن كثير از اولاد ايرانياني است كه انوشيروان آنها را به يمن فرستاد تا حكومت را از حبشيان گرفتند و به سيف بن ذي يزن كه به تظلم به دربار انوشيروان آمده بود سپردند».
در ريحانة الادب مي‏نويسد: «ابن كثير اصول قرائت را از مجاهد، از ابن عباس، از علي (ع) اخذ نمود. وفات ابن كثير در سال 120 هجري واقع شده است».
4 . كسائي. مطابق آنچه در الفهرست ابن النديم آمده است، نام وي علي است و پدرش حمزه بن عبدالله بن بهمن بن فيروز است. كساني از مشاهير ادب عربي و از اكابر نحويين است او معلم فرزند هارون بود. در سفر هارون به خراسان همراه وي بود و در ري درگذشت و از قضا، محمد بن حسن شيباني، فقيه و قاضي القضاة معروف كه او نيز همراه هارون بود، در همان روز درگذشت و در ري دفن شد. هارون گفت امروز فقه و عربيت را در ري دفن كرديم. وفات كسائي در اواخر قرن دوم هجري واقع شده است. كسائي نيز شيعه بوده است.
eporsesh.com