پرسش :
دربارة مقام علمي حضرت فاطمه زهرا (س) برايم بگویيد؟
پاسخ :
فضايل و كمالات حضرت زهرا سلام الله عليها، مانند فضايل ساير معصومان است چون آن حضرت دختر خاتم پيامبران است كه براي تولدش رسول خدا چنين بشارت داده شد: انا اعطيناك الكوثر...
براي درك مقام معنوي و فضايل آن حضرت كافي است كه روايات رسيده از پيامبر اكرم ـ صل الله عليه و اله ـ را از خاطر بگذرانيم. فاطمه بهترين زنان دو عالم است، افضل از همه بانوان جهان از مقام عصمت كبري برخوردار بود، و از هر حيث نسبت به بانوان جهان برتري و الگوي زنان بعد از خود است «فاطمه سيدة زنان عالمين است».
چنانكه در روايات فراوان آمده است، حضرت زهرا تنها بانويي بود كه در شأن همسري اميرمؤمنان بود و اگر علي نبود براي زهرا كفوي نبود، اين روايت و روايتهاي ديگري كه در منابع حديثي درباره مقام و فضيلت حضرت زهرا آمده است همه نشانگر اين است كه اين بانو فضايل و مقام معنوي و علمي بسيار بالايي داشت. از نظر علمي در حدّي بود كه ساير ائمه در آن درجه قرار داشتند، اگر آن بانو همكفوي غير از علي نداشت اين حقيقت بيانگر عظمت علمي حضرت زهرا (س) است. از امام صادق ـ عليه السلام ـ نقل شده كه سؤال فرمود: آيا ميدانيد تفسير كلمه «فاطمه» چيست؟ راوي گويد خير مولايم مرا به تفسير آن آگاه فرماييد؛ فرمود يعني كه شرّ و بدي در وجود او راهي ندارد و اگر براي همسري اين بزرگوار علي نبود تا قيامت كسي همشأن ايشان نميشد[1] مقام علمي آن حضرت نيز چونان علي(ع) بعد از پيامبر سرآمد تمام بشريت است اگرچه عرصه را به آن حضرت به قدري تنگ نمودند كه اندكي پس از پدر مهربانش دنيا را ترك كرد و با پهلوي شكسته به حضور پدرش شتافت.
(الله لقد فطمها الله تبارك و تعالي بالعلم و عن الطمث بالميثاق)[2] ترجمه: خداوند آن با نور را از علم مملو ساخت و از ناپاكيهاي زنان در عالم در منع كرد و مبرا نمود.
«به خدا سوگند خداوند متعال آن حضرت را به قدري در علم وسعت و ظرفيت داد كه از علم بشري بينياز نمود و هرگز نيازي به آموختن از ديگران نداشته باشد زيرا پدرش اولين معلم اسلام است و آخرين پيامبر است كه خداوند او را با دين كامل و كتاب آسمانيش به سوي بشريت فرستاد».[3]
همچنانكه علي ميفرمود: «بپرسيد از من از هر چيزي كه نميدانيد و از هر چيزي كه مي خواهيد زيرا كه در اين سينة من علومي انباشته شده كه از پيامبر فراگرفتهام و همواره دنبال مردمي هستم كه لياقت داشته باشد، تا آن را به آنها بياموزم. فاطمه نيز از اين مقام رفيع علمي برخوردار بود، چون همشأن با علي در تمام فضايل معنوي و علمي بود، اگر ما به خطبه آن حضرت كه دربارة دفاع از ولايت كه در مسجد ايراد فرمود خوب تأمل كنيم خطبهاش را همسنگ خطبههاي اميرمؤمنان خواهيم يافت.[4]
مرحوم مجلسي دربارة تفسير حديث امام باقر ـ عليه السلام ـ كه فرمود: «...فطمها الله بالعلم...»
يعني به سبب كثرت علم از جهل بريده شد و به قدري علم دارد كه جهالت هرگز در آن راه ندارد و از آغاز آفرينش برخوردار از علوم رباني شده[5] بنابراين با توجه به اينكه آن حضرت تنها دختر پيامبر اكرم بوده است كه فرزندانش امامان معصومي چون حسن و حسين هستند كه هر يك معدن و مخرن علوم الهي بودند و در حضور آن بانو تعليم و تربيت ديده بودند.
از طرفي آن بانو تنها هم شان اميرمؤمنان(ع) بود و از هر جهت خصوصاً از جهت علمي و همچنين يازده امام معصوم كه وارث علم الهي هستند، فرزندان آن حضرت هستند و تمام آنها به فضائل آن حضرت تصريح كردهاند و آن حضرت در تمام فضائل با آنها شريك است[6] و آنها وارث علم فاطمه (س) هستند كه مصحف فاطمه به آنها رسيد.
معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1. بانوي نمونه، ابراهيم اميني، انتشارات شفق.
2. زندگاني فاطمه زهرا، سيدجعفر شهيدي، انتشارات، نشر فرهنگ اسلامي.
3. فاطمه زهرا، سيد محمدكاظم قزويني، انتشارات آفاق.
4. فاطمه زهرا بهجه قلب المصطفي ، احمد رحماني همداني، انتشاران مرضيه.
پی نوشتها:
[1] . موسوي، محمدكاظم، فاطمه از مهد تا لحد، نشر آقاق، چاپ چهارم، 1371، ص65.
[2] . مجلسي، بحارالانوار، ج43، ص14، 15، و رحماني همداني، فاطمه الزهرا بهجه قلب المصطفي، تهران، مرضيه، چاپ دوم، 1372ش، ص149.
[3] . موسوي، محمدكاظم، «پيشين»، ص 64.
[4] . ر.ك: خطابة فدك، عزالدين زنجاني، شرح خطبه حضرت زهرا، مشهد، چاپ اول، ص40.
[5] . مجلسي «پيشين» ج 43، ص65، 101. و ر.ك: رحماني همداني، پيشين، ج43، ص14.
[6] . ر.ك: رحماني همداني، پيشين، ص37، 60 و ص9، 13. (فضائل حضرت زهرا از زبان فرزندانش).
منبع: اندیشه قم
فضايل و كمالات حضرت زهرا سلام الله عليها، مانند فضايل ساير معصومان است چون آن حضرت دختر خاتم پيامبران است كه براي تولدش رسول خدا چنين بشارت داده شد: انا اعطيناك الكوثر...
براي درك مقام معنوي و فضايل آن حضرت كافي است كه روايات رسيده از پيامبر اكرم ـ صل الله عليه و اله ـ را از خاطر بگذرانيم. فاطمه بهترين زنان دو عالم است، افضل از همه بانوان جهان از مقام عصمت كبري برخوردار بود، و از هر حيث نسبت به بانوان جهان برتري و الگوي زنان بعد از خود است «فاطمه سيدة زنان عالمين است».
چنانكه در روايات فراوان آمده است، حضرت زهرا تنها بانويي بود كه در شأن همسري اميرمؤمنان بود و اگر علي نبود براي زهرا كفوي نبود، اين روايت و روايتهاي ديگري كه در منابع حديثي درباره مقام و فضيلت حضرت زهرا آمده است همه نشانگر اين است كه اين بانو فضايل و مقام معنوي و علمي بسيار بالايي داشت. از نظر علمي در حدّي بود كه ساير ائمه در آن درجه قرار داشتند، اگر آن بانو همكفوي غير از علي نداشت اين حقيقت بيانگر عظمت علمي حضرت زهرا (س) است. از امام صادق ـ عليه السلام ـ نقل شده كه سؤال فرمود: آيا ميدانيد تفسير كلمه «فاطمه» چيست؟ راوي گويد خير مولايم مرا به تفسير آن آگاه فرماييد؛ فرمود يعني كه شرّ و بدي در وجود او راهي ندارد و اگر براي همسري اين بزرگوار علي نبود تا قيامت كسي همشأن ايشان نميشد[1] مقام علمي آن حضرت نيز چونان علي(ع) بعد از پيامبر سرآمد تمام بشريت است اگرچه عرصه را به آن حضرت به قدري تنگ نمودند كه اندكي پس از پدر مهربانش دنيا را ترك كرد و با پهلوي شكسته به حضور پدرش شتافت.
(الله لقد فطمها الله تبارك و تعالي بالعلم و عن الطمث بالميثاق)[2] ترجمه: خداوند آن با نور را از علم مملو ساخت و از ناپاكيهاي زنان در عالم در منع كرد و مبرا نمود.
«به خدا سوگند خداوند متعال آن حضرت را به قدري در علم وسعت و ظرفيت داد كه از علم بشري بينياز نمود و هرگز نيازي به آموختن از ديگران نداشته باشد زيرا پدرش اولين معلم اسلام است و آخرين پيامبر است كه خداوند او را با دين كامل و كتاب آسمانيش به سوي بشريت فرستاد».[3]
همچنانكه علي ميفرمود: «بپرسيد از من از هر چيزي كه نميدانيد و از هر چيزي كه مي خواهيد زيرا كه در اين سينة من علومي انباشته شده كه از پيامبر فراگرفتهام و همواره دنبال مردمي هستم كه لياقت داشته باشد، تا آن را به آنها بياموزم. فاطمه نيز از اين مقام رفيع علمي برخوردار بود، چون همشأن با علي در تمام فضايل معنوي و علمي بود، اگر ما به خطبه آن حضرت كه دربارة دفاع از ولايت كه در مسجد ايراد فرمود خوب تأمل كنيم خطبهاش را همسنگ خطبههاي اميرمؤمنان خواهيم يافت.[4]
مرحوم مجلسي دربارة تفسير حديث امام باقر ـ عليه السلام ـ كه فرمود: «...فطمها الله بالعلم...»
يعني به سبب كثرت علم از جهل بريده شد و به قدري علم دارد كه جهالت هرگز در آن راه ندارد و از آغاز آفرينش برخوردار از علوم رباني شده[5] بنابراين با توجه به اينكه آن حضرت تنها دختر پيامبر اكرم بوده است كه فرزندانش امامان معصومي چون حسن و حسين هستند كه هر يك معدن و مخرن علوم الهي بودند و در حضور آن بانو تعليم و تربيت ديده بودند.
از طرفي آن بانو تنها هم شان اميرمؤمنان(ع) بود و از هر جهت خصوصاً از جهت علمي و همچنين يازده امام معصوم كه وارث علم الهي هستند، فرزندان آن حضرت هستند و تمام آنها به فضائل آن حضرت تصريح كردهاند و آن حضرت در تمام فضائل با آنها شريك است[6] و آنها وارث علم فاطمه (س) هستند كه مصحف فاطمه به آنها رسيد.
معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1. بانوي نمونه، ابراهيم اميني، انتشارات شفق.
2. زندگاني فاطمه زهرا، سيدجعفر شهيدي، انتشارات، نشر فرهنگ اسلامي.
3. فاطمه زهرا، سيد محمدكاظم قزويني، انتشارات آفاق.
4. فاطمه زهرا بهجه قلب المصطفي ، احمد رحماني همداني، انتشاران مرضيه.
پی نوشتها:
[1] . موسوي، محمدكاظم، فاطمه از مهد تا لحد، نشر آقاق، چاپ چهارم، 1371، ص65.
[2] . مجلسي، بحارالانوار، ج43، ص14، 15، و رحماني همداني، فاطمه الزهرا بهجه قلب المصطفي، تهران، مرضيه، چاپ دوم، 1372ش، ص149.
[3] . موسوي، محمدكاظم، «پيشين»، ص 64.
[4] . ر.ك: خطابة فدك، عزالدين زنجاني، شرح خطبه حضرت زهرا، مشهد، چاپ اول، ص40.
[5] . مجلسي «پيشين» ج 43، ص65، 101. و ر.ك: رحماني همداني، پيشين، ج43، ص14.
[6] . ر.ك: رحماني همداني، پيشين، ص37، 60 و ص9، 13. (فضائل حضرت زهرا از زبان فرزندانش).
منبع: اندیشه قم
