پرسش :
آيا اين حديث صحيح است كه اگر پيامبر (ص) نبود جهان خلق نمي‌شد، و اگر علي(ع) نبود پيامبر خلق نمي‌شد و اگر حضرت زهرا س نبود، آن دو خلق نمي‌شدند. آيا تناقض با اين موضوع كه پيامبر بالاترين انسان‌ها است، پيدا نمي‌كند؟
پاسخ :
برخی بزرگان مانند حضرت آيت الله شيخ جواد تبريزي فرموده‌اند: مراد اين است كه اگر درعلم خداوند اين ذات‌هاي مقدس و وجود پاك آن ها نبودند، خداوند عالم كون را ايجاد نمي‌كرد.[1] علت ايجاد و بقاء عالم اين ذوات مقدس مي‌باشند.
بر اساس روايات، چهارده معصوم ـ عليهم السّلام ـ همه يك نور هستند و امتيازي به يكديگر ندارند مگر در بعضي جهات[2] يعني آنان در مقام وحدت نوري، كثرتي ندارند تا يكي اول و ديگري دوم باشد. اين كه در روايات جامعه مي‌خوانيم:«و انّ ارواحكم و طينتكم واحدة» اشاره به همين حقيقت دارد كه چهارده معصوم ـ عليهم السّلام ـ يك نور هستند و در اين جهت با هم اتّحاد دارند. بر اساس روايات اين اتّحاد نه تنها در اول خلقت بوده بلكه در نظام مادّي و زندگي دنيوي، حقيقت آنان يكي بوده است و در عين تعدد صوري، ظاهري و جسماني آنان با همديگر وحدت و اتّحاد دارند.
امام باقر ـ عليه السّلام ـ مي‌فرمايند: اي جابر! اول مخلوقي كه خداوند خلق فرمود محمّد و عترت هدايت شدة آن
حضرت بود. پس آنان اشباه نور در برابر خداوند بودند. جابر مي‌گويد: به حضرت عرض كردم، اشباح چيست؟ فرمود: ساية نور، بدن‌هاي نوري، بدون روح كه مؤيد به روح يگانه و واحد بودند و آن روح القدس است.
اين روايت به روشني حكايت‌گر اين حقيقت است كه روح آنان در عين اينكه يك حقيقت و موجود واحد است، حقيقت همة چهارده معصوم است، يعني هم حقيقت رسول الله است و هم حقيقت تك تك اهل بيت ـ عليهم السّلام ـ آن حضرت و در عين يكي بودن، متعدد هم هستند و همه ظهورات روح واحد و حقيقت واحد مي‌باشند.
اين روايت با صراحت كامل مي‌فرمايد: آنان ابدان نوري بودند كه ارواح متعدد نداشتند، بلكه مؤيد به يك روح بودند و آن عبارت است از روح القدس .
در اين حديث شريف به ظاهر به نور (روحي و بدني) حضرت علي ـ عليه السّلام ـ و حضرت فاطمه ـ سلام الله عليها ـ اشاره شده است، ولي به دليل وحدت نوري چهارده معصوم ـ عليهم السّلام ـ گويا اين حديث مي‌خواهد بگويد: اگر شما چهارده معصوم نبوديد، جهان را خلق نمي‌كردم. به بيان ديگر ظاهر اين روايت خطاب به آن دو وجود مقدس است، ولي به دليل وحدت آن دو با دوازده معصوم ديگر مقصود حقيقتي است كه همة آن ها در آن اتّحاد داشتند و هيچ گونه تعدد و كثرتي ندارند تا بحث رتبه و تقدم و تأخر پيش آيد.[3]از اين روايت استفاده مي‌شود كه معصومين ـ عليهم السّلام ـ در واقع اتّحاد دارند و كثرتي ندارند تا لازم بيايد فضيلت و برتري يكي بر ديگري، تا درصدد توجيه برآييم. اين سه وجود مقدس قائم بر يكديگر هستند كه اگر هر كدام از آن ها نبودند ديگري هم نبود، يعني معنای حديث برتري حضرت زهرا ـ سلام الله عليها ـ بر پيامبر ـ صلي الله عليه و آله ـ و علي ـ عليه السّلام ـ نيست، بلكه معنايش اين است كه علّت به وجود آمدن عالم هستي اين ذوات مقدسه مي‌باشند.
معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1. ترجمة الميزان، سيد محمّد باقر موسوي همدانی، جلد اول، جامعه مدرسين،.
2. پرسش‌ها و پاسخ‌ها، راهنما شناسي، محمّد رضا كشفي، مجموعه پرسش‌هاي دانشجويي.
پی نوشتها:
[1] . جواد تبريزي، الانوار الالهيه في مسائل العقائدية، قم ، دار الصديقه الشهيده، ص 91.
[2] . علامه مجلسي ، بحارالانوار، ج 25، ص 1 و ج36، ص 280 ، بيروت، لبنان.
[3] . محمّد رضا كشفي، پرسش‌ها و پاسخ‌هاي راهنما شناسي، مجموعه پرسش‌هاي دانشجويي، ص 63.
منبع: اندیشه قم
برخی بزرگان مانند حضرت آيت الله شيخ جواد تبريزي فرموده‌اند: مراد اين است كه اگر درعلم خداوند اين ذات‌هاي مقدس و وجود پاك آن ها نبودند، خداوند عالم كون را ايجاد نمي‌كرد.[1] علت ايجاد و بقاء عالم اين ذوات مقدس مي‌باشند.
بر اساس روايات، چهارده معصوم ـ عليهم السّلام ـ همه يك نور هستند و امتيازي به يكديگر ندارند مگر در بعضي جهات[2] يعني آنان در مقام وحدت نوري، كثرتي ندارند تا يكي اول و ديگري دوم باشد. اين كه در روايات جامعه مي‌خوانيم:«و انّ ارواحكم و طينتكم واحدة» اشاره به همين حقيقت دارد كه چهارده معصوم ـ عليهم السّلام ـ يك نور هستند و در اين جهت با هم اتّحاد دارند. بر اساس روايات اين اتّحاد نه تنها در اول خلقت بوده بلكه در نظام مادّي و زندگي دنيوي، حقيقت آنان يكي بوده است و در عين تعدد صوري، ظاهري و جسماني آنان با همديگر وحدت و اتّحاد دارند.
امام باقر ـ عليه السّلام ـ مي‌فرمايند: اي جابر! اول مخلوقي كه خداوند خلق فرمود محمّد و عترت هدايت شدة آن
حضرت بود. پس آنان اشباه نور در برابر خداوند بودند. جابر مي‌گويد: به حضرت عرض كردم، اشباح چيست؟ فرمود: ساية نور، بدن‌هاي نوري، بدون روح كه مؤيد به روح يگانه و واحد بودند و آن روح القدس است.
اين روايت به روشني حكايت‌گر اين حقيقت است كه روح آنان در عين اينكه يك حقيقت و موجود واحد است، حقيقت همة چهارده معصوم است، يعني هم حقيقت رسول الله است و هم حقيقت تك تك اهل بيت ـ عليهم السّلام ـ آن حضرت و در عين يكي بودن، متعدد هم هستند و همه ظهورات روح واحد و حقيقت واحد مي‌باشند.
اين روايت با صراحت كامل مي‌فرمايد: آنان ابدان نوري بودند كه ارواح متعدد نداشتند، بلكه مؤيد به يك روح بودند و آن عبارت است از روح القدس .
در اين حديث شريف به ظاهر به نور (روحي و بدني) حضرت علي ـ عليه السّلام ـ و حضرت فاطمه ـ سلام الله عليها ـ اشاره شده است، ولي به دليل وحدت نوري چهارده معصوم ـ عليهم السّلام ـ گويا اين حديث مي‌خواهد بگويد: اگر شما چهارده معصوم نبوديد، جهان را خلق نمي‌كردم. به بيان ديگر ظاهر اين روايت خطاب به آن دو وجود مقدس است، ولي به دليل وحدت آن دو با دوازده معصوم ديگر مقصود حقيقتي است كه همة آن ها در آن اتّحاد داشتند و هيچ گونه تعدد و كثرتي ندارند تا بحث رتبه و تقدم و تأخر پيش آيد.[3]از اين روايت استفاده مي‌شود كه معصومين ـ عليهم السّلام ـ در واقع اتّحاد دارند و كثرتي ندارند تا لازم بيايد فضيلت و برتري يكي بر ديگري، تا درصدد توجيه برآييم. اين سه وجود مقدس قائم بر يكديگر هستند كه اگر هر كدام از آن ها نبودند ديگري هم نبود، يعني معنای حديث برتري حضرت زهرا ـ سلام الله عليها ـ بر پيامبر ـ صلي الله عليه و آله ـ و علي ـ عليه السّلام ـ نيست، بلكه معنايش اين است كه علّت به وجود آمدن عالم هستي اين ذوات مقدسه مي‌باشند.
معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1. ترجمة الميزان، سيد محمّد باقر موسوي همدانی، جلد اول، جامعه مدرسين،.
2. پرسش‌ها و پاسخ‌ها، راهنما شناسي، محمّد رضا كشفي، مجموعه پرسش‌هاي دانشجويي.
پی نوشتها:
[1] . جواد تبريزي، الانوار الالهيه في مسائل العقائدية، قم ، دار الصديقه الشهيده، ص 91.
[2] . علامه مجلسي ، بحارالانوار، ج 25، ص 1 و ج36، ص 280 ، بيروت، لبنان.
[3] . محمّد رضا كشفي، پرسش‌ها و پاسخ‌هاي راهنما شناسي، مجموعه پرسش‌هاي دانشجويي، ص 63.
منبع: اندیشه قم
