پرسش :
فاطمه زهرا (س) از اولين بيعتكنندگان با ابوبكر بعد از رحلت پيامبر اسلام(ص) بود و تا آخر عمر هيچگونه مخالفتي با او نداشته است!؟
پاسخ :
بعد از جريان سقيفه، عدهاي از مخالفان خلافت ابوبكر، در خانه امام علي ـ عليه السّلام ـ اجتماع كرده بودند،[1] كه مواجه با برخورد شديد عمر و هواداران وي شدند. عمر شمشير زبير را گرفت و شكست، و به گزارش ابن عبدربه، عمر كه قبسي آتش در دست داشت، تهديد به آتش زدن خانه كرد، و وقتي فاطمه زهرا ـ سلام الله عليهاـ پرسيد كه آيا واقعاً قصد چنين كاري دارد؟ او گفت: آري، مگر آنكه اين جمع، امري را بپذيرند كه امت پذيرفته است![2] پس از تهديد عمر به آتش زدن خانه بر سر معترضان بود كه حضرت فاطمه از آنان خواست متفرق شوند زيرا عمر چنين كاري را انجام خواهد داد،[3] پس معلوم ميشود كه حضرت فاطمه همراه با علي و تني چند از صحابه نه تنها از اولين بيعتكنندگان نبودند بلكه از اولين مخالفان خلافت ابوبكر بودند و آن حضرت همراه با حضرت علي ، تلاش زيادي براي بازگرداندن امر خلافت از ابوبكر و بيعت با علي ـ عليه السّلام ـ كردند. اما تلاش آنها ثمري نبخشيد.[4] و حتي فراتر از اين در اين نكته جاي ترديدي نيست كه هم خود فاطمه زهرا ـ عليها السّلام ـ تا آخر عمر خويش، و هم حضرت علي ـ عليه السّلام ـ و بنيهاشم تا آخر عمر شريف حضرت فاطمه ـ عليها السّلام ـ با ابوبكر بيعت نكردند.[5] و به دليل حقكشيهايي كه در جريان ميراث پيامبر ـ صلي الله عليه و آله ـ مسأله فدك[6] و قضيه امامت علي ـ عليه السّلام ـ انجام شد، فاطمه زهرا نسبت به ابوبكر و عمر خشمگين شد و بدون آنكه از آنها راضي شود از دنيا رفت.[7] و وصيت آن حضرت نسبت به دفن مخفيانه و شبانه او و خبر نكردن ابوبكر و عمر نيز دليل بر عدم رضايت آن حضرت سلام الله عليها، از ابوبكر و عمر ميباشد. و همچنين اگر فاطمه زهرا از ابوبكر راضي بود! چرا او تلاش زيادي ميكرد كه فاطمه از او راضي شود، اما آن حضرت راضي نشد و همين امر سبب شد، تا ابوبكر در پايان عمر خود از اين كه فاطمه را ناراضي كرده و به خانة وي هجوم برده اظهار پشيماني و ندامت كند، اين خبر كه او در روزهاي آخر زندگي گفت: اي كاش هرگز خانة زهرا را مورد تفتيش قرار نداده بود و موجبات نارضايتي او را فراهم نكرده بود، توسط بسياري از مورخان اهل سنّت روايت شده است.[8]پس چنانچه شواهد تاريخي نشان می دهد، فاطمه زهرا سلام الله عليها، بدون اينكه با ابوبكر بيعت كند از دنيا رفت، و با خلافت ابوبكر هم مخالف بود و چنانچه اشاره كرديم براي مخالف علني خود هم تلاش زيادي كرد اما وقتي ديد تلاش او سودي ندارد، از آن دو قهر كرده و تا آخر عمر شريف و كوتاه خود سكوت كرده و به ديار باقي شتافت.
معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1. فاطمه از مهد تالحد، محمد كاظم موسوي.
2. رنج زهرا، سيد جعفر مرتضي عاملي.
3. آتش به خانهي وحي، سيد محمد حسين سجادي.
پی نوشتها:
[1] . عسكري، سيد مرتضي، معالم المدرستين، تهران، بنياد بعثت،1412ه . ق، ج 2،صص163-166.
[2] . ابن عبد ربه، العقد الفريد، بيروت، دارالكتاب العربي، 1384، ج3، ص64؛ أبي الفداء، تاريخ أبي الفداء، ج1، ص156، به نقل از : معالم المدرستين،، ج2، ص167.
[3] . احمد بن عمر و الشيباني، المذكر و التذكير و الذكر، تحقيق، خالدالردادي، رياض، 1413ه . ق، ص91؛ ابن أبي شيبه، المصنف في الاحاديث و الاثار، تقديم و ضبط كمال يوسف الحوت، بيروت، دارالتاج، 1409 ه . ق، ج7، ص432.
[4] . ابن واضح اليعقوبي، تاريخ اليعقوبي، بيروت، دار صادر، ج2، ص126؛ ابن أبي الحديد، شرح نهجالبلاغه، تحقيق محمد ابوالفضل ابراهيم، مصر، دارالاحياء الكتب العربية، 1387 ه. ق، ج2، صص50-28،67؛ نصربن مزاحم منقري، وقعة الصفين، تحقيق: عبدالسلام هارون، قاهره،1382 ه . ق، ص182.
[5] . عبدالرزاق الصنعاني، المصنف، بيروت، 1392 ه.ق، ج5، ص472.
[6] . قداحه بن جعفر، الخراج و صناعة الكتابة، تحقيق الدكتور، محمدحسين الزبيدي، بغداد، دارالرشيد، 1981 م، صص260-259.
[7] . عبدالرزاق، همان، ج5، ص472؛ همين روايت از زهري در: صحيح بخاري، ج6، ص122 نقل شده است؛ ابن ابي الحديد، همان، ج6، صص50-49،؛ ج16، صص182-281،253؛ ابن كثير حنبلي، البداية و النهاية، بيروت، دارالكتاب العلمية، چاپ پنچم، 1409 ه.ق، ج5، صص285، 287.
[8] . الكاندهلوي، حياة الصحابة، حلب دارلوعي، 1391 ه.ق، ج2، ص24؛ ابن سلام، الاموال، قاهره، 133 ه.ق، ص194.
منبع: اندیشه قم
بعد از جريان سقيفه، عدهاي از مخالفان خلافت ابوبكر، در خانه امام علي ـ عليه السّلام ـ اجتماع كرده بودند،[1] كه مواجه با برخورد شديد عمر و هواداران وي شدند. عمر شمشير زبير را گرفت و شكست، و به گزارش ابن عبدربه، عمر كه قبسي آتش در دست داشت، تهديد به آتش زدن خانه كرد، و وقتي فاطمه زهرا ـ سلام الله عليهاـ پرسيد كه آيا واقعاً قصد چنين كاري دارد؟ او گفت: آري، مگر آنكه اين جمع، امري را بپذيرند كه امت پذيرفته است![2] پس از تهديد عمر به آتش زدن خانه بر سر معترضان بود كه حضرت فاطمه از آنان خواست متفرق شوند زيرا عمر چنين كاري را انجام خواهد داد،[3] پس معلوم ميشود كه حضرت فاطمه همراه با علي و تني چند از صحابه نه تنها از اولين بيعتكنندگان نبودند بلكه از اولين مخالفان خلافت ابوبكر بودند و آن حضرت همراه با حضرت علي ، تلاش زيادي براي بازگرداندن امر خلافت از ابوبكر و بيعت با علي ـ عليه السّلام ـ كردند. اما تلاش آنها ثمري نبخشيد.[4] و حتي فراتر از اين در اين نكته جاي ترديدي نيست كه هم خود فاطمه زهرا ـ عليها السّلام ـ تا آخر عمر خويش، و هم حضرت علي ـ عليه السّلام ـ و بنيهاشم تا آخر عمر شريف حضرت فاطمه ـ عليها السّلام ـ با ابوبكر بيعت نكردند.[5] و به دليل حقكشيهايي كه در جريان ميراث پيامبر ـ صلي الله عليه و آله ـ مسأله فدك[6] و قضيه امامت علي ـ عليه السّلام ـ انجام شد، فاطمه زهرا نسبت به ابوبكر و عمر خشمگين شد و بدون آنكه از آنها راضي شود از دنيا رفت.[7] و وصيت آن حضرت نسبت به دفن مخفيانه و شبانه او و خبر نكردن ابوبكر و عمر نيز دليل بر عدم رضايت آن حضرت سلام الله عليها، از ابوبكر و عمر ميباشد. و همچنين اگر فاطمه زهرا از ابوبكر راضي بود! چرا او تلاش زيادي ميكرد كه فاطمه از او راضي شود، اما آن حضرت راضي نشد و همين امر سبب شد، تا ابوبكر در پايان عمر خود از اين كه فاطمه را ناراضي كرده و به خانة وي هجوم برده اظهار پشيماني و ندامت كند، اين خبر كه او در روزهاي آخر زندگي گفت: اي كاش هرگز خانة زهرا را مورد تفتيش قرار نداده بود و موجبات نارضايتي او را فراهم نكرده بود، توسط بسياري از مورخان اهل سنّت روايت شده است.[8]پس چنانچه شواهد تاريخي نشان می دهد، فاطمه زهرا سلام الله عليها، بدون اينكه با ابوبكر بيعت كند از دنيا رفت، و با خلافت ابوبكر هم مخالف بود و چنانچه اشاره كرديم براي مخالف علني خود هم تلاش زيادي كرد اما وقتي ديد تلاش او سودي ندارد، از آن دو قهر كرده و تا آخر عمر شريف و كوتاه خود سكوت كرده و به ديار باقي شتافت.
معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1. فاطمه از مهد تالحد، محمد كاظم موسوي.
2. رنج زهرا، سيد جعفر مرتضي عاملي.
3. آتش به خانهي وحي، سيد محمد حسين سجادي.
پی نوشتها:
[1] . عسكري، سيد مرتضي، معالم المدرستين، تهران، بنياد بعثت،1412ه . ق، ج 2،صص163-166.
[2] . ابن عبد ربه، العقد الفريد، بيروت، دارالكتاب العربي، 1384، ج3، ص64؛ أبي الفداء، تاريخ أبي الفداء، ج1، ص156، به نقل از : معالم المدرستين،، ج2، ص167.
[3] . احمد بن عمر و الشيباني، المذكر و التذكير و الذكر، تحقيق، خالدالردادي، رياض، 1413ه . ق، ص91؛ ابن أبي شيبه، المصنف في الاحاديث و الاثار، تقديم و ضبط كمال يوسف الحوت، بيروت، دارالتاج، 1409 ه . ق، ج7، ص432.
[4] . ابن واضح اليعقوبي، تاريخ اليعقوبي، بيروت، دار صادر، ج2، ص126؛ ابن أبي الحديد، شرح نهجالبلاغه، تحقيق محمد ابوالفضل ابراهيم، مصر، دارالاحياء الكتب العربية، 1387 ه. ق، ج2، صص50-28،67؛ نصربن مزاحم منقري، وقعة الصفين، تحقيق: عبدالسلام هارون، قاهره،1382 ه . ق، ص182.
[5] . عبدالرزاق الصنعاني، المصنف، بيروت، 1392 ه.ق، ج5، ص472.
[6] . قداحه بن جعفر، الخراج و صناعة الكتابة، تحقيق الدكتور، محمدحسين الزبيدي، بغداد، دارالرشيد، 1981 م، صص260-259.
[7] . عبدالرزاق، همان، ج5، ص472؛ همين روايت از زهري در: صحيح بخاري، ج6، ص122 نقل شده است؛ ابن ابي الحديد، همان، ج6، صص50-49،؛ ج16، صص182-281،253؛ ابن كثير حنبلي، البداية و النهاية، بيروت، دارالكتاب العلمية، چاپ پنچم، 1409 ه.ق، ج5، صص285، 287.
[8] . الكاندهلوي، حياة الصحابة، حلب دارلوعي، 1391 ه.ق، ج2، ص24؛ ابن سلام، الاموال، قاهره، 133 ه.ق، ص194.
منبع: اندیشه قم
_656882.jpg "برای نیت روزه چه بگوییم")
.jpg "شهادت حضرت زهرا سلام الله علیها در قرآن")
