پرسش :
آيا با زنده نگهداشتن گفتمان انقلاب اسلامی راه امام خمينی (ره) تداوم می يابد؟
پاسخ :
وقوع انقلاب اسلامی و پیروزی آن به رهبری امام خمینی در سال 1357 مطابق با 1979میلادی را بايد به عنوان پدیده ای سیاسی اجتماعی دانست که توانست تحول و تأثیر گذاری زیادی در حوزه های مختلف فرهنگی ، سیاسی و اجتماعی چه در داخل و چه در گستره بین المللی داشته باشداز اين رو می توان آن را به دلائل مختلف از منظر يک گفتمان مورد بررسی و تحلیل قرار داد البته در اين جا مناسب است يک توضیح مختصری هم درباره مفهوم گفتمان داشته باشیم
گفتتمان همان سیطره فکری ، فرهنگی و سیاسی اجتماعی يک ايده و تفکر است که با بکارگیری قدرت ونفوذ سیاسی اجتماعی که اخذ نموده يک فضا و نظام دانایی مسلطی را شکل داده و آن را باز تولید نماید لذا بايد حاصل اين امکان يابی و يا توان برای سیطره فکری ، فرهنگی و سیاسی اجتماعی برای يک ايده و تفکر را گفتمان برای آن دانست ، گفتمان ؛ صرف طرح ايده و تفکر و گفتگو درباره آن نیست بلکه در گفتمان؛ امکان سیطره آن ایده و تفکر هم مورد لحاظ قرار می گیرد و تا اين قابلیت و شأن برای يک ایده و تفکر نباشد آن را گفتمان نبايد گفت بنابراین گفتمان تنها و صرف يک تبادل افکار و گفتگو نیست که از روی تسامح بدین منظور بکار گرفته می شود ، باتوجه به اين معنایی که از گفتمان مطرح کردیم انقلاب اسلامی به عنوان يک پدیده ای که با ارزش ها و آرمان هایش تحول بزرگی در عصر حاضر ایجاد کرد که نفوذ و گستره آن و تأثیر و بازتاب جهانی فراگیر آن غیرقابل انکار است و این گفتمان مؤلفه هایی دارد که ما می توانیم در قالب عناوین زیر به آن اشاره نمائیم
1-استقلال : امام خمینی (ره) درباره حفظ استقلال ما می فرمودند؛ اگر بخواهید ...شرافتمندانه زندگی کنید،باید با قدرت و شدت درمقابل ديگران بایستید[1] و اگر چنانچه استقامت کنیم ، مؤید به تأییدات الهی هستیم[2]
2-آزادی : در گفتمان انقلاب اسلامی آزادی و استقلال آن قدر از اهمیت بالایی برخوردار است امام (ره) در هنگام هدایت مردم در انقلاب قرمود: ما مصائب را به خاطر رسیدن ملتمان به آزادی واستقلال تحمل خواهیم کرد.[3]هم چنین امام (ره) می فرمایند: آزادی يک نعمت بزرگ الهی است[4]ما ارزش حیات را به آزادی و استقلال می دانیم[5]اساس کار يک جمهوری اسلامی تأمین استقلال مملکت و آزادی ملت ها است[6]
3-عدالت: عدالت اجتماعی بدین معنی است که فاصله ژرف میان طبقات و برخورداری های نابحق و محرومیت ها از میان برود[7] عدالت از اساسی ترین مؤلفه های گفتمان انقلاب اسلامی است که در بیانات امام خمینی (ره) به آن اشاره شده است چنانکه می فرمایند؛ ملت ایران خواستار عدالتند و آزادی و استقلال ؛ و معتقدند جز در سايه اسلام و با قوانین اسلام به آن نمی رسند[8].باید دانست که بدون عدالت اجتماعی، جامعه ما اسلامی نخواهد بود... هدف پیامبران اقامه قسط است لیقوم الناس بالقسط، اصلاً پیامبران آمدند تا اقامه قسط کنند.[9]
4-معنویت: معنویت در شکل گیری گفتمان انقلاب اسلامی و بقاء آن نقش اساسی و پراهمیتی دارد و امام خمینی (ره) به عنوان بنیان گذار انقلاب اسلامی براين موضوع تاکید نموده و می فرمایند؛ کوشش کنید معنویت را تقویت کنید در بین ملت ، با معنویت است که شما می توانید استقلال خودتان را حفظ کنید و به مراتب کمال برسانید.[10]
در مجموع درباره گفتمان انقلاب اسلامی بايد گفت که ما با احیا ارزش ها ی دینی در جامعه و عملی سازی هر چه بیشتر آن در ارکان حکومت و همچنین توجه و اهمیت به نقش و مسئولیت مردم در اداره جامعه و حکومت و تلاش در جهت تحقق عدالت اجتماعی و رفع فقر و تبعیض و نیز مقاومت و پایداری در برابر سلطه جویی مستکبرین عالم و هم چنین توجه به مسئولیت های فرا مرزی در بیداری اسلامی ملت های محروم و مستضعف جهان ، می توانيم راهی را که امام راحل به ما آموخت و در باره آن با تمام وجود مجاهدت نمود، پیش ببريم
مقام معظم رهبری با اشاره به اصول تفکرات و سیره امام (ره) درواقع گفتمان انقلاب اسلامی که همان گفتمان امام است را اين چنین بیان می کنند:
در سياست داخلى، اصول امام عبارت است از تكيه به رأى مردم؛ تأمين اتحاد و يكپارچگى ملت؛ مردمى بودن و غير اشرافى بودن حكمرانان و زمامداران؛ دلبسته بودن مسئولان به مصالح ملت؛ كار و تلاش همگانى براى پيشرفت كشور. در سياست خارجى، اصول امام عبارت است از ايستادگى در مقابل سياستهاى مداخله‌گر و سلطه‌طلب؛ برادرى با ملتهاى مسلمان؛ ارتباط برابر با همه‌ى كشورها، بجز كشورهائى كه تيغ را بر روى ملت ايران كشيده‌اند و دشمنى مي كنند؛ مبارزه با صهيونيسم؛ مبارزه براى آزادى كشور فلسطين؛ كمك به مظلومين عالم و ايستادگى در برابر ظالمان. وصيتنامه‌ى امام جلوى چشم ما است. نوشته‌هاى امام، فرمايشات امام، در كتابهائى كه متن كلمات آن بزرگوار را درج كرده‌اند، موجود است.
در عرصه‌ى فرهنگ، اصول امام عبارت است از نفى فرهنگ اباحه‌گرى غربى؛ نفى جمود و تحجر و نفى رياكارى در تمسك به دين؛ دفاع قاطع از اخلاق و احكام اسلام؛ مبارزه با ترويج فحشا و فساد در جامعه.
در اقتصاد، اصول امام تكيه‌ى به اقتصاد ملى است؛ تكيه‌ى به خودكفائى است؛ عدالت اقتصادى در توليد و توزيع است؛ دفاع از طبقات محروم است؛ مقابله‌ى با فرهنگ سرمايه‌دارى و احترام به مالكيت است - اينها در كنار هم - امام فرهنگ ظالمانه‌ى سرمايه‌دارى را رد ميكند، اما احترام به مالكيت، احترام به سرمايه، احترام به كار را مورد تأكيد قرار ميدهد؛ همچنين هضم نشدن در اقتصاد جهانى؛ استقلال در اقتصاد ملى؛ اينها اصول امام در زمينه‌ى اقتصاد است؛ اينها چيزهائى است كه در فرمايشات امام واضح است. [11]
بنابراين گفتمان انقلاب اسلامی چیزی جز راه روشن امام(ره) نبوده و اين گفتمان با زنده نگهداشتن ارزش ها و آن شاخصه ها و مؤلفه ها و اصولی که امام (ره) در رهبری و هدایت انقلاب داشتند و با راهنمایی ها و هدایت های مقام عظمای ولایت می تواند همواره در جامعه ما گفتمان غالب و در قلب های مردم عزیز مان پابرجا باشد و تا وقتی که مردم ما از اين ارزش ها فاصله نگرفته و برای حفظ آن از هیچ کوششی دریغ نمی کنند، گفتمان انقلاب اسلامی يعنی همان گفتمان امام(ره) مستدام و پابرجا خواهد بود.
پی نوشتها:
[1] . کلمات قصار امام خمینی (ره)، ص114
[2] . کلمات قصار امام خمینی (ره)، ص114
[3] . کلمات قصار امام خمینی (ره)،ص111
[4] .صحیفه نور،ج7،ص42
[5] .صحیفه نور،ج5،ص114
[6] . صحیفه نور ج4،ص6
[7] . مقام معظم رهبری، حدیث ولایت،ج1،ص304
[8] . کلمات قصار امام خمینی (ره)،ص219
[9] . مقام معظم رهبری، حدیث ولایت ،ج3ص211
[10] . کلمات قصار امام خمینی ، ص69
[11] . مقام معظم رهبری، 14/3/92در حرم مطهر حضرت امام(ره)
منبع: اندیشه قم
وقوع انقلاب اسلامی و پیروزی آن به رهبری امام خمینی در سال 1357 مطابق با 1979میلادی را بايد به عنوان پدیده ای سیاسی اجتماعی دانست که توانست تحول و تأثیر گذاری زیادی در حوزه های مختلف فرهنگی ، سیاسی و اجتماعی چه در داخل و چه در گستره بین المللی داشته باشداز اين رو می توان آن را به دلائل مختلف از منظر يک گفتمان مورد بررسی و تحلیل قرار داد البته در اين جا مناسب است يک توضیح مختصری هم درباره مفهوم گفتمان داشته باشیم
گفتتمان همان سیطره فکری ، فرهنگی و سیاسی اجتماعی يک ايده و تفکر است که با بکارگیری قدرت ونفوذ سیاسی اجتماعی که اخذ نموده يک فضا و نظام دانایی مسلطی را شکل داده و آن را باز تولید نماید لذا بايد حاصل اين امکان يابی و يا توان برای سیطره فکری ، فرهنگی و سیاسی اجتماعی برای يک ايده و تفکر را گفتمان برای آن دانست ، گفتمان ؛ صرف طرح ايده و تفکر و گفتگو درباره آن نیست بلکه در گفتمان؛ امکان سیطره آن ایده و تفکر هم مورد لحاظ قرار می گیرد و تا اين قابلیت و شأن برای يک ایده و تفکر نباشد آن را گفتمان نبايد گفت بنابراین گفتمان تنها و صرف يک تبادل افکار و گفتگو نیست که از روی تسامح بدین منظور بکار گرفته می شود ، باتوجه به اين معنایی که از گفتمان مطرح کردیم انقلاب اسلامی به عنوان يک پدیده ای که با ارزش ها و آرمان هایش تحول بزرگی در عصر حاضر ایجاد کرد که نفوذ و گستره آن و تأثیر و بازتاب جهانی فراگیر آن غیرقابل انکار است و این گفتمان مؤلفه هایی دارد که ما می توانیم در قالب عناوین زیر به آن اشاره نمائیم
1-استقلال : امام خمینی (ره) درباره حفظ استقلال ما می فرمودند؛ اگر بخواهید ...شرافتمندانه زندگی کنید،باید با قدرت و شدت درمقابل ديگران بایستید[1] و اگر چنانچه استقامت کنیم ، مؤید به تأییدات الهی هستیم[2]
2-آزادی : در گفتمان انقلاب اسلامی آزادی و استقلال آن قدر از اهمیت بالایی برخوردار است امام (ره) در هنگام هدایت مردم در انقلاب قرمود: ما مصائب را به خاطر رسیدن ملتمان به آزادی واستقلال تحمل خواهیم کرد.[3]هم چنین امام (ره) می فرمایند: آزادی يک نعمت بزرگ الهی است[4]ما ارزش حیات را به آزادی و استقلال می دانیم[5]اساس کار يک جمهوری اسلامی تأمین استقلال مملکت و آزادی ملت ها است[6]
3-عدالت: عدالت اجتماعی بدین معنی است که فاصله ژرف میان طبقات و برخورداری های نابحق و محرومیت ها از میان برود[7] عدالت از اساسی ترین مؤلفه های گفتمان انقلاب اسلامی است که در بیانات امام خمینی (ره) به آن اشاره شده است چنانکه می فرمایند؛ ملت ایران خواستار عدالتند و آزادی و استقلال ؛ و معتقدند جز در سايه اسلام و با قوانین اسلام به آن نمی رسند[8].باید دانست که بدون عدالت اجتماعی، جامعه ما اسلامی نخواهد بود... هدف پیامبران اقامه قسط است لیقوم الناس بالقسط، اصلاً پیامبران آمدند تا اقامه قسط کنند.[9]
4-معنویت: معنویت در شکل گیری گفتمان انقلاب اسلامی و بقاء آن نقش اساسی و پراهمیتی دارد و امام خمینی (ره) به عنوان بنیان گذار انقلاب اسلامی براين موضوع تاکید نموده و می فرمایند؛ کوشش کنید معنویت را تقویت کنید در بین ملت ، با معنویت است که شما می توانید استقلال خودتان را حفظ کنید و به مراتب کمال برسانید.[10]
در مجموع درباره گفتمان انقلاب اسلامی بايد گفت که ما با احیا ارزش ها ی دینی در جامعه و عملی سازی هر چه بیشتر آن در ارکان حکومت و همچنین توجه و اهمیت به نقش و مسئولیت مردم در اداره جامعه و حکومت و تلاش در جهت تحقق عدالت اجتماعی و رفع فقر و تبعیض و نیز مقاومت و پایداری در برابر سلطه جویی مستکبرین عالم و هم چنین توجه به مسئولیت های فرا مرزی در بیداری اسلامی ملت های محروم و مستضعف جهان ، می توانيم راهی را که امام راحل به ما آموخت و در باره آن با تمام وجود مجاهدت نمود، پیش ببريم
مقام معظم رهبری با اشاره به اصول تفکرات و سیره امام (ره) درواقع گفتمان انقلاب اسلامی که همان گفتمان امام است را اين چنین بیان می کنند:
در سياست داخلى، اصول امام عبارت است از تكيه به رأى مردم؛ تأمين اتحاد و يكپارچگى ملت؛ مردمى بودن و غير اشرافى بودن حكمرانان و زمامداران؛ دلبسته بودن مسئولان به مصالح ملت؛ كار و تلاش همگانى براى پيشرفت كشور. در سياست خارجى، اصول امام عبارت است از ايستادگى در مقابل سياستهاى مداخله‌گر و سلطه‌طلب؛ برادرى با ملتهاى مسلمان؛ ارتباط برابر با همه‌ى كشورها، بجز كشورهائى كه تيغ را بر روى ملت ايران كشيده‌اند و دشمنى مي كنند؛ مبارزه با صهيونيسم؛ مبارزه براى آزادى كشور فلسطين؛ كمك به مظلومين عالم و ايستادگى در برابر ظالمان. وصيتنامه‌ى امام جلوى چشم ما است. نوشته‌هاى امام، فرمايشات امام، در كتابهائى كه متن كلمات آن بزرگوار را درج كرده‌اند، موجود است.
در عرصه‌ى فرهنگ، اصول امام عبارت است از نفى فرهنگ اباحه‌گرى غربى؛ نفى جمود و تحجر و نفى رياكارى در تمسك به دين؛ دفاع قاطع از اخلاق و احكام اسلام؛ مبارزه با ترويج فحشا و فساد در جامعه.
در اقتصاد، اصول امام تكيه‌ى به اقتصاد ملى است؛ تكيه‌ى به خودكفائى است؛ عدالت اقتصادى در توليد و توزيع است؛ دفاع از طبقات محروم است؛ مقابله‌ى با فرهنگ سرمايه‌دارى و احترام به مالكيت است - اينها در كنار هم - امام فرهنگ ظالمانه‌ى سرمايه‌دارى را رد ميكند، اما احترام به مالكيت، احترام به سرمايه، احترام به كار را مورد تأكيد قرار ميدهد؛ همچنين هضم نشدن در اقتصاد جهانى؛ استقلال در اقتصاد ملى؛ اينها اصول امام در زمينه‌ى اقتصاد است؛ اينها چيزهائى است كه در فرمايشات امام واضح است. [11]
بنابراين گفتمان انقلاب اسلامی چیزی جز راه روشن امام(ره) نبوده و اين گفتمان با زنده نگهداشتن ارزش ها و آن شاخصه ها و مؤلفه ها و اصولی که امام (ره) در رهبری و هدایت انقلاب داشتند و با راهنمایی ها و هدایت های مقام عظمای ولایت می تواند همواره در جامعه ما گفتمان غالب و در قلب های مردم عزیز مان پابرجا باشد و تا وقتی که مردم ما از اين ارزش ها فاصله نگرفته و برای حفظ آن از هیچ کوششی دریغ نمی کنند، گفتمان انقلاب اسلامی يعنی همان گفتمان امام(ره) مستدام و پابرجا خواهد بود.
پی نوشتها:
[1] . کلمات قصار امام خمینی (ره)، ص114
[2] . کلمات قصار امام خمینی (ره)، ص114
[3] . کلمات قصار امام خمینی (ره)،ص111
[4] .صحیفه نور،ج7،ص42
[5] .صحیفه نور،ج5،ص114
[6] . صحیفه نور ج4،ص6
[7] . مقام معظم رهبری، حدیث ولایت،ج1،ص304
[8] . کلمات قصار امام خمینی (ره)،ص219
[9] . مقام معظم رهبری، حدیث ولایت ،ج3ص211
[10] . کلمات قصار امام خمینی ، ص69
[11] . مقام معظم رهبری، 14/3/92در حرم مطهر حضرت امام(ره)
منبع: اندیشه قم
