پرسش :
امام خمینی در وصيت نامه سیاسی الهی شان براي پيشرفت و عزت کشور چه توصیه ای دارند؟
پاسخ :
تمامي مطالب وصيت نامه مرحوم امام بسيار مهم و ارزشمند است و به راستي صحيفه و منشور انقلاب اسلامي و مبناي جهت گيري آن محسوب مي گردد، و حرکت بر طبق آن تضمين کننده آينده انقلاب اسلامي و راهگشاي مسايل و مشکلات فرا روي آن خواهد بود. اما اگر بخواهيم به مواردي که در راستاي پيشرفت و عزت کشور است اشاره کنيم مي توان اين امور را بر شمرد.
1 . حفظ و حراست از ارزش هاي نظام و تلاش در جهت تحقق محتواي آن
مرحوم امام در بخشي از اين وصيت نامه با اشاره به اسلام و نقش آن در تربيت فرد و جامعه فرمودند:
اسلام و حکومت اسلامي پديده الهي است که با بکار بستن آن سعادت فرزندان خود را در دنيا و آخرت به بالاترين وجه تأمين مي کند و قدرت آن دارد که قلم سرخ بر ستمگريها و چپاول گريها و فسادها و تجاوزها بکشد و انسان ها را به کمال مطلوب خود برساند و مکتبي است که بر خلاف مکتب هاي غير توحيدي در تمام شئون فردي و اجتماعي و مادي و معنوي و فرهنگي و سياسي و نظامي و اقتصادي دخالت و نظارت دارد و از هيچ نکته ولو بسيار ناچيز که در تربيت انسان و جامعه و پيشرفت مادي و معنوي نقش دارد فروگذار ننموده است و موانع و مشکلات سر راه تکامل را در اجتماع و فرد گوشزد نموده و به رفع آن ها کوشيده است اينک که به توفيق و تأييد خداوند، جمهوري اسلامي با دست تواناي ملت متعهد پايه ريزي شده و آنچه در اين حکومت اسلامي مطرح است اسلام و احکام مترقي آن است، بر ملت عظيم الشأن ايران است که در تحقق محتواي آن به جميع ابعاد و حفظ و حراست آن بکوشند که حفظ اسلام در رأس تمام واجبات است.[1]
2. تقويت روحيه خود باوري و اعتماد به نفس: مرحوم امام خود باوري و اعتماد به نفس را عامل پيشرفت و عزت کشور و قطع وابستگي به بيگانگان دانسته و خود باختگي و وابستگي را موجب از بين رفتن عزت و مانعي براي پيشرفت کشور معرفي نموده و فرمودند از جمله نقشه های که مع الاسف تأثير بزرگي در کشورها و کشور عزيز ما گذاشت و آثار آن باز تا حد زيادي بجا مانده بيگانه نمودن کشورهاي استعمار زده از خويش و غرب زده و شرق زده نمودن آنان است به طوري که خود را و فرهنگ و قدرت خود را به هيچ گرفتند و غرب و شرق، دو قطب قدرتمند را نژاد برتر و فرهنگ آنان را والاتر و آن دو قدرت را قبله گاه عالم دانستند و وابستگي به يکي از دو قطب را از فرائض غير قابل اجتناب معرفي نمودند و قصه اين امر غم انگيز طولاني و ضربه هايي که از آنان خورده و اکنون نيز مي خوريم کشنده وکوبنده است و غم انگيز تر اين که آنان ملت هاي ستم ديده زير سلطه را در همه چيز عقب نگهداشته و کشورهايي، مصرفي، بار آورند و به قدري ما را از پيشرفت هاي خود و قدرت هاي شيطانيشان ترسانده اند که جرات دست زدن به هيچ ابتکاری نداريم و همه چيز خود را تسليم آنان کرده و سرنوشت خود و کشورهاي خود را به دست آنان سپرده و چشم و گوش بسته مطيع فرمان هستيم... من وصيت دلسوزانه و خادمانه مي کنم به ملت عزيز که اکنون که تا حدود بسيار چشم گيري از بسياري از اين دام ها نجات يافته و نسل محروم حاضر به فعاليت و ابتکار برخاسته و ثابت کردند که اگر بخواهيم مي توانيم بايد هوشيار و بيدار و مراقب باشيد که سياست بازان پيوسته به غرب و شرق با وسوسه هاي شيطاني شما را به سوي اين چپاولگران بين المللي نکشند و با اراده مصمم و فعاليت و پشتکار خود به رفع وابستگي ها قيام کنيد و بدانيد که نژاد آريا و عرب از نژاد اروپا و آمريکا و شوروي کم ندارد و اگر خودي خود را بيابد و يأس را از خود دور کند و چشم داشت به غير خود نداشته باشد، در دراز مدت قدرت همه کار و ساختن همه چيز را دارد و آنچه انسان هاي شبيه به اينان به آن رسيده اند شما هم خواهيد رسيد به شرط اتکاء به خداوند تعالي و اتکاء به نفس و قطع وابستگي به ديگران و تحمل سختي ها براي رسيدن به زندگي شرافتمندانه و خارج ازتحت سلطه اجانب».[2]
3. نقش دولت در دستيابي به پيشرفت و توجه ويژه به نقش جوانان در اين خصوص، مرحوم امام در اين رابطه فرمودند: بر دولت ها و دست اندر کاران است چه در نسل حاضر و چه در نسل هاي آينده که از متخصصين خود قدرداني کند و آنان را باکمک هاي مادي و معنوي تشويق به کار نمايند و از ورود کالاهاي مصرف ساز و خانه برانداز جلوگيري نمايند و به آنچه دارند بسازند تا خود همه چيز بسازند و از جوانان، دختران و پسران مي خواهم که استقلال و آزادي و ارزش هاي انساني را ولو با تحمل زحمت و رنج فداي تجملات و عشرت ها و بي بند و باري ها و حضور در مراکز فحشاء که از طرف غرب و عمال بي وطن به شما عرضه مي شود نکنند، که آنان چنان چه تجربه نشان داده جز تباهي شما و اغفالتان از سرنوشت کشورتان و چاپيدن ذخائر شما و به بند استعمار و ننگ و وابستگي کشيدنتان و مصرفي نمودن ملت و کشورتان به چيز ديگر فکر نمي کنند و مي خواهند با اين وسائل و امثال آن شما را عقب مانده نگهدارند.[3]
اينجاست به همه نوجوانان و جوانان در مرحله اول و پدران و مادران و دوستان آنها در مرحله دوم و به دولت مردان و روشنفکران دلسوز براي کشور در مرحله بعد وصيت مي کنم که در اين امر مهم که کشورتان را از آسيب نگه مي دارد با جان و دل کوشش کنيد.[4]
4. نقش دانشگاه ها و مراکز علمي در روند پيشرفت کشور: مرحوم امام با توجه به جايگاه و نقش دانشگاهها و مراکز علمي در رشد پيشرفت کشور و حرکت در مسير عزت و اقتدار فرمودند: اگر دانشگاه ها و مراکز تعليم و تربيت ديگر با برنامه هاي اسلامي، و ملي در راه منافع کشور به تعليم و تهذيب و تربيت کودکان و نوجوانان و جوانان جريان داشتند، هرگز ميهن ما در حلقوم انگلستان و پس از آن آمريکا و شوروي فرو نمي رفت و هرگز قرار دادهاي خانه خراب کن بر ملت محروم غارت زده تحميل نمي شد و هرگز پاي مستشاران خارجي به ايران باز نمي شد و... اکنون بحمدالله تعالي دانشگاه از چنگال جنايتکاران خارج شده و بر ملت و دولت جمهوري اسلامي است در همه اعصار که نگذارند عناصر فاسد داراي مکتب هاي انحرافي يا گرايش به غرب و شرق در دانش سراها و دانشگاه ها و ساير مراکز تعليم و تربيت نفوذ کنند، وصيت اينجانب به جوانان عزيز دانشسراها و دبيرستان ها و دانشگاه ها آن است که خودشان شجاعانه در مقابل انحرافات قيام نمايند تا استقلال و آزادي خود و کشور و ملت خودشان مصون باشد.[5]
5. تحمل سختي ها و فداکاري ها و حفظ و تقويت روحيه تعامل و همکاري، از نظر مرحوم امام تحمل سختي ها و رنج ها و روحيه فداکاري و ايثار و تقويت روحيه تعاون از عوامل پيشرفت و اقتدار و عزت کشور مي باشد.
به ملت شريف ايران وصيت مي کنم که در جهان حجم تحمل زحمت ها و رنج ها و فداکاري ها و جان نثاريها و محروميت ها مناسب حجم بزرگي مقصد و ارزشمندي و علوّ رتبه آن است آنچه که شما ملت شريف و مجاهد براي آن بپاخاستيد و دنبال مي کنيد والاترين و بالاترين و ارزشمندترين مقصد و مقصودي است که از صدر عالم در ازل و از پس اين جهان تا ابد عرضه شده است و خواهد شد و آن مکتب الوهيت به معناي وسيع آن و ايده توحيد با ابعاد رفيع آن است شما اي ملت مجاهد در زير پرچمي مي رويد که در سراسر جهان مادي و معنوي در اهتزاز است بيابيد آن را يا نيابيد، شما راهي را مي رويد که تنها راه تمام انبياء ـ عليهم السلام ـ و يکتا راه سعادت مطلق است بايد بدانيم که طرفي از اين جلوه در کشتزارهاي سوزان و در کارخانه هاي توان فرسا و در کارگاه ها و در مراکز صنعت و اختراع و ابداع و در ملت به طور اکثريت در بازارها و خيابان ها و روستاها و همه کساني که متصدي اين امور براي اسلام و جمهوري اسلامي و پيشرفت و خود کفايي کشور به خدمتي اشتغال دارند جلوه گر است و تا اين روح تعاون و تعهد در جامعه برقرار است. کشور عزيز از آسيب دهر انشاء الله تعالي مصون است.[6] به طور کلي چه زيبا حرکت شرافتمندانه کشور را ترسيم نمودند که اگر ما با دست جنايتکار آمريکا و شوروي از صفحه روزگار محو شويم و با خون سرخ شرافتمندانه با خداي خويش ملاقات کنيم، بهتر از آن است که در زير پرچم ارتش سرخ شرق و سياه غرب زندگي اشرافي مرفه داشته باشيم و اين سيره و طريقه انبياء عظام و ائمه مسلمين و بزرگان دين مبين بوده است و ما بايد از آن تبعيت کنيم و بايد به خود بباورانيم که اگر يک ملت بخواهند بدون وابستگي ها زندگي کنند مي توانند و قدرتمندان جهان بر يک ملت نمي توانند خلاف ايده آنان را تحميل کنند.[7]
پی نوشتها:
[1]. وصيت نامه سياسي ـ الهي امام خميني (ره)، تهران، موسسه تنظيم و نشر آثار امام خميني (ره)، 1377ش، ص18؛ موسوي خميني، سيد روح الله، صحيفه امام ، ج21، ص402.
[2]. همان، ص38 ـ 43، صحيفه امام، ج21، ص414 ـ 417.
[3]. همان، ص43 و 44، صحيفه امام، ج21، ص417.
[4]. همان، ص46، صحيفه امام، ج21، ص419.
[5]. همان، ص66، 67، صحيفه امام، ج21، ص429 ـ 431.
[6]. همان، ص98 ـ 100، صحيفه امام، ج21، ص449 و 450.
[7]. همان، ص84، صحيفه امام، ج21، ص440.
منبع: اندیشه قم
تمامي مطالب وصيت نامه مرحوم امام بسيار مهم و ارزشمند است و به راستي صحيفه و منشور انقلاب اسلامي و مبناي جهت گيري آن محسوب مي گردد، و حرکت بر طبق آن تضمين کننده آينده انقلاب اسلامي و راهگشاي مسايل و مشکلات فرا روي آن خواهد بود. اما اگر بخواهيم به مواردي که در راستاي پيشرفت و عزت کشور است اشاره کنيم مي توان اين امور را بر شمرد.
1 . حفظ و حراست از ارزش هاي نظام و تلاش در جهت تحقق محتواي آن
مرحوم امام در بخشي از اين وصيت نامه با اشاره به اسلام و نقش آن در تربيت فرد و جامعه فرمودند:
اسلام و حکومت اسلامي پديده الهي است که با بکار بستن آن سعادت فرزندان خود را در دنيا و آخرت به بالاترين وجه تأمين مي کند و قدرت آن دارد که قلم سرخ بر ستمگريها و چپاول گريها و فسادها و تجاوزها بکشد و انسان ها را به کمال مطلوب خود برساند و مکتبي است که بر خلاف مکتب هاي غير توحيدي در تمام شئون فردي و اجتماعي و مادي و معنوي و فرهنگي و سياسي و نظامي و اقتصادي دخالت و نظارت دارد و از هيچ نکته ولو بسيار ناچيز که در تربيت انسان و جامعه و پيشرفت مادي و معنوي نقش دارد فروگذار ننموده است و موانع و مشکلات سر راه تکامل را در اجتماع و فرد گوشزد نموده و به رفع آن ها کوشيده است اينک که به توفيق و تأييد خداوند، جمهوري اسلامي با دست تواناي ملت متعهد پايه ريزي شده و آنچه در اين حکومت اسلامي مطرح است اسلام و احکام مترقي آن است، بر ملت عظيم الشأن ايران است که در تحقق محتواي آن به جميع ابعاد و حفظ و حراست آن بکوشند که حفظ اسلام در رأس تمام واجبات است.[1]
2. تقويت روحيه خود باوري و اعتماد به نفس: مرحوم امام خود باوري و اعتماد به نفس را عامل پيشرفت و عزت کشور و قطع وابستگي به بيگانگان دانسته و خود باختگي و وابستگي را موجب از بين رفتن عزت و مانعي براي پيشرفت کشور معرفي نموده و فرمودند از جمله نقشه های که مع الاسف تأثير بزرگي در کشورها و کشور عزيز ما گذاشت و آثار آن باز تا حد زيادي بجا مانده بيگانه نمودن کشورهاي استعمار زده از خويش و غرب زده و شرق زده نمودن آنان است به طوري که خود را و فرهنگ و قدرت خود را به هيچ گرفتند و غرب و شرق، دو قطب قدرتمند را نژاد برتر و فرهنگ آنان را والاتر و آن دو قدرت را قبله گاه عالم دانستند و وابستگي به يکي از دو قطب را از فرائض غير قابل اجتناب معرفي نمودند و قصه اين امر غم انگيز طولاني و ضربه هايي که از آنان خورده و اکنون نيز مي خوريم کشنده وکوبنده است و غم انگيز تر اين که آنان ملت هاي ستم ديده زير سلطه را در همه چيز عقب نگهداشته و کشورهايي، مصرفي، بار آورند و به قدري ما را از پيشرفت هاي خود و قدرت هاي شيطانيشان ترسانده اند که جرات دست زدن به هيچ ابتکاری نداريم و همه چيز خود را تسليم آنان کرده و سرنوشت خود و کشورهاي خود را به دست آنان سپرده و چشم و گوش بسته مطيع فرمان هستيم... من وصيت دلسوزانه و خادمانه مي کنم به ملت عزيز که اکنون که تا حدود بسيار چشم گيري از بسياري از اين دام ها نجات يافته و نسل محروم حاضر به فعاليت و ابتکار برخاسته و ثابت کردند که اگر بخواهيم مي توانيم بايد هوشيار و بيدار و مراقب باشيد که سياست بازان پيوسته به غرب و شرق با وسوسه هاي شيطاني شما را به سوي اين چپاولگران بين المللي نکشند و با اراده مصمم و فعاليت و پشتکار خود به رفع وابستگي ها قيام کنيد و بدانيد که نژاد آريا و عرب از نژاد اروپا و آمريکا و شوروي کم ندارد و اگر خودي خود را بيابد و يأس را از خود دور کند و چشم داشت به غير خود نداشته باشد، در دراز مدت قدرت همه کار و ساختن همه چيز را دارد و آنچه انسان هاي شبيه به اينان به آن رسيده اند شما هم خواهيد رسيد به شرط اتکاء به خداوند تعالي و اتکاء به نفس و قطع وابستگي به ديگران و تحمل سختي ها براي رسيدن به زندگي شرافتمندانه و خارج ازتحت سلطه اجانب».[2]
3. نقش دولت در دستيابي به پيشرفت و توجه ويژه به نقش جوانان در اين خصوص، مرحوم امام در اين رابطه فرمودند: بر دولت ها و دست اندر کاران است چه در نسل حاضر و چه در نسل هاي آينده که از متخصصين خود قدرداني کند و آنان را باکمک هاي مادي و معنوي تشويق به کار نمايند و از ورود کالاهاي مصرف ساز و خانه برانداز جلوگيري نمايند و به آنچه دارند بسازند تا خود همه چيز بسازند و از جوانان، دختران و پسران مي خواهم که استقلال و آزادي و ارزش هاي انساني را ولو با تحمل زحمت و رنج فداي تجملات و عشرت ها و بي بند و باري ها و حضور در مراکز فحشاء که از طرف غرب و عمال بي وطن به شما عرضه مي شود نکنند، که آنان چنان چه تجربه نشان داده جز تباهي شما و اغفالتان از سرنوشت کشورتان و چاپيدن ذخائر شما و به بند استعمار و ننگ و وابستگي کشيدنتان و مصرفي نمودن ملت و کشورتان به چيز ديگر فکر نمي کنند و مي خواهند با اين وسائل و امثال آن شما را عقب مانده نگهدارند.[3]
اينجاست به همه نوجوانان و جوانان در مرحله اول و پدران و مادران و دوستان آنها در مرحله دوم و به دولت مردان و روشنفکران دلسوز براي کشور در مرحله بعد وصيت مي کنم که در اين امر مهم که کشورتان را از آسيب نگه مي دارد با جان و دل کوشش کنيد.[4]
4. نقش دانشگاه ها و مراکز علمي در روند پيشرفت کشور: مرحوم امام با توجه به جايگاه و نقش دانشگاهها و مراکز علمي در رشد پيشرفت کشور و حرکت در مسير عزت و اقتدار فرمودند: اگر دانشگاه ها و مراکز تعليم و تربيت ديگر با برنامه هاي اسلامي، و ملي در راه منافع کشور به تعليم و تهذيب و تربيت کودکان و نوجوانان و جوانان جريان داشتند، هرگز ميهن ما در حلقوم انگلستان و پس از آن آمريکا و شوروي فرو نمي رفت و هرگز قرار دادهاي خانه خراب کن بر ملت محروم غارت زده تحميل نمي شد و هرگز پاي مستشاران خارجي به ايران باز نمي شد و... اکنون بحمدالله تعالي دانشگاه از چنگال جنايتکاران خارج شده و بر ملت و دولت جمهوري اسلامي است در همه اعصار که نگذارند عناصر فاسد داراي مکتب هاي انحرافي يا گرايش به غرب و شرق در دانش سراها و دانشگاه ها و ساير مراکز تعليم و تربيت نفوذ کنند، وصيت اينجانب به جوانان عزيز دانشسراها و دبيرستان ها و دانشگاه ها آن است که خودشان شجاعانه در مقابل انحرافات قيام نمايند تا استقلال و آزادي خود و کشور و ملت خودشان مصون باشد.[5]
5. تحمل سختي ها و فداکاري ها و حفظ و تقويت روحيه تعامل و همکاري، از نظر مرحوم امام تحمل سختي ها و رنج ها و روحيه فداکاري و ايثار و تقويت روحيه تعاون از عوامل پيشرفت و اقتدار و عزت کشور مي باشد.
به ملت شريف ايران وصيت مي کنم که در جهان حجم تحمل زحمت ها و رنج ها و فداکاري ها و جان نثاريها و محروميت ها مناسب حجم بزرگي مقصد و ارزشمندي و علوّ رتبه آن است آنچه که شما ملت شريف و مجاهد براي آن بپاخاستيد و دنبال مي کنيد والاترين و بالاترين و ارزشمندترين مقصد و مقصودي است که از صدر عالم در ازل و از پس اين جهان تا ابد عرضه شده است و خواهد شد و آن مکتب الوهيت به معناي وسيع آن و ايده توحيد با ابعاد رفيع آن است شما اي ملت مجاهد در زير پرچمي مي رويد که در سراسر جهان مادي و معنوي در اهتزاز است بيابيد آن را يا نيابيد، شما راهي را مي رويد که تنها راه تمام انبياء ـ عليهم السلام ـ و يکتا راه سعادت مطلق است بايد بدانيم که طرفي از اين جلوه در کشتزارهاي سوزان و در کارخانه هاي توان فرسا و در کارگاه ها و در مراکز صنعت و اختراع و ابداع و در ملت به طور اکثريت در بازارها و خيابان ها و روستاها و همه کساني که متصدي اين امور براي اسلام و جمهوري اسلامي و پيشرفت و خود کفايي کشور به خدمتي اشتغال دارند جلوه گر است و تا اين روح تعاون و تعهد در جامعه برقرار است. کشور عزيز از آسيب دهر انشاء الله تعالي مصون است.[6] به طور کلي چه زيبا حرکت شرافتمندانه کشور را ترسيم نمودند که اگر ما با دست جنايتکار آمريکا و شوروي از صفحه روزگار محو شويم و با خون سرخ شرافتمندانه با خداي خويش ملاقات کنيم، بهتر از آن است که در زير پرچم ارتش سرخ شرق و سياه غرب زندگي اشرافي مرفه داشته باشيم و اين سيره و طريقه انبياء عظام و ائمه مسلمين و بزرگان دين مبين بوده است و ما بايد از آن تبعيت کنيم و بايد به خود بباورانيم که اگر يک ملت بخواهند بدون وابستگي ها زندگي کنند مي توانند و قدرتمندان جهان بر يک ملت نمي توانند خلاف ايده آنان را تحميل کنند.[7]
پی نوشتها:
[1]. وصيت نامه سياسي ـ الهي امام خميني (ره)، تهران، موسسه تنظيم و نشر آثار امام خميني (ره)، 1377ش، ص18؛ موسوي خميني، سيد روح الله، صحيفه امام ، ج21، ص402.
[2]. همان، ص38 ـ 43، صحيفه امام، ج21، ص414 ـ 417.
[3]. همان، ص43 و 44، صحيفه امام، ج21، ص417.
[4]. همان، ص46، صحيفه امام، ج21، ص419.
[5]. همان، ص66، 67، صحيفه امام، ج21، ص429 ـ 431.
[6]. همان، ص98 ـ 100، صحيفه امام، ج21، ص449 و 450.
[7]. همان، ص84، صحيفه امام، ج21، ص440.
منبع: اندیشه قم
