پرسش :
آيا اين روايت صحيح است كه حضرت امام رضا ـ عليه السّلام ـ فرموده است: زائران من، قبل از زيارت من به زيارت خواهرم در قم مشرف شوند؟
پاسخ :
از نكات شايان دقت در مورد حضرت معصومه ـ سلام الله عليها ـ اين است كه بعد از زيارت چهارده معصوم ـ عليهم السلام ـ براي زيارت هيچ يك از انبياء و اولياء، در حدّ زيارت حضرت معصومه ـ سلام الله عليها ـ سفارش و تشويق نشده است.
در روايات صحيحه از سه معصوم براي زيارت آن حضرت ترغيب و تشويق رسيده است. مهمتر اینکه برخي از اين روايات پيش از ولادت آن شفيعة محشر صدور يافته است، و در برخي از آنها تصريح شده كه به هنگام صدور آن روايت از حضرت امام صادق ـ عليه السّلام ـ هنوز حضرت موسي بن جعفر، يعني پدر حضرت معصومه ـ سلام الله عليها ـ ديده به جهان نگشوده بود[1].
پاداش زيارت حضرت معصومه ـ سلام الله عليها ـ از زبان سه معصوم بهشت تعيين شده و تعبيرات ارزشمندي به دست رسیده است :
1 . اهل بهشت است، امام جواد ـ عليه السّلام ـ : "من زار عَمَّتي بِقُم فَلَهُ الجنّة".[2]
2 . بهشت از آن اوست، امام رضا ـ عليه السّلام ـ : "مَن زارَها فله الجنّه اوهو من اهل الجنّة"[3].
3 . بهشت بر او واجب است، امام صادق ـ عليه السّلام ـ : "مَنْ زارها وَجَبَتْ لَه الجنّة"[4]
براي زائر آن حضرت از معصومين ـ عليهم السلام ـ رسيده است.
و همچنين براي زيارت آن كريمة اهل بيت ـ عليهم السلام ـ تعبيرات جالبي چون:
1 . معادل بهشت است: امام صادق ـ عليه السّلام ـ : "إنَّ زيارتَها تعادِلُ الجنّة"[5].
2 . همچون زيارت امام هشتم علي بن موسي الرضا ـ عليه السّلام ـ است:
الف) امام رضا ـ عليه السّلام ـ : "مَن زار المعصومه بِقُم كَمَن زارني"[6].
ب) امام رضا ـ عليه السّلام ـ : "هر كس نتواند به زيارت من بيايد برادرم را در "ري" يا خواهرم را در "قم" زيارت كند كه همانا ثواب زيارت مرا درمييابد"[7].
همانطور كه ملاحظه ميشود در ميان اين احاديث (دو حديث آخر) زيارت حضرت معصومه ـ سلام الله عليها ـ همسنگ و قرين زيارت امام رضا ـ عليه السّلام ـ دانسته شده است و ما در كتب احاديث به چنين حديثي كه امام رضا ـ عليه السّلام ـ فرموده باشد: (زائرين من قبل از زيارت من به زيارت خواهرم در قم مشرف شوند) برخورد نكرديم. نهايتاً آنچه كه هست بر زيارت ايشان تأكيد شده و همچون زيارت خود امام رضا ـ عليه السّلام ـ دانسته شده است. براي تحقيق بيشتر رجوع شود به كتب احاديثي كه در پاورقيها آمده است.
معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1- كريمة اهل بيت،مهديپور، علياكبر.
2- تاریخ قم ، حسن بن محمد قمي.
پی نوشتها:
[1] . طباطبائي بروجردي، حسين، جامع احاديث الشيعه، مطبعه العلميه، قم، ج 12، ص 617.
[2] . محمد بن قولويه قمي، كامل الزيارات، دارالسرور، بيروت، طبع اول، 1418 هـ. . ق، ص 536.
[3] . شوشتري، قاضي نورالله، مجالسالمؤمنين، انتشارات كتابفروشي اسلاميه، 1375 هـ .ق، ج 1، ص 83، ابن بابويه قمي، عيون اخبار الرضا، مطبعه الحيدريه، نجف، 1390 هـ .ق، ج 2، ص 271.
[4] . حسن بن محمد قمي، كتاب تاريخ قم، ترجمه حسن بن علي قمي، مطبعه مجلس، تهران، ص 215-214.
[5] . تاريخ قم، همان مدرك، و مجلسي، بحارالانوار، دارالكتب الاسلاميه، تهران، ج 60، ص 216.
[6] ذبيح الله محلاتي، رياحين الشريعه، تهران، دارالكتب الاسلاميه، 1375 ق، ج 5، ص 35.
[7] . علي اكبر ،مهدي پور، كريمة اهل بيت، نشر حاذق، قم، 1415 هـ . ق، ص 133. به نقل از حيدر خوانساري.زبدة التصانيف،ج 6، ص 159،
منبع: اندیشه قم
از نكات شايان دقت در مورد حضرت معصومه ـ سلام الله عليها ـ اين است كه بعد از زيارت چهارده معصوم ـ عليهم السلام ـ براي زيارت هيچ يك از انبياء و اولياء، در حدّ زيارت حضرت معصومه ـ سلام الله عليها ـ سفارش و تشويق نشده است.
در روايات صحيحه از سه معصوم براي زيارت آن حضرت ترغيب و تشويق رسيده است. مهمتر اینکه برخي از اين روايات پيش از ولادت آن شفيعة محشر صدور يافته است، و در برخي از آنها تصريح شده كه به هنگام صدور آن روايت از حضرت امام صادق ـ عليه السّلام ـ هنوز حضرت موسي بن جعفر، يعني پدر حضرت معصومه ـ سلام الله عليها ـ ديده به جهان نگشوده بود[1].
پاداش زيارت حضرت معصومه ـ سلام الله عليها ـ از زبان سه معصوم بهشت تعيين شده و تعبيرات ارزشمندي به دست رسیده است :
1 . اهل بهشت است، امام جواد ـ عليه السّلام ـ : "من زار عَمَّتي بِقُم فَلَهُ الجنّة".[2]
2 . بهشت از آن اوست، امام رضا ـ عليه السّلام ـ : "مَن زارَها فله الجنّه اوهو من اهل الجنّة"[3].
3 . بهشت بر او واجب است، امام صادق ـ عليه السّلام ـ : "مَنْ زارها وَجَبَتْ لَه الجنّة"[4]
براي زائر آن حضرت از معصومين ـ عليهم السلام ـ رسيده است.
و همچنين براي زيارت آن كريمة اهل بيت ـ عليهم السلام ـ تعبيرات جالبي چون:
1 . معادل بهشت است: امام صادق ـ عليه السّلام ـ : "إنَّ زيارتَها تعادِلُ الجنّة"[5].
2 . همچون زيارت امام هشتم علي بن موسي الرضا ـ عليه السّلام ـ است:
الف) امام رضا ـ عليه السّلام ـ : "مَن زار المعصومه بِقُم كَمَن زارني"[6].
ب) امام رضا ـ عليه السّلام ـ : "هر كس نتواند به زيارت من بيايد برادرم را در "ري" يا خواهرم را در "قم" زيارت كند كه همانا ثواب زيارت مرا درمييابد"[7].
همانطور كه ملاحظه ميشود در ميان اين احاديث (دو حديث آخر) زيارت حضرت معصومه ـ سلام الله عليها ـ همسنگ و قرين زيارت امام رضا ـ عليه السّلام ـ دانسته شده است و ما در كتب احاديث به چنين حديثي كه امام رضا ـ عليه السّلام ـ فرموده باشد: (زائرين من قبل از زيارت من به زيارت خواهرم در قم مشرف شوند) برخورد نكرديم. نهايتاً آنچه كه هست بر زيارت ايشان تأكيد شده و همچون زيارت خود امام رضا ـ عليه السّلام ـ دانسته شده است. براي تحقيق بيشتر رجوع شود به كتب احاديثي كه در پاورقيها آمده است.
معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1- كريمة اهل بيت،مهديپور، علياكبر.
2- تاریخ قم ، حسن بن محمد قمي.
پی نوشتها:
[1] . طباطبائي بروجردي، حسين، جامع احاديث الشيعه، مطبعه العلميه، قم، ج 12، ص 617.
[2] . محمد بن قولويه قمي، كامل الزيارات، دارالسرور، بيروت، طبع اول، 1418 هـ. . ق، ص 536.
[3] . شوشتري، قاضي نورالله، مجالسالمؤمنين، انتشارات كتابفروشي اسلاميه، 1375 هـ .ق، ج 1، ص 83، ابن بابويه قمي، عيون اخبار الرضا، مطبعه الحيدريه، نجف، 1390 هـ .ق، ج 2، ص 271.
[4] . حسن بن محمد قمي، كتاب تاريخ قم، ترجمه حسن بن علي قمي، مطبعه مجلس، تهران، ص 215-214.
[5] . تاريخ قم، همان مدرك، و مجلسي، بحارالانوار، دارالكتب الاسلاميه، تهران، ج 60، ص 216.
[6] ذبيح الله محلاتي، رياحين الشريعه، تهران، دارالكتب الاسلاميه، 1375 ق، ج 5، ص 35.
[7] . علي اكبر ،مهدي پور، كريمة اهل بيت، نشر حاذق، قم، 1415 هـ . ق، ص 133. به نقل از حيدر خوانساري.زبدة التصانيف،ج 6، ص 159،
منبع: اندیشه قم