پرسش :

عدل در اصول دین به چه معنا است؟ و آیا صحیح است بگوییم در آیه شریفه: «إِنَّ الله یَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَ الْإِحْسانِ»، منظور از احسان، اهل بیت(ع) هستند؟

پاسخ :
1. عدل معانی مختلفی دارد. در اصول دین، عدالت از صفات ثبوتیه کمالیه خداوند است؛ یعنی خداوند ظلم نمی‌کند و فعل قبیح و مخالف عقل سلیم انجام نمی‌دهد.[1]
2. در برخی روایات، پیامبر(ص) و امامان معصوم(ع) از مصادیق بارز عدل و احسان به شمار آمده‌‌اند. در ذیل آیه: «خدا به عدل و احسان و بخشش به خویشاوندان فرمان می‌‏دهد...»،[2] از امام صادق(ع) نقل شده است: «الْعَدْلُ شَهَادَةُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا الله وَ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ الله(ص) وَ الْإِحْسَانُ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِین‏»؛[3] منظور از عدل شهادت به وحدانیت خدای متعال و رسالت پیامبر اسلام(ص)، و منظور از احسان، علی(ع) است.
«عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ [مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍ‏](ع)... إِنَّ الله [تَعالَى‏] یَقُولُ‏ إِنَّ الله یَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَ الْإِحْسانِ وَ إِیتاءِ ذِی الْقُرْبى،‏ قَالَ الْعَدْلُ رَسُولُ الله(ص) وَ الْإِحْسانِ‏ [أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ‏] عَلِیُّ [بْنُ أَبِی طَالِبٍ(ع)‏] وَ إِیتاءِ ذِی الْقُرْبى‏ فَاطِمَةُ [الزَّهْرَاءُ]»؛‏[4] امام باقر(ع) فرمود: آیه شریفه که می‌‌فرماید: «خدا به عدل و احسان و بخشش به خویشاوندان فرمان می‌دهد»، عدل رسول خدا(ص)، احسان علی(ع) و ایتاء ذی القربی، فاطمه(س) است.

پی نوشتها:
[1]. islamquest.net/fa/archive/question/fa2950.
[2]. نحل، 90.
[3]. قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، محقق، مصحح، موسوی جزائری، سید طیب، ج ‏1، ص 388، قم،‏ دار الکتاب، چاپ سوم، 1404ق.
[4]. فرات کوفی، ابوالقاسم، تفسیر فرات، تحقیق، محمودی، محمد کاظم، ص ۲۳۶، تهران، سازمان چاپ و انتشارات وزارت ارشاد اسلامی، چاپ اول، 1410ق.
منبع: www.islamquest.net