پرسش :

بردن آبروی مؤمن با چه گناهی مقایسه شده و در چه شرایطی جایز است و چگونه می توان از این گناه توبه کرد؟

پاسخ :
پاسخ اجمالی:
احترام مؤمن در روایات، در ردیف احترام به پیامبر (ص)، اهل بیت (ع)، قرآن و کعبه قرار گرفته است، به گونه ای که مال مؤمن را دارای حریمی چون حریم خونش در نظر گرفته اند و افشای حقایق به تنهایی بهانه مناسبی برای ریختن آبروی مؤمن نیست. راه توبه از این گناه بزرگ، حلالیت طلبیدن از او و جبران خسارات معنوی وارد شده و نیز انجام کارهای خیر به نیتش و دعا کردن برای او است.

پاسخ تفصیلی:
امام باقر (ع) می فرماید شبی که پیامبر خدا (ص) به معراج رفت، از پروردگار پرسید که مؤمن چه ارزشی نزد تو دارد؟ و پاسخ شنید که ای محمد! هرکه به دوست من توهین کند گویا با خود من به مبارزه برخاسته است و من با سرعت به یاری دوستانم خواهم شتافت... . [1]
امام صادق (ع) در همین راستا می فرماید: خداوند در زمین پنج حریم دارد: حریم پیامبر (ص)، حریم اهل بیت (ع)، حریم قرآن، حریم کعبه و حریم مؤمن. [2]
احترام مؤمن تا اندازه­ای است که مال او نیز چون خونش محترم است. از پیامبر اکرم (ص) نقل شده است که فحش دادن به مؤمن موجب فاسق شدن انسان خواهد شد و جنگ با مؤمن مانند کفر است و خوردن گوشت او (یعنی غیبت) گناه بوده و مال او نیز چون خون او دارای حریم و احترام می باشد. [3]
طبیعتاً اگر مال او چنین احترامی داشته باشد، آبرویش که ارزشمندتر از مال است، نیز باید دارای چنین حرمتی باشد.
روایات مرتبط با احترام مؤمن به اندازه ای است که بیان تمامشان در این مختصر نمی گنجد و علاقه مندان می توانند در کتب روایی به جست و جوی آن بپردازند. به عنوان نمونه علامه مجلسی در صفحه 221 جلد 71 بحار الانوار سرفصلی به نام "ابواب حقوق المؤمنین" انتخاب کرده که در ذیل آن می توان روایات فراوانی را در این زمینه مشاهده کرد.
اما این که آیا می شود به بهانه آشکار شدن برخی حقایق، آبروی مؤمن را ریخت؟ در پاسخ باید گفت که چنین بهانه ای به تنهایی برای غیبت از مؤمن کافی نیست، مگر آن که افشای آن حقایق به قدری ضرورت و اهمیت داشته باشد و یا آن که آینده و آبروی مؤمنی دیگر در گرو آن باشد که استثنائاً و با رعایت تمام جوانب احتیاط می توان برخی ناگفته ها را بر زبان آورد که این موضوع در موارد استثنای از غیبت مورد بحث و گفت و گو قرار گرفته است که مشورت در مورد امر خطیر ازدواج را یکی از نمونه های آن بیان کرده اند.
راه توبه از گناه بزرگ ریختن آبروی مؤمن در مرحله اول عذرخواهی و حلالیت گرفتن و تلاش برای جبران خسارات معنوی که از این طریق بر او وارد شده می باشد، و اگر چنین چیزی ممکن نباشد و یا به دلگیری ها و کدورت های بیشتری می انجامد باید دست به دامن پروردگار شده و با دعاهای نیک در حق او و نیز انجام کارهای خیر به نیت او به جبران معنوی گناه انجام شده پرداخت.

پی نوشتها:
[1] کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج 2، ص 352، ح 8، دار الکتب الإسلامیة، تهران، 1365 هـ ش.
[2] همان، ج 8، ص 107، ح 82.
[3] همان، ج 2، ص 359، ح 2.
منبع: www.islamquest.net