پرسش :
آیا بعد از ظهور امام زمان علیه السلام تنها دین اسلام باقی می ماند؟
پاسخ :
شرح پرسش:
یکی از پرسش هایی که همواره مطرح است، وضعیت دین اسلام و سایر ادیان بعد از ظهور امام زمان(عجّل الله تعالی فرجه الشریف) است. آیا بعد از ظهور امام زمان(عجّل الله تعالی فرجه الشریف) تنها دین اسلام باقی می ماند و بقیه ادیان امروزی نابود می شوند؟
پاسخ:
ظاهر بعضی آیات این است که یهود و نصارا تا قیامت باقی خواهند ماند.
الف)- وَ مِنَ اَلَّذِینَ قالُوا إِنَّا نَصاری أَخَذْنا مِیثاقَهُمْ فَنَسُوا حَظًّ مِمَّا ذُکِّرُوا بِهِ فَأَغْرَیْنا بَیْنَهُمُ اَلْعَداوَةَ وَ اَلْبَغْضاءَ إِلی یَوْمِ اَلْقِیامَةِ؛
ما از کسانی که ادعای نصرانیت داشتند پیمان گرفتیم پس قسمتی از پندهای ما را فراموش نمودند، ما هم دشمنی و کینه را تا قیامت در بینشان انداختیم.(1)
ب)- إِذْ قالَ اَللَّهُ یا عِیسی إِنِّی مُتَوَفِّیکَ وَ. وَ جاعِلُ اَلَّذِینَ اِتَّبَعُوکَ فَوْقَ اَلَّذِینَ کَفَرُوا إِلی یَوْمِ اَلْقِیامَةِ؛
بیا وقتی که خداوند فرمود ای عیسی همانا من روح تو را قبض نموده و. و پیروان تو را بر کافران تا روز قیامت برتری دهم. (2)
ج)- وَ قالَتِ اَلْیَهُودُ یَدُ اَللَّهِ مَغْلُولَةٌ. غلت ایدیهم و لعنوا بما قالوا وَ أَلْقَیْنا بَیْنَهُمُ اَلْعَداوَةَ وَ اَلْبَغْضاءَ إِلی یَوْمِ اَلْقِیامَةِ؛
یهود گفتند دست خدا بسته است. و ما به کیفر آن قیامت آتش کینه و دشمنی را در میان آنها برافروختیم.(3)
در آیات فوق دشمنی و کینه توزی تا قیامت در بین یهود و نصارا مطرح شده است و همچنین برتری نصارا بر کفار تا قیامت آمده است و مقتضای ظاهر آیات این است که دین یهود و نصارا تا قیامت باقی خواهند ماند. از بعضی روایات نیز همین مضمون استفاده می شود.
عن ابی بصیر عن ابی عبدالله (علیه السلام) قلت فما یکون من اهل الذمة عنده قال یسالمهم کما سالمهم رسول الله(صلی الله علیه و آله) و یودون الجزیة عن ید وهم صاغرون؛
ابوبصیر گوید به امام صادق(علیه السلام) عرض کردم: صاحب امر(حضرت مهدی علیه السلام) با اهل ذمه- یهود و نصارا- چه می کند؟ حضرت فرمودند: مانند پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) با آنان مصالحه می کند وآنها جزیه می دهند.(4)
در مقابل این آیات و روایات، احادیثی وجود دارد که دلالت می کند به این که جز دین محمد(صلی الله علیه و آله) دینی باقی نمی ماند.
الف)- عبدالله بن بکیر از امام موسی بن جعفر (علیه السلام) روایت می کند که از حضرت تفسیر آیه وَ لَهُ أَسْلَمَ مَنْ فِی اَلسَّماواتِ وَ اَلْأَرْضِ طَوْعاً وَ کَرْهاً وَ إِلَیْهِ یُرْجَعُونَ را سوال کردم، حضرت فرمودند: آیه مذکور در شأن حضرت قائم نازل شده است. وقتی آن حضرت ظاهر شد دین اسلام را بر یهود، نصارا، صائبین و کفار شرق و غرب عرضه می دارد. پس هر کس با میل و اختیار اسلام بیاورد، به نماز، زکات و سایر واجبات امرش می کند و هرکس از قبول اسلام امتناع ورزد، گردنش را می زند تا این که در شرق و غرب زمین جز موحد و خداپرست کسی باقی نماند و..(5)
ب)- جابر از امام باقر(علیه السلام) نقل می کند: خدا شرق و غرب جهان را برای صاحب امر (حضرت مهدی علیه السلام) مفتوح می کند. آن قدر جنگ می کند تا این که جز دین محمد (صلی الله علیه و آله) دینی باقی نماند.(6)
ج)- همچنین امام باقر(علیه السلام) در تفسیر آیه شریفه لِیُظْهِرَهُ عَلَی اَلدِّینِ کُلِّهِ وَ لَوْ کَرِهَ اَلْمُشْرِکُونَ، فرموده اند: طوری می شود که احدی باقی نمی ماند، مگر این که به محمد ایمان بیاورد.(7)
چنان که ملاحظه می شود یک دسته احادیث موافق قرآن است و دسته دیگر مخالف قرآن، آنچه که موافق ظاهر قرآن است، بر احادیث مخالف ظاهر قرآن مقدم است و جمع بین این دو دسته از احادیث چنین است که صاحبان سایر ادیان الهی به برکت وجود نازنین امام زمان(عجّل الله تعالی فرجه الشریف) به حقیقت دین خدا می رسند و ادیانی چون مسیحیت، یهود و ... از تحریفات پاک می شوند و با پاک شدن سایر ادیان الهی از تحریفات، هیچ نکته مخالفی بین آنها و شرع مقدس اسلام نخواهد بود و لذا با حفظ دین حقیقی مسیح و یهود اسلام را نیز خواهند پذیرفت. بنابراین یهود و نصارا در دوران حکومت حضرت مهدی(عجّل الله تعالی فرجه الشریف) باقی خواهند ماند و از عقاید شرک آلود خود مانند تثلیث دست برمی دارند و تحت حمایت حکومت اسلامی مهدوی به زندگی خود ادامه می دهند و دین اسلام دین جهانی و بر تمام دین ها غالب می گردد.
پی نوشتها:
1. سوره مائده، آیه 14
2. سوره آل عمران، آیه 55
3. سوره مائده، آیه 64
4. بحارالانوار، ج 52، ص 381
5. بحارالانوار، ج 52، ص 340
6. همان، ص 390
7. همان، ص 346
شرح پرسش:
یکی از پرسش هایی که همواره مطرح است، وضعیت دین اسلام و سایر ادیان بعد از ظهور امام زمان(عجّل الله تعالی فرجه الشریف) است. آیا بعد از ظهور امام زمان(عجّل الله تعالی فرجه الشریف) تنها دین اسلام باقی می ماند و بقیه ادیان امروزی نابود می شوند؟
پاسخ:
ظاهر بعضی آیات این است که یهود و نصارا تا قیامت باقی خواهند ماند.
الف)- وَ مِنَ اَلَّذِینَ قالُوا إِنَّا نَصاری أَخَذْنا مِیثاقَهُمْ فَنَسُوا حَظًّ مِمَّا ذُکِّرُوا بِهِ فَأَغْرَیْنا بَیْنَهُمُ اَلْعَداوَةَ وَ اَلْبَغْضاءَ إِلی یَوْمِ اَلْقِیامَةِ؛
ما از کسانی که ادعای نصرانیت داشتند پیمان گرفتیم پس قسمتی از پندهای ما را فراموش نمودند، ما هم دشمنی و کینه را تا قیامت در بینشان انداختیم.(1)
ب)- إِذْ قالَ اَللَّهُ یا عِیسی إِنِّی مُتَوَفِّیکَ وَ. وَ جاعِلُ اَلَّذِینَ اِتَّبَعُوکَ فَوْقَ اَلَّذِینَ کَفَرُوا إِلی یَوْمِ اَلْقِیامَةِ؛
بیا وقتی که خداوند فرمود ای عیسی همانا من روح تو را قبض نموده و. و پیروان تو را بر کافران تا روز قیامت برتری دهم. (2)
ج)- وَ قالَتِ اَلْیَهُودُ یَدُ اَللَّهِ مَغْلُولَةٌ. غلت ایدیهم و لعنوا بما قالوا وَ أَلْقَیْنا بَیْنَهُمُ اَلْعَداوَةَ وَ اَلْبَغْضاءَ إِلی یَوْمِ اَلْقِیامَةِ؛
یهود گفتند دست خدا بسته است. و ما به کیفر آن قیامت آتش کینه و دشمنی را در میان آنها برافروختیم.(3)
در آیات فوق دشمنی و کینه توزی تا قیامت در بین یهود و نصارا مطرح شده است و همچنین برتری نصارا بر کفار تا قیامت آمده است و مقتضای ظاهر آیات این است که دین یهود و نصارا تا قیامت باقی خواهند ماند. از بعضی روایات نیز همین مضمون استفاده می شود.
عن ابی بصیر عن ابی عبدالله (علیه السلام) قلت فما یکون من اهل الذمة عنده قال یسالمهم کما سالمهم رسول الله(صلی الله علیه و آله) و یودون الجزیة عن ید وهم صاغرون؛
ابوبصیر گوید به امام صادق(علیه السلام) عرض کردم: صاحب امر(حضرت مهدی علیه السلام) با اهل ذمه- یهود و نصارا- چه می کند؟ حضرت فرمودند: مانند پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) با آنان مصالحه می کند وآنها جزیه می دهند.(4)
در مقابل این آیات و روایات، احادیثی وجود دارد که دلالت می کند به این که جز دین محمد(صلی الله علیه و آله) دینی باقی نمی ماند.
الف)- عبدالله بن بکیر از امام موسی بن جعفر (علیه السلام) روایت می کند که از حضرت تفسیر آیه وَ لَهُ أَسْلَمَ مَنْ فِی اَلسَّماواتِ وَ اَلْأَرْضِ طَوْعاً وَ کَرْهاً وَ إِلَیْهِ یُرْجَعُونَ را سوال کردم، حضرت فرمودند: آیه مذکور در شأن حضرت قائم نازل شده است. وقتی آن حضرت ظاهر شد دین اسلام را بر یهود، نصارا، صائبین و کفار شرق و غرب عرضه می دارد. پس هر کس با میل و اختیار اسلام بیاورد، به نماز، زکات و سایر واجبات امرش می کند و هرکس از قبول اسلام امتناع ورزد، گردنش را می زند تا این که در شرق و غرب زمین جز موحد و خداپرست کسی باقی نماند و..(5)
ب)- جابر از امام باقر(علیه السلام) نقل می کند: خدا شرق و غرب جهان را برای صاحب امر (حضرت مهدی علیه السلام) مفتوح می کند. آن قدر جنگ می کند تا این که جز دین محمد (صلی الله علیه و آله) دینی باقی نماند.(6)
ج)- همچنین امام باقر(علیه السلام) در تفسیر آیه شریفه لِیُظْهِرَهُ عَلَی اَلدِّینِ کُلِّهِ وَ لَوْ کَرِهَ اَلْمُشْرِکُونَ، فرموده اند: طوری می شود که احدی باقی نمی ماند، مگر این که به محمد ایمان بیاورد.(7)
چنان که ملاحظه می شود یک دسته احادیث موافق قرآن است و دسته دیگر مخالف قرآن، آنچه که موافق ظاهر قرآن است، بر احادیث مخالف ظاهر قرآن مقدم است و جمع بین این دو دسته از احادیث چنین است که صاحبان سایر ادیان الهی به برکت وجود نازنین امام زمان(عجّل الله تعالی فرجه الشریف) به حقیقت دین خدا می رسند و ادیانی چون مسیحیت، یهود و ... از تحریفات پاک می شوند و با پاک شدن سایر ادیان الهی از تحریفات، هیچ نکته مخالفی بین آنها و شرع مقدس اسلام نخواهد بود و لذا با حفظ دین حقیقی مسیح و یهود اسلام را نیز خواهند پذیرفت. بنابراین یهود و نصارا در دوران حکومت حضرت مهدی(عجّل الله تعالی فرجه الشریف) باقی خواهند ماند و از عقاید شرک آلود خود مانند تثلیث دست برمی دارند و تحت حمایت حکومت اسلامی مهدوی به زندگی خود ادامه می دهند و دین اسلام دین جهانی و بر تمام دین ها غالب می گردد.
پی نوشتها:
1. سوره مائده، آیه 14
2. سوره آل عمران، آیه 55
3. سوره مائده، آیه 64
4. بحارالانوار، ج 52، ص 381
5. بحارالانوار، ج 52، ص 340
6. همان، ص 390
7. همان، ص 346
