پرسش :
آیا در آخرالزمان که پر از ظلم و جور است، در ایران شهری وجود دارد که از هرگونه فساد عاری باشد؟
پاسخ :
پیش از پرداختن به پاسخ سؤال تذکر این نکته ضروری است که پر شدن دنیای آخرالزمان از ظلم و ستم که در روایات متعددی آمده است، به این معنی نیست که در آخرالزمان همه‌ی انسان‌ها در ورطه فساد و تباهی غرق می‌شوند و انسان‌های مؤمن و صالح در هیچ جای دنیا یافت نمی‌شوند. معنای صحیح این احادیث این است که در آخرالزمان جهان پر از ظلم و ستم می‌شود نه پر از ظالم و ستمگر. تفاوت این دو در این است که اگر بخواهد جهان پر از ظالم باشد باید همه‌ی انسان‌ها ظالم باشند اما اگر جهان پر از ظلم باشد لازم نیست همه ظالم باشند بلکه ممکن است عده‌ی معدودی به خاطر در اختیار داشتن قدرت و ثروت نامشروع جهان را از ستم آکنده نمایند در عین حالی که انسان‌های صالح فراوانی نیز وجود دارند. برای تقریب به ذهن توجه به این مثال ساده می‌تواند مفید باشد:
اگر کسی بگوید فضای این اطاق پر از دود سیگار شد آیا معنای عبارت یاد شده این است که همه‌ی افرادی که در این اطاق حضور دارند سیگار می‌کشند؟ بدون تردید خیر. چون ممکن است یک نفر در این مکان سیگار بکشد اما تمام فضای اطاق را همین یک نفر پر از دود سیگار کند. محتوای روایات یاد شده نیز این است که در آخرالزمان جهان پر از ظلم می‌شود و نه پر از ظالم و ممکن است پر شدن جهان از ظلم به وسیله‌ی عده‌ی محدودی باشد که از قدرت و ثروت خود به شکل نامشروع استفاده می‌کنند نه اینکه همه‌ی انسان‌ها ظالم و بیدادگر باشند.
هدف ما از طرح این مقدمه توجه دادن ذهن شما پرسشگر گرامی به این واقعیت است که اگر در روایات از پر شدن دنیا از ظلم و ستم سخن به میان آمده است معنای این روایت این نیست که در هیچ شهر و منطقه‌ای انسان‌های صالح یافت نمی‌شوند بلکه علی‌رغم وجود ظلم و فساد فراگیر ممکن است در مناطق مختلف دنیا انسان‌های صالح و پرهیزگار فراوانی نیز باشند که از منتظران واقعی امام مهدی علیه‌السلام بوده و در زمینه‌سازی برای ظهور آن حضرت از هیچ تلاشی دریغ نمی‌ورزند.
اما در عین حال در احادیثی که از پیشوایان دینی نقل شده است از شهر مقدس قم به عنوان شهری که در آخرالزمان مرکز شیعیان واقعی بوده و پایگاه دانش و معرفت است نام برده شده است.
صفوان می‌گوید روزی نزد امام کاظم علیه‌السلام بودم و سخن از مردم قم و میل آنان به حضرت مهدی علیه‌السلام به میان آمد امام هفتم علیه‌السلام فرمودند:
خداوند آنان را رحمت کند و از آنان خشنود باشد. و سپس ادامه دادند: بهشت هشت در دارد که یکی از آنها برای مردم قم است در میان شهرها و کشورها آنان نیکان و نخبگان شیعیان ما هستند. خداوند ولایت و دوستی ما را به طینت و سرشت آنان آمیخته است. [1]
و امام صادق علیه‌السلام در حدیث دیگری فرموده‌اند:
به زودی شهر کوفه از مؤمنان خالی می‌شود و علم و دانش از آنجا رخت بر می‌بندد و چون ماری که در گوشه‌ای چنبره زده است محدود می‌گردد و از شهری که آن را قم می‌نامند ظهور می‌کند و آنجا پایگاه علم و فضیلت و معدن دانش و کمال می‌گردد به گونه‌ای که روی زمین هیچ مستضعف (فکری) نمی‌ماند که از دین آگاهی نداشته باشد حتی زنان پرده‌نشین. و این زمان نزدیک زمان ظهور قائم (عج) ما خواهد بود... [2]
در پایان تذکر این نکته ضروری است که معنای روایات یاد شده و روایات مشابه آن خالی بودن شهر مقدس قم از تمام مظاهر فساد و تباهی نیست بلکه ممکن است این شهر نیز از فتنه‌های آخرالزمان در امان نمانده و برخی از مظاهر فساد در آن نیز یافت شود لیکن براساس احادیث ابن شهر در مقایسه با سایر شهرها از وضعیت مطلوب‌تری برخوردار است.
پی‌نوشت‌ها:
[1] علامه مجلسی، بحارالانوار، ج 60، ص 217.
[2] همان، ص 213.
پیش از پرداختن به پاسخ سؤال تذکر این نکته ضروری است که پر شدن دنیای آخرالزمان از ظلم و ستم که در روایات متعددی آمده است، به این معنی نیست که در آخرالزمان همه‌ی انسان‌ها در ورطه فساد و تباهی غرق می‌شوند و انسان‌های مؤمن و صالح در هیچ جای دنیا یافت نمی‌شوند. معنای صحیح این احادیث این است که در آخرالزمان جهان پر از ظلم و ستم می‌شود نه پر از ظالم و ستمگر. تفاوت این دو در این است که اگر بخواهد جهان پر از ظالم باشد باید همه‌ی انسان‌ها ظالم باشند اما اگر جهان پر از ظلم باشد لازم نیست همه ظالم باشند بلکه ممکن است عده‌ی معدودی به خاطر در اختیار داشتن قدرت و ثروت نامشروع جهان را از ستم آکنده نمایند در عین حالی که انسان‌های صالح فراوانی نیز وجود دارند. برای تقریب به ذهن توجه به این مثال ساده می‌تواند مفید باشد:
اگر کسی بگوید فضای این اطاق پر از دود سیگار شد آیا معنای عبارت یاد شده این است که همه‌ی افرادی که در این اطاق حضور دارند سیگار می‌کشند؟ بدون تردید خیر. چون ممکن است یک نفر در این مکان سیگار بکشد اما تمام فضای اطاق را همین یک نفر پر از دود سیگار کند. محتوای روایات یاد شده نیز این است که در آخرالزمان جهان پر از ظلم می‌شود و نه پر از ظالم و ممکن است پر شدن جهان از ظلم به وسیله‌ی عده‌ی محدودی باشد که از قدرت و ثروت خود به شکل نامشروع استفاده می‌کنند نه اینکه همه‌ی انسان‌ها ظالم و بیدادگر باشند.
هدف ما از طرح این مقدمه توجه دادن ذهن شما پرسشگر گرامی به این واقعیت است که اگر در روایات از پر شدن دنیا از ظلم و ستم سخن به میان آمده است معنای این روایت این نیست که در هیچ شهر و منطقه‌ای انسان‌های صالح یافت نمی‌شوند بلکه علی‌رغم وجود ظلم و فساد فراگیر ممکن است در مناطق مختلف دنیا انسان‌های صالح و پرهیزگار فراوانی نیز باشند که از منتظران واقعی امام مهدی علیه‌السلام بوده و در زمینه‌سازی برای ظهور آن حضرت از هیچ تلاشی دریغ نمی‌ورزند.
اما در عین حال در احادیثی که از پیشوایان دینی نقل شده است از شهر مقدس قم به عنوان شهری که در آخرالزمان مرکز شیعیان واقعی بوده و پایگاه دانش و معرفت است نام برده شده است.
صفوان می‌گوید روزی نزد امام کاظم علیه‌السلام بودم و سخن از مردم قم و میل آنان به حضرت مهدی علیه‌السلام به میان آمد امام هفتم علیه‌السلام فرمودند:
خداوند آنان را رحمت کند و از آنان خشنود باشد. و سپس ادامه دادند: بهشت هشت در دارد که یکی از آنها برای مردم قم است در میان شهرها و کشورها آنان نیکان و نخبگان شیعیان ما هستند. خداوند ولایت و دوستی ما را به طینت و سرشت آنان آمیخته است. [1]
و امام صادق علیه‌السلام در حدیث دیگری فرموده‌اند:
به زودی شهر کوفه از مؤمنان خالی می‌شود و علم و دانش از آنجا رخت بر می‌بندد و چون ماری که در گوشه‌ای چنبره زده است محدود می‌گردد و از شهری که آن را قم می‌نامند ظهور می‌کند و آنجا پایگاه علم و فضیلت و معدن دانش و کمال می‌گردد به گونه‌ای که روی زمین هیچ مستضعف (فکری) نمی‌ماند که از دین آگاهی نداشته باشد حتی زنان پرده‌نشین. و این زمان نزدیک زمان ظهور قائم (عج) ما خواهد بود... [2]
در پایان تذکر این نکته ضروری است که معنای روایات یاد شده و روایات مشابه آن خالی بودن شهر مقدس قم از تمام مظاهر فساد و تباهی نیست بلکه ممکن است این شهر نیز از فتنه‌های آخرالزمان در امان نمانده و برخی از مظاهر فساد در آن نیز یافت شود لیکن براساس احادیث ابن شهر در مقایسه با سایر شهرها از وضعیت مطلوب‌تری برخوردار است.
پی‌نوشت‌ها:
[1] علامه مجلسی، بحارالانوار، ج 60، ص 217.
[2] همان، ص 213.
