پرسش :
امام زمان علیه السّلام سرانجام شهید خواهند شد یا فوت می نمایند؟
پاسخ :
برای درک این موضوع، تنها راه مراجعه به روایات است، روایات مربوط به این مسأله نیز دو دسته می باشد: بعضی دلالت بر وفات حضرت و برخی دیگر دلالت بر شهادت حضرت مهدی علیه السّلام دارد که ذیلاً به برخی از این دو نوع روایات، اشاره می نمائیم:
روایات دسته اول:
1. از جمله روایاتی که دلالت بر مرگ طبیعی حضرت مهدی علیه السّلام دارد، تفسیری است که از امام صادق علیه السّلام در مورد آیه شریفه «ثُمَّ رَدَدْنا لَکُمُ الْکَرَّةَ عَلَیهِمْ»[1] نقل شده است. حضرت می فرمایند:
مراد، زنده شدن امام حسین علیه السّلام با اصحاب خود در عصر امام زمان علیه السلام است در حالی که کلاه خودهای طلائی بر سر دارند و به مردم رجعت امام حسین علیه السّلام و یارانش را اطلاع می دهد تا مؤمنان به شک و تردید نیفتند. این در حالی است که حضرت مهدی علیه السّلام در میان مردم حضور دارد. هنگامی که مردم امام حسین علیه السّلام را به خوبی شناختند و به او ایمان پیدا کردند، مرگ حضرت حجّت علیه السّلام فرا می رسد و امام حسین علیه السلام، غسل و حنوط و کفن و خاکسپاری حضرت مهدی علیه السلام را برعهده می گیرد زیرا که امام را جز امام، غسل نمی دهد»[2].
2. در روایتی دیگر نیز امام صادق علیه السّلام در پاسخ به این سؤال که: اولین کسی به دنیا رجعت خواهد کرد چه کسی است؟ می فرمایند:
اولین رجعت کننده به دنیا، امام حسین علیه السلام است که پس از رجعت او و یارانش در حالی که هفتاد پیامبر نیز او را همراهی می کنند، حضرت قائم علیه السلام انگشترش را به امام حسین علیه السلام واگذار می کند و چشم از جهان فرو می بندد. امام حسین علیه السّلام نیز تجهیز غسل و کفن و دفن حضرت را برعهده می گیرد»[3]
روایات دسته دوم:
روایاتی است که بطور عام دلالت بر شهادت همه ائمه معصومین علیهم السلام دارد:
1. امام حسن مجتبی علیه السّلام می فرمایند: و الله لقد عهد الینا رسول الله صلّی الله علیه و آله ان هذا الامر علیکم اثنا عشر اماماً من ولد علی و فاطمه، ما منا الامسموم او مقتول»[4]؛ به خدا سوگند رسول خدا صلّی الله علیه و آله این عهد و وعده را به ما داده است که امر امامت را دوازده تن از فرزندان علی علیه السّلام و فاطمه علیها السّلام به دست خواهند گرفت و هیچ کدام از ماها نیست مگر این که یا به وسیله سم و یا با کشتن، شربت شهادت خواهند نوشید.
2-3. از امام صادق علیه السّلام و امام رضا علیه السّلام نیز روایت شده است که «مامنا الامسموم او مقتول»[5]؛ هیچ یک از ما نیست مگر این که مسموم و یا مقتول می باشد.
براساس حدیثی که امام حسن مجتبی علیه السّلام فرمودند و تأکیدی که امام صادق علیه السّلام و امام رضا علیه السّلام نموده اند، امام زمان علیه السّلام نیز به شهادت خواهند رسید. علمای شیعه نیز نوعا روایات دال بر شهادت را ترجیح داده اند و قائل به شهادت ائم معصومین علیهم السلام می باشند.[6]
حتی مرحوم علامه مجلسی رحمت الله علیه در بحارالانوار با این عنوان بابی را گشوده است که «انهم ـ علیهم السّلام ـ لا یموتون الا بالشهاده»[7]؛
این بزرگواران نمی میرند مگر با شهادت.
نحوه شهادت حضرت مهدی علیه السّلام
در مورد چگونگی شهادت حضرت مهدی علیه السّلام، فقط یک روایت در بعضی منابع شیعی نقل شده است که در آن از زنی به نام سعیده که از طایفة بنی تمیم و دارای محاسن و ریش شبیه مردان است، به عنوان قاتل حضرت نام برده شده است که در هنگام عبور حضرت، از بالای بام سنگی را به سوی حضرت پرتاب می کند و حضرت را به شهادت می رساند[8] ولی این روایت در منابع معتبر شیعی نقل نشده و دلیل قطعی در مورد چگونگی شهادت حضرت، در دست نمی باشد بنابراین می توان گفت: که حتی بنابر صحیح روایات دال بر شهادت، کیفیت و نحوه شهادت امام زمان علیه السلام چندان روشن نمی باشد.
معرفی منابع جهت مطالعه:
1. مجله حوزه، سال 12، شماره 70ـ71، ص 58 الی 61.
2. بامداد بشریت، نوشته محمد جواد مروجی طبسی، چاپ دفتر تبلیغات، 1381.
پی نوشتها:
[1]. سوره مبارکه اسراء، آیه 6.
[2]. بحارالانوار، ج 27، ص 217، موسسه الوفاء ـ بیروت.
[3]. بحارالانوار، ج 27، ص 217.
[4]. همان و اعلام الوری باعلام الهدی، طبرسی، ص 349، دارالمعرفه ـ بیروت لبنان.
[5]. همان و اعلام الوری باعلام الهدی، طبرسی، ص 349، دارالمعرفه ـ بیروت لبنان.
[6]. چشم اندازی به حکومت مهدی، نجم الدین طبسی، ص 214، چاپ اول، 1380، بوستان کتاب ـ قم.
[7]. بحار الانوار، ج 27، ص 213.
[8]. تاریخ ما بعد الظهور، سید محمد صدر، ص 881، مکتبه الامام امیرالمؤمنین علیه السّلام، اصفهان.
منبع: www.mouood.org
برای درک این موضوع، تنها راه مراجعه به روایات است، روایات مربوط به این مسأله نیز دو دسته می باشد: بعضی دلالت بر وفات حضرت و برخی دیگر دلالت بر شهادت حضرت مهدی علیه السّلام دارد که ذیلاً به برخی از این دو نوع روایات، اشاره می نمائیم:
روایات دسته اول:
1. از جمله روایاتی که دلالت بر مرگ طبیعی حضرت مهدی علیه السّلام دارد، تفسیری است که از امام صادق علیه السّلام در مورد آیه شریفه «ثُمَّ رَدَدْنا لَکُمُ الْکَرَّةَ عَلَیهِمْ»[1] نقل شده است. حضرت می فرمایند:
مراد، زنده شدن امام حسین علیه السّلام با اصحاب خود در عصر امام زمان علیه السلام است در حالی که کلاه خودهای طلائی بر سر دارند و به مردم رجعت امام حسین علیه السّلام و یارانش را اطلاع می دهد تا مؤمنان به شک و تردید نیفتند. این در حالی است که حضرت مهدی علیه السّلام در میان مردم حضور دارد. هنگامی که مردم امام حسین علیه السّلام را به خوبی شناختند و به او ایمان پیدا کردند، مرگ حضرت حجّت علیه السّلام فرا می رسد و امام حسین علیه السلام، غسل و حنوط و کفن و خاکسپاری حضرت مهدی علیه السلام را برعهده می گیرد زیرا که امام را جز امام، غسل نمی دهد»[2].
2. در روایتی دیگر نیز امام صادق علیه السّلام در پاسخ به این سؤال که: اولین کسی به دنیا رجعت خواهد کرد چه کسی است؟ می فرمایند:
اولین رجعت کننده به دنیا، امام حسین علیه السلام است که پس از رجعت او و یارانش در حالی که هفتاد پیامبر نیز او را همراهی می کنند، حضرت قائم علیه السلام انگشترش را به امام حسین علیه السلام واگذار می کند و چشم از جهان فرو می بندد. امام حسین علیه السّلام نیز تجهیز غسل و کفن و دفن حضرت را برعهده می گیرد»[3]
روایات دسته دوم:
روایاتی است که بطور عام دلالت بر شهادت همه ائمه معصومین علیهم السلام دارد:
1. امام حسن مجتبی علیه السّلام می فرمایند: و الله لقد عهد الینا رسول الله صلّی الله علیه و آله ان هذا الامر علیکم اثنا عشر اماماً من ولد علی و فاطمه، ما منا الامسموم او مقتول»[4]؛ به خدا سوگند رسول خدا صلّی الله علیه و آله این عهد و وعده را به ما داده است که امر امامت را دوازده تن از فرزندان علی علیه السّلام و فاطمه علیها السّلام به دست خواهند گرفت و هیچ کدام از ماها نیست مگر این که یا به وسیله سم و یا با کشتن، شربت شهادت خواهند نوشید.
2-3. از امام صادق علیه السّلام و امام رضا علیه السّلام نیز روایت شده است که «مامنا الامسموم او مقتول»[5]؛ هیچ یک از ما نیست مگر این که مسموم و یا مقتول می باشد.
براساس حدیثی که امام حسن مجتبی علیه السّلام فرمودند و تأکیدی که امام صادق علیه السّلام و امام رضا علیه السّلام نموده اند، امام زمان علیه السّلام نیز به شهادت خواهند رسید. علمای شیعه نیز نوعا روایات دال بر شهادت را ترجیح داده اند و قائل به شهادت ائم معصومین علیهم السلام می باشند.[6]
حتی مرحوم علامه مجلسی رحمت الله علیه در بحارالانوار با این عنوان بابی را گشوده است که «انهم ـ علیهم السّلام ـ لا یموتون الا بالشهاده»[7]؛
این بزرگواران نمی میرند مگر با شهادت.
نحوه شهادت حضرت مهدی علیه السّلام
در مورد چگونگی شهادت حضرت مهدی علیه السّلام، فقط یک روایت در بعضی منابع شیعی نقل شده است که در آن از زنی به نام سعیده که از طایفة بنی تمیم و دارای محاسن و ریش شبیه مردان است، به عنوان قاتل حضرت نام برده شده است که در هنگام عبور حضرت، از بالای بام سنگی را به سوی حضرت پرتاب می کند و حضرت را به شهادت می رساند[8] ولی این روایت در منابع معتبر شیعی نقل نشده و دلیل قطعی در مورد چگونگی شهادت حضرت، در دست نمی باشد بنابراین می توان گفت: که حتی بنابر صحیح روایات دال بر شهادت، کیفیت و نحوه شهادت امام زمان علیه السلام چندان روشن نمی باشد.
معرفی منابع جهت مطالعه:
1. مجله حوزه، سال 12، شماره 70ـ71، ص 58 الی 61.
2. بامداد بشریت، نوشته محمد جواد مروجی طبسی، چاپ دفتر تبلیغات، 1381.
پی نوشتها:
[1]. سوره مبارکه اسراء، آیه 6.
[2]. بحارالانوار، ج 27، ص 217، موسسه الوفاء ـ بیروت.
[3]. بحارالانوار، ج 27، ص 217.
[4]. همان و اعلام الوری باعلام الهدی، طبرسی، ص 349، دارالمعرفه ـ بیروت لبنان.
[5]. همان و اعلام الوری باعلام الهدی، طبرسی، ص 349، دارالمعرفه ـ بیروت لبنان.
[6]. چشم اندازی به حکومت مهدی، نجم الدین طبسی، ص 214، چاپ اول، 1380، بوستان کتاب ـ قم.
[7]. بحار الانوار، ج 27، ص 213.
[8]. تاریخ ما بعد الظهور، سید محمد صدر، ص 881، مکتبه الامام امیرالمؤمنین علیه السّلام، اصفهان.
منبع: www.mouood.org
.jpg "چگونه ماهی تازه را پاک کنیم؟")
