پرسش :
آیین جدیدی که امام زمان علیه السلام می آورد، چیست؟!
پاسخ :
شرح پرسش:
منظور از آیین جدید چیست که در روایات وارد شده است وقتی امام زمان عجّل الله تعالی فرجه الشریف ظهور کرد، به امر جدید می آید و دستوراتش جدید است و کتاب جدید و سنت جدید دارد؟ مگر ایشان پیامبر است که آیین جدید دارد؟ آیا دستورات شان ناسخ دستورات پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله است؟!
پاسخ:
در مورد دستورات و آیین حضرت مهدی عجّل الله تعالی فرجه الشریف دو دسته روایات وارد شده است: یک دسته منشأ پیدایش این فکر شده که حضرت دارای آیین جدیدی است، لذا مناسب این است که نخست به این دسته از روایات اشاره کنیم، سپس به دیگر از روایات می پردازیم. ابتدا به این پرسش پاسخ می‌گوییم: دسته اول، روایاتی است که منشأ توهم دین جدید شده است و آنها عبارتند از:
1. از امام صادق علیه السلام از سیره حضرت مهدی علیه السلام سوال شد، حضرت فرمودند:
«یصنع ما صنع رسول الله، یهدم ما کان قبله کما هدم رسول الله امر الجاهلیه و یستأنف الاسلام جدیدا 1؛
همان کاری را که رسول خدا صلّی الله علیه و آله انجام داد، مهدی علیه السلام انجام می دهد. بد عت های موجود را خراب می کند، چنان که رسول خدا صلّی الله علیه و آله اساس جاهلیت را منهدم نمود، آنگاه اسلام را از نو بنا می کند».
2. شخصی به نام ابو خدیجه از حضرت صادق علیه السلام نقل می کند که حضرت فرمودند:
«اذا خرج القائم جاء بامر جدید کما دعا رسول الله فی بدء الاسلام الی امر جدید2؛
هنگامی که قائم ظهور کرد با امرجدید خواهد آمد، چنان که رسول خدا صلّی الله علیه و آله در آغاز اسلام مردم را به امر جدید دعوت می کرد».
3. در حدیثی دیگر امام صادق علیه السلام فرمودند:
«اذا خرج القائم یقوم بامر جدید وکتاب جدید و سنه جدید و قضا جدید ...3؛
هنگامی که قائم ظهور کند با امر جدید و کتاب و رفتار و قضاوت جدید ظهور می نماید...»
روایات دیگری که با این نوع روایات هماهنگ هستند از آنها استفاده می شود که حضرت مهدی علیه السلام با دین جدید می آید، در حالی که این چنین نیست و حضرت مروج دین جدشان پیامبر اسلام صلّی الله علیه و آله است که روایات دسته دوم دال بر آن است که ذیلاً به آنها اشاره می شود:
1. ابو سعید خدری از رسول خدا صلّی الله علیه و آله روایت می کند که حضرت فرمودند:
«یخرج رجل من اهلبیتی و یعمل بسنتی4؛
یکی از اهل بیت من قیام می کند و به سنت و روش من عمل می کند».
2. پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:
«القائم من ولدی اسمه اسمی و کنیته کنیتی و شمائله شمائلی و سنته سنتی یقیم الناس علی طاعتی و شریعتی و یدعوهم الی کتاب ربی5؛
قائم از فرزندان من، همنام و هم کنیه من است، شمایل و رفتارش، شمایل و رفتار من است و مردم را به اطلاعت من و دین من وادار می نماید و به قرآن دعوتشان می کند».
3. رسول خدا پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله در ضمن حدیثی دیگر فرمودند:
«و ان الثانی عشر من ولدی یغیب حتی لا یری و یاتی علی امین بزمن لا یبقی من الاسلام الا اسمه و لا یبقی من القرآن الا اسمه فحینئذ یأذن الله تبارک و تعالی بالخروج فیظهر الله الاسلام به ویجدده6؛
دوازدهمی از فرزندانم به طوری غایب می شود که اصلا دیده نمی شود. زمانی خواهد آمد که از اسلام جز اسمی و از قرآن جز رسم و اثری باقی نمی ماند، در آن هنگام خدا به وی اجازه نهضت می دهد و به وسیله او اسلام راتقویت کرده، تجدیدش می کند».
چنان که ملاحظه می فرمایید این احادیث بالصراحه دلالت دارند بر این که برنامه امام زمان علیه السلام و رفتارش ترویج و بسط اسلام و تحدید عظمت قرآن است و ایشان به منظور اجرای سنت های پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله مقاتله می کنند.
بنابراین، اگر ابهامی در احادیث دسته اول وجود داشت با توضیحاتی که در این احادیث آمده است برطرف می شود. در مجموع باید احادیث را به گونه ای تفسیر کرد که رفع شبهه شود بدین بیان که در زمان غیبت، بدعت هایی در دین گذاشته می شود و احکامی از اسلام و قرآن بر طبق میل مردم تأویل و تفسیر می شود و بسیاری از حدود و احکام چنان فراموش می شوند که گویا اصلا از اسلام نبودند. وقتی که حضرت مهدی عجّل الله تعالی فرجه الشریف ظهور کردند، بدعت ها را ابطال می کنند و احکام خدا را به همان گونه ای که صادر شده بود، ظاهر می سازند. حدود اسلامی را بدون سهل انگاری اجرا می کنند و معلوم است که برای مردم چنین برنامه ای تازگی دارد.
امام صادق (علیه السلام) می فرمایند:
«اذا قام القائم سار بسیره رسول الله الا انه یبین اثار محمد7؛
وقتی قائم قیام کرد به سیره رسول خدا صلّی الله علیه و آله رفتار می کند، لکن آثار حضرت محمد صلّی الله علیه و آله را تفسیر و بیان می کند».
به هر حال، مردمی که ارکان و اصول مسلمه اسلام را رها کرده و تنها به برخی ظواهر آن اکتفا کرده اند، از اسلام جز نماز و روزه واجتناب از نجاسات چیزی نمی دانند، بعضی ها هم دین را در مسجد محصور کرده و حقیقت آن در اعمال و حرکاتشان نفوذ ندارد. در کوچه و بازار و خانه اثری از اسلام نیست، اخلاقیات و دستورات اجتماعی را ابدا از اسلام محسوب نمی دانند، صفات زشت در نظرشان اهمیت ندارد و به بهانه این که واجبات و محرمات اختلافی هستند از زیر بار آنها شانه خالی می کنند محرمات الهی را با حیله های گوناگون و تأویلات صوری جایز می شمارند، از ادای حقوق واجبه خود داری می نمایند، به دلخواه خود احکام دین را تأویل می کنند، از قرآن فقط به قرائت، تجوید و احترامات صوری را اکتفا می نمایند.
اگر امام زمان عجّل الله تعالی فرجه الشریف ظاهر شوند و به آنان بگویند: شما از حقیقت و گوهر دین به دور افتادید و آیات قرآن و احادیث پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله را برخلاف واقع تفسیر و تأویل کرده اید، چرا حقیقت نورانی قرآن و اسلام را رها کرده اید و به بعضی از ظواهرش قناعت کرده اید؟ شما اعمال و رفتارتان را با دین تطبیق نکرده اید، بلکه احکام دین را با دنیای خودتان توجیه نموده، سازش داده اید و امام حسین علیه السلام تنها برای گریه کشته نشد و چرا هدف جدم را پایمال کرده اید؟ دستورات اخلاقی و اجتماعی را باید از ارکان اسلام بدانید و جزء برنامه عملی خویش قرار دهید و اسلام را درمساجد محصور نکنید و با حیله ها از زیر بار احکام خدا شانه خالی نکنید، وظیفه امر به معروف و نهی ازمنکر را انجام دهید و فلان بدعت و فلان و فلان ... را از اسلام بیرون کنید.
قطعاً چنین دین و برنامه ای بر ایشان تازگی داشته و از آن وحشت می کنند و اساساً اسلامش نمی دانند، زیرا تاکنون اسلام را جور دیگر تصور کرده بودند. آنان می پنداشتند ترقی و عظمت اسلام در تزئین مساجد ومناره ها بلند است، اگر امام بفرماید عظمت اسلام به عمل صالح و راستی و درستی وامنت و وفای به عهد واجتناب از حرام است، برای شان تازگی دارد، آنها گمان می کردند وقتی امام زمان علیه السلام آمد تمام اعمال مسلمین را تصحیح می کنند و به اتفاق آنان در گوشه مسجد مشغول عبادت می شوند، اما اگر مشاهده کننده که امام زمان علیه السلام مردم را به سوی جهاد و امر به معروف و نهی از منکر دعوت می کند و نمازگزاران ستم پیشه و افراد مانع الزکوه را مجازات می کنند ... برایشان تازگی دارد و جدید است، این است معنای آیین جدید نه آن که حضرت مهدی علیه السلام دین جدید بیاورند، بلکه ایشان دین حضرت محمد صلّی الله علیه و آله را به گونه ای که تاکنون نبوده، تفسیر و تبیین می کنند.
پی‌نوشت‌ها:
1. بحارالانوار، ج52، ص 352.
2. اثباة الهدی، ج7، ص110.
3. همان، ص 83.
4. بحارالانوار، ج51 ، ص82.
5. اثباة الهدی ، ج7 ، ص52.
6. منتخب الاثر، ص98.
7. بحارالانوار، ج52، ص347.
منبع: www.mouood.org
شرح پرسش:
منظور از آیین جدید چیست که در روایات وارد شده است وقتی امام زمان عجّل الله تعالی فرجه الشریف ظهور کرد، به امر جدید می آید و دستوراتش جدید است و کتاب جدید و سنت جدید دارد؟ مگر ایشان پیامبر است که آیین جدید دارد؟ آیا دستورات شان ناسخ دستورات پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله است؟!
پاسخ:
در مورد دستورات و آیین حضرت مهدی عجّل الله تعالی فرجه الشریف دو دسته روایات وارد شده است: یک دسته منشأ پیدایش این فکر شده که حضرت دارای آیین جدیدی است، لذا مناسب این است که نخست به این دسته از روایات اشاره کنیم، سپس به دیگر از روایات می پردازیم. ابتدا به این پرسش پاسخ می‌گوییم: دسته اول، روایاتی است که منشأ توهم دین جدید شده است و آنها عبارتند از:
1. از امام صادق علیه السلام از سیره حضرت مهدی علیه السلام سوال شد، حضرت فرمودند:
«یصنع ما صنع رسول الله، یهدم ما کان قبله کما هدم رسول الله امر الجاهلیه و یستأنف الاسلام جدیدا 1؛
همان کاری را که رسول خدا صلّی الله علیه و آله انجام داد، مهدی علیه السلام انجام می دهد. بد عت های موجود را خراب می کند، چنان که رسول خدا صلّی الله علیه و آله اساس جاهلیت را منهدم نمود، آنگاه اسلام را از نو بنا می کند».
2. شخصی به نام ابو خدیجه از حضرت صادق علیه السلام نقل می کند که حضرت فرمودند:
«اذا خرج القائم جاء بامر جدید کما دعا رسول الله فی بدء الاسلام الی امر جدید2؛
هنگامی که قائم ظهور کرد با امرجدید خواهد آمد، چنان که رسول خدا صلّی الله علیه و آله در آغاز اسلام مردم را به امر جدید دعوت می کرد».
3. در حدیثی دیگر امام صادق علیه السلام فرمودند:
«اذا خرج القائم یقوم بامر جدید وکتاب جدید و سنه جدید و قضا جدید ...3؛
هنگامی که قائم ظهور کند با امر جدید و کتاب و رفتار و قضاوت جدید ظهور می نماید...»
روایات دیگری که با این نوع روایات هماهنگ هستند از آنها استفاده می شود که حضرت مهدی علیه السلام با دین جدید می آید، در حالی که این چنین نیست و حضرت مروج دین جدشان پیامبر اسلام صلّی الله علیه و آله است که روایات دسته دوم دال بر آن است که ذیلاً به آنها اشاره می شود:
1. ابو سعید خدری از رسول خدا صلّی الله علیه و آله روایت می کند که حضرت فرمودند:
«یخرج رجل من اهلبیتی و یعمل بسنتی4؛
یکی از اهل بیت من قیام می کند و به سنت و روش من عمل می کند».
2. پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:
«القائم من ولدی اسمه اسمی و کنیته کنیتی و شمائله شمائلی و سنته سنتی یقیم الناس علی طاعتی و شریعتی و یدعوهم الی کتاب ربی5؛
قائم از فرزندان من، همنام و هم کنیه من است، شمایل و رفتارش، شمایل و رفتار من است و مردم را به اطلاعت من و دین من وادار می نماید و به قرآن دعوتشان می کند».
3. رسول خدا پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله در ضمن حدیثی دیگر فرمودند:
«و ان الثانی عشر من ولدی یغیب حتی لا یری و یاتی علی امین بزمن لا یبقی من الاسلام الا اسمه و لا یبقی من القرآن الا اسمه فحینئذ یأذن الله تبارک و تعالی بالخروج فیظهر الله الاسلام به ویجدده6؛
دوازدهمی از فرزندانم به طوری غایب می شود که اصلا دیده نمی شود. زمانی خواهد آمد که از اسلام جز اسمی و از قرآن جز رسم و اثری باقی نمی ماند، در آن هنگام خدا به وی اجازه نهضت می دهد و به وسیله او اسلام راتقویت کرده، تجدیدش می کند».
چنان که ملاحظه می فرمایید این احادیث بالصراحه دلالت دارند بر این که برنامه امام زمان علیه السلام و رفتارش ترویج و بسط اسلام و تحدید عظمت قرآن است و ایشان به منظور اجرای سنت های پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله مقاتله می کنند.
بنابراین، اگر ابهامی در احادیث دسته اول وجود داشت با توضیحاتی که در این احادیث آمده است برطرف می شود. در مجموع باید احادیث را به گونه ای تفسیر کرد که رفع شبهه شود بدین بیان که در زمان غیبت، بدعت هایی در دین گذاشته می شود و احکامی از اسلام و قرآن بر طبق میل مردم تأویل و تفسیر می شود و بسیاری از حدود و احکام چنان فراموش می شوند که گویا اصلا از اسلام نبودند. وقتی که حضرت مهدی عجّل الله تعالی فرجه الشریف ظهور کردند، بدعت ها را ابطال می کنند و احکام خدا را به همان گونه ای که صادر شده بود، ظاهر می سازند. حدود اسلامی را بدون سهل انگاری اجرا می کنند و معلوم است که برای مردم چنین برنامه ای تازگی دارد.
امام صادق (علیه السلام) می فرمایند:
«اذا قام القائم سار بسیره رسول الله الا انه یبین اثار محمد7؛
وقتی قائم قیام کرد به سیره رسول خدا صلّی الله علیه و آله رفتار می کند، لکن آثار حضرت محمد صلّی الله علیه و آله را تفسیر و بیان می کند».
به هر حال، مردمی که ارکان و اصول مسلمه اسلام را رها کرده و تنها به برخی ظواهر آن اکتفا کرده اند، از اسلام جز نماز و روزه واجتناب از نجاسات چیزی نمی دانند، بعضی ها هم دین را در مسجد محصور کرده و حقیقت آن در اعمال و حرکاتشان نفوذ ندارد. در کوچه و بازار و خانه اثری از اسلام نیست، اخلاقیات و دستورات اجتماعی را ابدا از اسلام محسوب نمی دانند، صفات زشت در نظرشان اهمیت ندارد و به بهانه این که واجبات و محرمات اختلافی هستند از زیر بار آنها شانه خالی می کنند محرمات الهی را با حیله های گوناگون و تأویلات صوری جایز می شمارند، از ادای حقوق واجبه خود داری می نمایند، به دلخواه خود احکام دین را تأویل می کنند، از قرآن فقط به قرائت، تجوید و احترامات صوری را اکتفا می نمایند.
اگر امام زمان عجّل الله تعالی فرجه الشریف ظاهر شوند و به آنان بگویند: شما از حقیقت و گوهر دین به دور افتادید و آیات قرآن و احادیث پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله را برخلاف واقع تفسیر و تأویل کرده اید، چرا حقیقت نورانی قرآن و اسلام را رها کرده اید و به بعضی از ظواهرش قناعت کرده اید؟ شما اعمال و رفتارتان را با دین تطبیق نکرده اید، بلکه احکام دین را با دنیای خودتان توجیه نموده، سازش داده اید و امام حسین علیه السلام تنها برای گریه کشته نشد و چرا هدف جدم را پایمال کرده اید؟ دستورات اخلاقی و اجتماعی را باید از ارکان اسلام بدانید و جزء برنامه عملی خویش قرار دهید و اسلام را درمساجد محصور نکنید و با حیله ها از زیر بار احکام خدا شانه خالی نکنید، وظیفه امر به معروف و نهی ازمنکر را انجام دهید و فلان بدعت و فلان و فلان ... را از اسلام بیرون کنید.
قطعاً چنین دین و برنامه ای بر ایشان تازگی داشته و از آن وحشت می کنند و اساساً اسلامش نمی دانند، زیرا تاکنون اسلام را جور دیگر تصور کرده بودند. آنان می پنداشتند ترقی و عظمت اسلام در تزئین مساجد ومناره ها بلند است، اگر امام بفرماید عظمت اسلام به عمل صالح و راستی و درستی وامنت و وفای به عهد واجتناب از حرام است، برای شان تازگی دارد، آنها گمان می کردند وقتی امام زمان علیه السلام آمد تمام اعمال مسلمین را تصحیح می کنند و به اتفاق آنان در گوشه مسجد مشغول عبادت می شوند، اما اگر مشاهده کننده که امام زمان علیه السلام مردم را به سوی جهاد و امر به معروف و نهی از منکر دعوت می کند و نمازگزاران ستم پیشه و افراد مانع الزکوه را مجازات می کنند ... برایشان تازگی دارد و جدید است، این است معنای آیین جدید نه آن که حضرت مهدی علیه السلام دین جدید بیاورند، بلکه ایشان دین حضرت محمد صلّی الله علیه و آله را به گونه ای که تاکنون نبوده، تفسیر و تبیین می کنند.
پی‌نوشت‌ها:
1. بحارالانوار، ج52، ص 352.
2. اثباة الهدی، ج7، ص110.
3. همان، ص 83.
4. بحارالانوار، ج51 ، ص82.
5. اثباة الهدی ، ج7 ، ص52.
6. منتخب الاثر، ص98.
7. بحارالانوار، ج52، ص347.
منبع: www.mouood.org
.jpg "چگونه ماهی تازه را پاک کنیم؟")
