پرسش :
مشارکت دادن مردم در امور کشور، چقدر کارآمدی نظام سیاسی را بالا میبرد؟
پاسخ :
شرح پرسش:
رهبر معظم انقلاب در خصوص مشارکت مردم در امور کشور میفرمایند: «هرجایی که کار را به مردم سپردهایم، در آن کار موفق بودیم و هرجا که شکست خوردهایم، نتیجهی عدم حضور مردم بوده است.» مشارکت دادن مردم در امور کشور و توجه به عنصر جمهوریت، چقدر کارآمدی نظام سیاسی را بالا میبرد؟
پاسخ از حجتالاسلام دکتر محمدجواد ارسطا:
بدون شک، قوام یک حکومت به مبتنی بودن بر رضایت عمومی، وابستگی مستقیم دارد. در علم حقوق اینگونه تحلیل میکنند که هر حکومتی بر دو پایه استوار است: اجبار و اعتقاد. اجبار یعنی یک حکومت باید قدرتی داشته باشد که بتواند مخالفان خود را به اطاعت کردن وادار نماید و منظور از اعتقاد این است که اکثریت غالب مردم، اعتقاد به حقانیت آن حکومت داشته باشند. این مسئلهای واضح و روشن است که حکومت تا با اعتقاد مردم و حقانیت خودش مواجه نباشد، نخواهد توانست برای مدتی طولانی استمرار پیدا کند.
بنابراین بدون شک، کارآمدی یک حکومت فقط و فقط وقتی امکانپذیر است که مردم نسبت به آن حکومت رضایت داشته باشند و بالاتر از رضایت، آن حکومت را دارای حقانیت بدانند. بهاصطلاح امروزی میگویند هر حکومتی با یک سؤال اصلی مواجه است و آن این است که قدرت را از کجا آوردهای؟ حکومتی که بتواند پاسخی معقول و منطقی به این سؤال بدهد، دارای حقانیت خواهد بود و حکومتی که پاسخ معقول و منطقی نداشته باشد، یعنی حقانیت ندارد. وقتی حقانیت نداشته باشد، همواره در برابر یک خطر جدی قرار دارد و آن این است که مردم علیه آن حکومت، قیام کنند و خواستار این باشند که افرادی دیگر بهجای سردمداران آن حکومت قرار بگیرند. لذا چنین حکومتی همواره با یک ترس جدی مواجه است و برای مقابله با این ترس، باید هزینهی سنگینی بپردازد. ضمن این که هزینه کردن باعث نمیشود این ترس از بین برود، بلکه فقط باعث میشود آن حکومت بتواند برای مدتی به عمر خود ادامه دهد و این مدت، طولانی نیست. معنای این سخن آن است که هم هزینههای حکومت بالا میرود، هم مشارکت مردم کمرنگ میشود و هم همیشه احتمال روی کار آمدن قدرتی دیگر وجود دارد و این احتمال، حکومت را با بحران مشروعیت مواجه میکند. بنابراین یک حکومت زمانی میتواند استمرار و استقرار داشته باشد که همراه با رضایت باشد.
منبع: khamenei.ir
شرح پرسش:
رهبر معظم انقلاب در خصوص مشارکت مردم در امور کشور میفرمایند: «هرجایی که کار را به مردم سپردهایم، در آن کار موفق بودیم و هرجا که شکست خوردهایم، نتیجهی عدم حضور مردم بوده است.» مشارکت دادن مردم در امور کشور و توجه به عنصر جمهوریت، چقدر کارآمدی نظام سیاسی را بالا میبرد؟
پاسخ از حجتالاسلام دکتر محمدجواد ارسطا:
بدون شک، قوام یک حکومت به مبتنی بودن بر رضایت عمومی، وابستگی مستقیم دارد. در علم حقوق اینگونه تحلیل میکنند که هر حکومتی بر دو پایه استوار است: اجبار و اعتقاد. اجبار یعنی یک حکومت باید قدرتی داشته باشد که بتواند مخالفان خود را به اطاعت کردن وادار نماید و منظور از اعتقاد این است که اکثریت غالب مردم، اعتقاد به حقانیت آن حکومت داشته باشند. این مسئلهای واضح و روشن است که حکومت تا با اعتقاد مردم و حقانیت خودش مواجه نباشد، نخواهد توانست برای مدتی طولانی استمرار پیدا کند.
بنابراین بدون شک، کارآمدی یک حکومت فقط و فقط وقتی امکانپذیر است که مردم نسبت به آن حکومت رضایت داشته باشند و بالاتر از رضایت، آن حکومت را دارای حقانیت بدانند. بهاصطلاح امروزی میگویند هر حکومتی با یک سؤال اصلی مواجه است و آن این است که قدرت را از کجا آوردهای؟ حکومتی که بتواند پاسخی معقول و منطقی به این سؤال بدهد، دارای حقانیت خواهد بود و حکومتی که پاسخ معقول و منطقی نداشته باشد، یعنی حقانیت ندارد. وقتی حقانیت نداشته باشد، همواره در برابر یک خطر جدی قرار دارد و آن این است که مردم علیه آن حکومت، قیام کنند و خواستار این باشند که افرادی دیگر بهجای سردمداران آن حکومت قرار بگیرند. لذا چنین حکومتی همواره با یک ترس جدی مواجه است و برای مقابله با این ترس، باید هزینهی سنگینی بپردازد. ضمن این که هزینه کردن باعث نمیشود این ترس از بین برود، بلکه فقط باعث میشود آن حکومت بتواند برای مدتی به عمر خود ادامه دهد و این مدت، طولانی نیست. معنای این سخن آن است که هم هزینههای حکومت بالا میرود، هم مشارکت مردم کمرنگ میشود و هم همیشه احتمال روی کار آمدن قدرتی دیگر وجود دارد و این احتمال، حکومت را با بحران مشروعیت مواجه میکند. بنابراین یک حکومت زمانی میتواند استمرار و استقرار داشته باشد که همراه با رضایت باشد.
منبع: khamenei.ir