پرسش :

با توجه به روايات چگونه ثابت مي شود آيات ابتدايي سوره علق،هنگام نزول با«بسم الله»شروع شده؟

پاسخ :
در اين مورد چند حديث معتبر و بسيار جالب در چند منبع مهم اسلامى و شيعه هست كه از هر نظر جالب مى ‏باشد ولى جاى كمال تاسف است كه چرا مفسران ما اين دو حديث را در تفسير سوره «اقرا» نياورده‏ اند.
حديث اول
دركتاب «كافى‏» باب «فضل قرآن» است كه امام صادق عليه السلام مى ‏فرمايد: «نخستين چيزى كه بر پيامبر نازل شد بسم الله الرحمن الرحيم - اقرا باسم ربك الذي خلق ... بود».
حديث دوم
در كتاب «عيون اخبار الرضا» شيخ صدوق از امام هشتم علي بن موسي الرضا عليه السلام روايت مى‏ كند كه فرمود: «اولين بار كه جبرئيل بر پيامبر (صلى الله عليه و آله) نازل شد گفت: «اعوذ بالله من الشيطان الرجيم - بسم الله الرحمن الرحيم - اقرا باسم ربك الذى خلق ...»
حديث‏ سوم
در كتاب «محاسن برقى‏»[1] از صفوان جمال روايت مى ‏كند كه گفت‏ حضرت صادق عليه السلام فرمود: هيچ كتابى از آسمان نازل نشد مگر اينكه در آغاز آن «بسم الله الرحمن الرحيم‏» بود.[2]
با توجه به اين سه حديث ارزنده و گويا، مى ‏گوييم كه پيك وحى الهى سوره علق را به عكس آنچه مشهور است نخست هنگام بعثت با شش آيه آورد. آيه اول همان «بسم الله الرحمن الرحيم‏» بود و از پيامبر خواسته بود همان آيه اول يعنى; «بسم الله الرحمن الرحيم‏» را قرائت كند، يعنى قبل از هر چيز «بسم الله‏» بگويد و سرآغاز كار نبوت خود را با نام خدا آن هم بدان گونه كه خدا خواسته بود، هماهنگ سازد.[3]

پي نوشت:
[1] . برقي، المحاسن، ج1، ص41.
[2] . علي دواني، مفاخر اسلام، ج1، ص 368.
[3] . علي دواني، تاريخ اسلام ازآغاز تاهجرت، ص109.
منبع:سایت انوار طاها