پرسش :

دلايل شيعه درباره روش وضو چيست؟

پاسخ :
شيعه در مورد روش خود برای وضو، سه دليل دارد:

1. قرآن
خداوند در قرآن مي فرمايد: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ إِذَا قُمْتُمْ إِلَي الصَّلاةِ فاغْسِلُواْ وُجُوهَكُمْ وَأَيْدِيَكُمْ إِلَي الْمَرَافِقِ وَامْسَحُواْ بِرُؤُوسِكُمْ وَأَرْجُلَكُمْ إِلَي الْكَعْبَينِ؛ اي كساني كه ايمان آورده ايد! هنگامي كه براي اقامه نماز آماده شويد، صورت و دست هايتان را تا آرنج بشوييد و سر و پاهاي خود را تا برآمدگي مسح كنيد.» (مائده: 6) البته درباره قرائت و برداشت ها از اين آيه، نقل هاي گوناگون وجود دارد، اما اگر كسي كوچك ترين آشنايي با قواعد زبان عربي داشته باشد، برداشت شيعه از آيه را صحيح تر از بقيه خواهد يافت.(1)

2. روايات
امام باقر عليه السلام به اصحاب خود فرمود: «آيا مي خواهيد براي شما وضوي پيامبر را نقل كنم؟» سپس آن حضرت يك مشت آب را برداشت و بر صورتش ريخت و آنگاه يك مشت آب را بر ذراع راستش ريخت و بعد از آن همين كار را براي ذراع ديگرش انجام داد و سپس سر و پايش را مسح كرد.(2)
البته در منابع اهل سنت نيز رواياتي به اين مضمون نقل شده است. براي مثال عباد بن تميمي مازني از پدرش نقل مي كند كه گفت: «رسول خدا صلي الله عليه و آله را ديدم كه وضو مي گرفت و بر پاهاي مبارك مسح مي كشيد».(3)

3. سيره صحابه و تابعين
بسياري از صحابه و تابعين به وجوب مسح در وضو معتقد بوده اند و اهل سنت قول صحابه را حجت مي دانند. برخي آنها عبارتند از: عبدالله بن زيد مازني، عباد بن تميم، قنادة بن عزيز، انس بن مالك، ابومالك اشعري.(4)

پی نوشتها:
1. آلوسي، روح المعاني، ج 3، ص 73؛ الاعتصام بالکتاب و السنة، ص 12؛ فخر رازي، مفاتيح الغيب، ج 11، ص 161؛ تذکرة الفقهاء، ج 1، ص 168؛ فاضل مقداد، کنز العرفان، ص 38.
2. نک: حکم الارجل في الوضوء، صص 63 و 64.
3. وسائل الشيعه، ج 1، باب 15، ابواب الوضوء، صص 391 و 395.
4. الاصابة، ج 1، ص 185، ح 843، روايات مشابه: سنن ابن ماجه، ج 1، باب 57، ح 460، رقم 453؛ سنن ابي‌داوود، رقم 730 و 138؛ سنن النّسائي، 1124؛ سنن الدارمي، 1295؛ مسند احمد، مسند العشرة، 1285 و 391؛ مسند ابي‌شيبه، ج 1، ص 81؛ کنزالعمال، ص 442، ح 26886؛ تفسير طبري، ج 6، ص 82.

منبع: پرسمان نماز، محسن محمدی، نشر: قم: مرکز پژوهش های اسلامی صدا و سیما (1389)