پرسش :

گاه خانه ها و اتومبيل هايي که هنوز ساخته نشده را پيش فروش مي کنند؛ و در بعضي موارد قيمت نهايي را نيز تعيين نمي کنند و مبالغي را علي الحساب مي گيرند و قيمت جنس را به نرخ روز تحويل، معلّق مي کنند، اين گونه معاملات چه حکمي دارد؟

پاسخ :
این گونه معاملات تحت عنوان سلف یا سلم قرار می گیرد؛ ولی در سلف دو شرط مهم وجود دارد که اگر نباشد معامله باطل است:
1- باید کل مبلغ، نقد باشد و الا کالی به کالی (نسیه در مقابل نسیه) و باطل است. و اگر قسمتی از مبلغ نقد باشد، معامله به همان مقدار صحیح است.
2- مشخصات جنس مورد معامله باید معین باشد. اموری که سبب تفاوت در قیمت یا تفاوت در رغبات (تمایلات) می شود باید مشخص گردد. با این شرایط، در معاملاتی که به صورت اقساط مبالغی را می گیرند تا (به عنوان مثال) خانه ای را بسازند در حالی که هنوز خانه ای وجود ندارد، معامله زمانی صورت می گیرد که تمام مبلغ پرداخت شده باشد یا خانه آماده شده، و همچنین خرید اتومبیل که در ابتدا قیمتش معین نیست و به قیمت روز تحویل می فروشند، زمانی معامله انجام می شود که اتومبیل آماده شده باشد و تا آن زمان مبالغی که می پردازند به عنوان علی الحساب محسوب می شود و اگر فروشنده با این پول‌ها طبق توافق مضاربه (یا کارهایی مانند آن) انجام دهد، و سودی به مشتری تعلق بگیرد اشکال ندارد.

منبع: makarem.ir