پرسش :

برگه هایى به نام ارمغان بهزیستى از طرف یک سازمان دولتى به مبلغ معیّنى به مردم فروخته مى شود، و در برخى از آنها سؤال یا سؤالاتى مطرح شده است. کسانى که پاسخ صحیح بدهند، به قرعه کشى راه پیدا مى کنند، و به اشخاصى که قرعه به نام آنها اصابت کند، جوایزى مى دهند. در آمد این برگه ها طبق اظهار مسؤولین امر، صرف امور خیریّه مى گردد. خریداران این برگه ها سه دسته اند: 1ـ کسانى که فقط براى شرکت در امور خیریّه این برگه ها را مى خرند. 2ـ اشخاصى که فقط براى شرکت در قرعه کشى در این مسابقه شرکت مى کنند. 3ـ افرادى که چه قرعه به نامشان درآید و چه درنیاید، تفاوتى براى آنها نمى کند. لطفاً حکم فروشنده، دست اندرکاران، و خریداران را بیان فرمایید. در ضمن برگه هاى دیگرى را همین شرکت براى کمک به سیل زدگان به مبلغ 1000 تومان مى فروشد، و در بین تمام خریداران قرعه کشى مى کند. با این تفاوت که دیگر سؤالى مطرح نشده، بلکه تمامى کسانى که بخرند مى توانند در قرعه کشى شرکت کنند. حکم این برگه ها چیست؟

پاسخ :
همه این‌ها از قبیل بخت آزمایى هاى سابق است، و شرعاً اشکال دارد; مگر این که همه افراد از قبیل گروه اوّل باشند; یعنى فقط به نیّت کمک برگه ها را خریدارى کنند. ولى مى دانیم همه افراد چنین نیستند; بلکه بسیارى براى شرکت در قرعه کشى برگه‌ها را مى خرند، و اگر بدانند که آنها را در قرعه کشى شرکت نداده اند، راضى نیستند. و صَرف درآمد آن در امور خیریّه، ماهیّت مساله را تغییر نمى دهد، و طرح سوال نیز تاثیرى در حلّ این مشکل ندارد. امید است براى کمک به نیازمندان راه‌هایى انتخاب شود که با احکام شرعى، که مصلحت جامعه در آن است، سازگار باشد.

منبع:makarem.ir