پرسش :
من دختري هستم که با توجه به گفته هاي پدر و مادرم و ديگرانی که به آنها اعتماد دارم به ايمان رسيدم. متأسفانه من دختر بسيار تنبلي هستم و فقط و فقط در ماه رمضان که روزه مي گيرم نماز هم مي خوانم، همه مرا نصيحت مي کنند اما نمي دانم چرا نمازم را کامل نمي خوانم. لطفاً مرا راهنمايي کنيد.
پاسخ :
مهمترين راهي كه خداوند براي بندگان خود قرار داده تا با او ارتباط مستمر داشته باشند نماز مي باشد. در هر شبانه روز پنج وقت براي نماز قرار داده شده است، تا اين ارتباط معنوي با خالق هستي قطع نگردد. در دين اسلام تاكيد فراواني بر بجا آوردن باشكوه نماز در اوقات پنج گانه شده است كه يادگيري و تذكّر اين تاكيدات باعث مي شود انسان به خواندن نماز بيشتر اهميت دهد.
راه هاي درمان سستي نسبت به نماز
1. توجه به اين نکته که انسان به وسيله نماز با خداي مهربان هم صحبت مي گردد، موجب رفع تنبلي در نماز مي گردد. نماز يعني ارتباط با کمال مطلق و همنشيني با معبود هستي. کسي که هر روز با خداوند متعال ارتباط برقرار نمايد، نه از کسي مي هراسد و نه در پيچ و خم زندگي کم مي آورد؛ نه دلتنگ مي شود، نه احساس بي کسي مي کند؛ روحيه اي شاد و پرنشاط پيدا مي کند و...
2. نمازهاي واجب خود را اوّل وقت بخوانيد. نماز اوّل وقت در دنيا عمر انسان را زياد مي كند، مال و اموال او را زياد مي كند، اولاد او را صالح مي گرداند و در موقع مرگ او را از ترس مرگ ايمن مي كند، او را داخل بهشت مي گرداند. و در قبر سئوال نكير و منكر را بر انسان آسان مي گرداند، قبر او را وسيع مي كند، دري از درهاي بهشت را به روي او مي گشايد، و در محشر صورت او مثل ماه، نورافشاني مي كند، نامه عملش به دست راستش داده مي شود، حساب را براي او آسان مي گرداند و در موقع عبور از صراط، خداوند از او راضي مي شود، به او سلام مي دهد، نظر رحمت به او مي فرمايد.
در مورد نماز اوّل وقت تاكيدات بسيار فراواني از طرف بزرگان ديني به ما رسيده كه حاكي از اهميت فوق العاده نماز اوّل وقت دارد. و از طرفي اثر آرام بخشي و تذكّر نماز در صورتي حاصل مي شود كه در اوقات معيني كه شرع قرار داده انجام گيرد، و گرنه نماز ديگر اثر آرام بخشي و اطمينان قلبي دادن به انسان را از دست مي دهد.
3. نمازهايتان را با جماعت بخوانيد. آثار بسياري براي نماز جماعت ذكر شده كه به اختصار بيان مي كنيم:
الف) توفيق اجباري براي خواندن نماز.
ب) ثواب چند برابر كه در روايت آمده كه فرشتگان توانايي نوشتن ثواب آن را ندارند.
ج) باعث وحدت مسلمين و نزديكي دلها مي باشد.
د) عامل نظم و انضباط وقت شناسي است.
4. در مواقع نماز به آثار نماز فكر كنيد تا انگيزه شما نسبت به نماز بيشتر شود و اين كار را هميشه دنبال كنيد و با ترويج اين آثار در بين دوستان و آشنايان نگذاريد تا نسبت به اهميّت و آثار نماز غافل شويد. به اختصار آثار نماز را مرور مي كنيم:
ـ تأمين نياز رواني و دروني انسان.
ـ دوري از گناهان. نماز موجب مي شود که انسان از زشتي ها و گناهان دور بماند.
ـ پرورش تمركز فكر.
ـ دستيابي به وقار اخلاقي و شخصيتي.
ـ قبول انضباط و نظم.
ـ استواري ايمان و استقامت.
ـ انس فطري با پرستش.
ـ بهداشت جسم و نظافت لباس.
ـ احساس قدرت و عزّت.
5. دوستان: با افرادي دوستي كنيد كه نماز مي خوانند و به نماز اهميت مي دهند. يقيناً دوستان و كساني كه با آنها معاشرت داريم، در زندگي ما نقش دارند، در روايات زيادي از ائمه اطهار ـ عليهم السلام ـ به آثار مثبت و منفي دوستان بر زندگي انسان اشاره شده است كه مراجعه به آنها مي تواند راه گشاي زندگي مان باشد. بنابراين، چنانچه نمازگزار با افراد و دوستاني معاشرت داشته باشد كه اهل تقوا و راز و نياز با خدا باشند و به نماز اول وقت اهميت دهند به تدريج تحت تاثير قرار گرفته و خود نيز به نماز اول وقت اهميت خواهد داد.
6. لذت نماز: سعي کنيد برنامه زندگي خود را به گونه اي تنظيم کنيد که نماز را با فراغت فکري و با تمرکز بخوانيد تا لذت حضور قلب در نماز را به طور کامل بچشيد، به طور قطع کسي که با لذت نماز آشنا شود، محال است که در خواندن نماز سهل انگاري کند.
7. تهيه فهرست: فهرستي از فوائد و آثار نماز خواندن را که در روايات و تجربه خودتان ديده ايد تهيه کنيد و آن را در دسترس قرار دهيد و با خود عهد کنيد که اين فهرست را هر روز مطالعه کنيد مثلاً با خود عهد کنيد که اگر صبح، ظهر و شب اين فهرست را به مدت 5 دقيقه مرور نکردم خودم را جريمه مي کنم. (فلان مبلغ را صدقه مي دهم يا فلان سريال مورد علاقه ام را نگاه نمي کنم) اين کار باعث مي شود که بيش از پيش به اهميت نماز پي ببريد، بديهي است انسان زماني که به اهميت مطلبي پي برد با جديت بيشتري آن را پيگيري مي کند.
8. مطالعه: مطالعه کتب مفيد در مورد نماز و خواندن حالات بزرگان و عرفا را در برنامه روزانه خود قرار دهيد، اين کار بايد به طور مداوم و پيوسته انجام شود. يعني هر روز يک صفحه از کتب مورد نظر را مطالعه کنيد نه اين که يک روز چند صفحه مطالعه شود و بعد از مدتي اين کار رها شود.
9. ترک گناه: گناه مهمترين عاملي است که توفيق نماز را از انسان سلب مي کند. آري آلودگي به گناه موجب مي شود که انسان توفيق نماز را از دست بدهد. بنابراين در برنامه روزانه خود بايد مراقب رفتار خود باشيم و گوش، چشم و دهان خود را از گناه حفظ کنيم تا توفيق الهي يار و ياور ما شود.
10. برنامه ريزي: اگر زندگي ما برنامه داشته باشد و مقيد باشيم که رأس ساعت خاصي نماز بخوانيم و به عوامل مزاحم فرصت ندهيم که برنامه ما را دچار تأخير و تغيير کنند، مي توانيم نماز خود را به موقع بخوانيم.
معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1.قرائتی، محسن، پرتوی از اسرار نماز، تدوین: جواد محدثی، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان چاپ و انتشارات، ۱۳۶۹.
2.پاک نیا تبریزی، عبدالکریم، تاثیر نماز و دعا در آرامش و صفای روح، قم: فرهنگ اهل بیت (ع)، 1390.
3.تحویلداران، آسیه، اثر نماز از دیدگاه انرژیکی در سلامت جسم و جان، تهران: نوین پژوهش، 1391.
4.دانشمند، مرتضی، سفر به چشمه نماز: راه‌هایی برای ایجاد حضور قلب و لذت بردن از نماز، قم: بوستان کتاب قم، 1390.
منبع: اندیشه قم
مهمترين راهي كه خداوند براي بندگان خود قرار داده تا با او ارتباط مستمر داشته باشند نماز مي باشد. در هر شبانه روز پنج وقت براي نماز قرار داده شده است، تا اين ارتباط معنوي با خالق هستي قطع نگردد. در دين اسلام تاكيد فراواني بر بجا آوردن باشكوه نماز در اوقات پنج گانه شده است كه يادگيري و تذكّر اين تاكيدات باعث مي شود انسان به خواندن نماز بيشتر اهميت دهد.
راه هاي درمان سستي نسبت به نماز
1. توجه به اين نکته که انسان به وسيله نماز با خداي مهربان هم صحبت مي گردد، موجب رفع تنبلي در نماز مي گردد. نماز يعني ارتباط با کمال مطلق و همنشيني با معبود هستي. کسي که هر روز با خداوند متعال ارتباط برقرار نمايد، نه از کسي مي هراسد و نه در پيچ و خم زندگي کم مي آورد؛ نه دلتنگ مي شود، نه احساس بي کسي مي کند؛ روحيه اي شاد و پرنشاط پيدا مي کند و...
2. نمازهاي واجب خود را اوّل وقت بخوانيد. نماز اوّل وقت در دنيا عمر انسان را زياد مي كند، مال و اموال او را زياد مي كند، اولاد او را صالح مي گرداند و در موقع مرگ او را از ترس مرگ ايمن مي كند، او را داخل بهشت مي گرداند. و در قبر سئوال نكير و منكر را بر انسان آسان مي گرداند، قبر او را وسيع مي كند، دري از درهاي بهشت را به روي او مي گشايد، و در محشر صورت او مثل ماه، نورافشاني مي كند، نامه عملش به دست راستش داده مي شود، حساب را براي او آسان مي گرداند و در موقع عبور از صراط، خداوند از او راضي مي شود، به او سلام مي دهد، نظر رحمت به او مي فرمايد.
در مورد نماز اوّل وقت تاكيدات بسيار فراواني از طرف بزرگان ديني به ما رسيده كه حاكي از اهميت فوق العاده نماز اوّل وقت دارد. و از طرفي اثر آرام بخشي و تذكّر نماز در صورتي حاصل مي شود كه در اوقات معيني كه شرع قرار داده انجام گيرد، و گرنه نماز ديگر اثر آرام بخشي و اطمينان قلبي دادن به انسان را از دست مي دهد.
3. نمازهايتان را با جماعت بخوانيد. آثار بسياري براي نماز جماعت ذكر شده كه به اختصار بيان مي كنيم:
الف) توفيق اجباري براي خواندن نماز.
ب) ثواب چند برابر كه در روايت آمده كه فرشتگان توانايي نوشتن ثواب آن را ندارند.
ج) باعث وحدت مسلمين و نزديكي دلها مي باشد.
د) عامل نظم و انضباط وقت شناسي است.
4. در مواقع نماز به آثار نماز فكر كنيد تا انگيزه شما نسبت به نماز بيشتر شود و اين كار را هميشه دنبال كنيد و با ترويج اين آثار در بين دوستان و آشنايان نگذاريد تا نسبت به اهميّت و آثار نماز غافل شويد. به اختصار آثار نماز را مرور مي كنيم:
ـ تأمين نياز رواني و دروني انسان.
ـ دوري از گناهان. نماز موجب مي شود که انسان از زشتي ها و گناهان دور بماند.
ـ پرورش تمركز فكر.
ـ دستيابي به وقار اخلاقي و شخصيتي.
ـ قبول انضباط و نظم.
ـ استواري ايمان و استقامت.
ـ انس فطري با پرستش.
ـ بهداشت جسم و نظافت لباس.
ـ احساس قدرت و عزّت.
5. دوستان: با افرادي دوستي كنيد كه نماز مي خوانند و به نماز اهميت مي دهند. يقيناً دوستان و كساني كه با آنها معاشرت داريم، در زندگي ما نقش دارند، در روايات زيادي از ائمه اطهار ـ عليهم السلام ـ به آثار مثبت و منفي دوستان بر زندگي انسان اشاره شده است كه مراجعه به آنها مي تواند راه گشاي زندگي مان باشد. بنابراين، چنانچه نمازگزار با افراد و دوستاني معاشرت داشته باشد كه اهل تقوا و راز و نياز با خدا باشند و به نماز اول وقت اهميت دهند به تدريج تحت تاثير قرار گرفته و خود نيز به نماز اول وقت اهميت خواهد داد.
6. لذت نماز: سعي کنيد برنامه زندگي خود را به گونه اي تنظيم کنيد که نماز را با فراغت فکري و با تمرکز بخوانيد تا لذت حضور قلب در نماز را به طور کامل بچشيد، به طور قطع کسي که با لذت نماز آشنا شود، محال است که در خواندن نماز سهل انگاري کند.
7. تهيه فهرست: فهرستي از فوائد و آثار نماز خواندن را که در روايات و تجربه خودتان ديده ايد تهيه کنيد و آن را در دسترس قرار دهيد و با خود عهد کنيد که اين فهرست را هر روز مطالعه کنيد مثلاً با خود عهد کنيد که اگر صبح، ظهر و شب اين فهرست را به مدت 5 دقيقه مرور نکردم خودم را جريمه مي کنم. (فلان مبلغ را صدقه مي دهم يا فلان سريال مورد علاقه ام را نگاه نمي کنم) اين کار باعث مي شود که بيش از پيش به اهميت نماز پي ببريد، بديهي است انسان زماني که به اهميت مطلبي پي برد با جديت بيشتري آن را پيگيري مي کند.
8. مطالعه: مطالعه کتب مفيد در مورد نماز و خواندن حالات بزرگان و عرفا را در برنامه روزانه خود قرار دهيد، اين کار بايد به طور مداوم و پيوسته انجام شود. يعني هر روز يک صفحه از کتب مورد نظر را مطالعه کنيد نه اين که يک روز چند صفحه مطالعه شود و بعد از مدتي اين کار رها شود.
9. ترک گناه: گناه مهمترين عاملي است که توفيق نماز را از انسان سلب مي کند. آري آلودگي به گناه موجب مي شود که انسان توفيق نماز را از دست بدهد. بنابراين در برنامه روزانه خود بايد مراقب رفتار خود باشيم و گوش، چشم و دهان خود را از گناه حفظ کنيم تا توفيق الهي يار و ياور ما شود.
10. برنامه ريزي: اگر زندگي ما برنامه داشته باشد و مقيد باشيم که رأس ساعت خاصي نماز بخوانيم و به عوامل مزاحم فرصت ندهيم که برنامه ما را دچار تأخير و تغيير کنند، مي توانيم نماز خود را به موقع بخوانيم.
معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1.قرائتی، محسن، پرتوی از اسرار نماز، تدوین: جواد محدثی، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان چاپ و انتشارات، ۱۳۶۹.
2.پاک نیا تبریزی، عبدالکریم، تاثیر نماز و دعا در آرامش و صفای روح، قم: فرهنگ اهل بیت (ع)، 1390.
3.تحویلداران، آسیه، اثر نماز از دیدگاه انرژیکی در سلامت جسم و جان، تهران: نوین پژوهش، 1391.
4.دانشمند، مرتضی، سفر به چشمه نماز: راه‌هایی برای ایجاد حضور قلب و لذت بردن از نماز، قم: بوستان کتاب قم، 1390.
منبع: اندیشه قم
