پرسش :
من دوستاني دارم كه اهل نماز و روزه هستند ولي حجاب خود را رعايت نميكنند. من چگونه ميتوانم آنها را هدايت كنم؟ آيا اصلاً من وظيفهاي نسبت به دوستانم دارم كه آنها را امر به معروف كنم؟ اگر اين كار آنها ادامه پيدا كرد، من بايد روابطم را با آنها ترك كنم يا نه؟ و اگر دختري با حجاب اسلامي و كامل ولي آرايش كرده بيرون برود اشكالي دارد يا خير؟
پاسخ :
توضيح ندادهايد كه دوستان شما چگونه حجاب را رعايت نميكنند، آيا چادر نميپوشند يا حجاب نامناسب دارند؟ حكم شرعي و محدودة حجاب اسلامي را ميدانند و رعايت نميكنند يا جاهل به مسأله هستند و نميدانند كه حدود حجاب اسلامي چيست. اگر در اين باره بيشتر توضيح ميداديد، بهتر ميتوانستيم سوال شما را پاسخ دهيم، اما در حال حاضر توجه شما را به اين نكات جلب مينماييم.
1. اگر دوستان شما حجاب را رعايت نميكنند، اولين وظيفه شما اين است كه سعي كنيد تحت تأثير آنها قرار نگيريد و هميشه به ياد داشته باشيد كه حفظ و رعايت حجاب اسلامي لازم و ضروري است.
2. وظيفه شما نسبت به دوستانتان آن است كه آنها را امر به معروف كنيد، شايد آنها حكم شرعي و نظر اسلام در مورد حجاب را نميدانند،[1] بعيد است افرادي كه اهل نماز و روزه هستند، مخالف حجاب باشند، به احتمال زياد آنها فلسفه حجاب را نميدانند توجه داشته باشيد كه امر به معروف شرايط خاصي دارد كه حتماً بايد رعايت نماييد. از نظر اسلام، فردي كه ديگران را امر به معروف و نهي از منكر مينمايد بايد اين نكات را رعايت نمايد:
1. آنچه را ميگويد خود به آن عمل كنید و پايبند باشد؛ زيرا اگر کسی خودش عمل نكند موعظهاش به ديگران اثر نميگذارد.
2. در نحوة‌برخورد با ديگران اخلاق اسلامي را رعايت نمايد؛ امام صادق ـ عليه السّلام ـ فرمود: «كاملترين مردم از لحاظ ايمان خوش خلقترين آنهاست».[2]
و برخورد نرم و ملايم و شايسته داشته باشد، پيامبران و امامان معصوم –عليهم السلام- نيز در امر به معروف و نهي از منكر برخورد نرم وملايم داشتند. خداوند خطاب به پيامبر اسلام ميفرمايد: «از رحمتهاي خداوند نسبت به تو اين است كه ترا با خلق مهربان آراسته گردانيد. اگر تند خو و سخت دل بودي مردم از گرد تو پراكنده ميشدند.»[3]
در امر به معروف و نهي از منكر وظيفه شما بيان احكام الهي است، اما اينكه موثر واقع ميشود يا نه، از توان شما به دور است و از اين جهت نبايد بيش از حد نگران باشيد.[4]
4. كتابهايي را در زمينة حجاب به آنها معرفي كنيد يا حتي ميتوانيد به مناسبتهاي مختلف كتابي را در اين زمينه به آنها هديه نمائيد. با مطالعه كتاب، بصورت غيرمستقيم متوجه رفتار خود ميشوند و ميدانند كه رفتار آنها تاكنون اشتباه بوده است.
5. بجاي آنكه بر نقاط ضعف آنها تأكيد نماييد نقاط مثبت آنها را برجسته سازيد. مثلا بگوييد شما دوستان خوب و دوستداشتني من هستيد. چون اهل نماز و روزه هستيد و مسايل اسلامي را رعايت ميكنيد، انتظار خداوند از شما اين است كه از اين پس نيز مسايل اسلامي را كاملاً رعايت كنيد.
6. به آنها بگوييد كه نماز و روزه و ديگر اعمال و عبادات شما در صورتي در رشد و بالندگی شما اثرکامل و همه جانبه دارد كه نسبت به همه احكام اسلامي از جمله حجاب اسلامي اعتنا وتوجه داشته باشید.[5]
7. اگر هيچ يك از اين راهكارها مؤثر و مفيد واقع نشد و دوستان شما همچنان به رفتار نادرست خود ادامه دادند، سعي كنيد مدتي از آنها تا حدودي فاصله بگيريد و كمتر با آنها رفت و آمد داشته باشيد، شايد متوجه شوند كه فاصله گرفتن شما بخاطر آن است كه حجاب اسلامي را رعايت نميكنند. اگر كار آنها ادامه پيدا كرد و هيچ راهي براي اصلاح وجود نداشت و احتمال تأثيرپذيري از آنها را ميدهيد و يا اينكه رفت و آمد و ارتباط شما با آنان به معناي تأييد رفتار آنها است، در اين صورت از رفت و آمد با آنها اجتناب كنيد يا ارتباط را به حداقل برسانيد. البته توجه داشته باشید که کمک کردن به دیگران وخوش رفتاری باآنان بادوست گرفتن ورفاقت کردن تفاوت دارد؛ مؤمن درخوبی کردن به دیگران خوب و بد نمی کند؛ اما در مسأله دوستی و رفاقت حساس و عمیق است.
9. اگر دوستان شما از افراد خانواده و فاميل نزديكتان هستند بگونهاي كه عملاً نميتوانيد با آنها قطع رابطه كنيد، سعي نماييد با ظرافت و در موقعيتهاي مناسب نسبت به رفتار آنها اظهار نارضايتي كنيد. شايد نارضايتي شما مؤثر واقع شود.
بخشي ديگر از سوال شما اين بود كه اگر دختري با حجاب اسلامي كامل، ولي آرايش كرده بيرون برود، اشكالي دارد يا خير؟ پاسخ اين است كه آرايش كردن، زينت كردن، پوشيدن لباسهاي رنگارنگ و... براي خانمها در صورتي كه باعث جلب توجه ديگران شود، زمينه انحراف خود و ديگران را فراهم ميسازد، لذا از زينت و پوشيدن لباسهاي نامناسب بايد خودداري كرد، چه بسا ممكن است پوشيدن برخي لباسها از جهت آنكه باعث جلب توجه ديگران ميشود و زمينة فساد در جامعه را فراهم ميسازد، مورد قبول اسلام و شرع مقدس نيست. آرايش كردن نيز اينگونه است، اگر بگونه اي باشد كه توجه ديگران را به خود جلب كند و نگاههاي افراد بيمار را متوجه خود سازد، زمينه انحراف در جامعه خواهد بود و از محرمات شرعي است.
نتيجه گيري:
آشنايي با فلسفه و حدود حجاب اسلامي، عمل نمودن و رعايت اخلاق و حجاب اسلامي، آشنايي با روشهاي صحيح هدايت و ارشاد از مهمترين مسايلي است كه بايد شما با آنها آشنايي داشته و با توجه به آنها دوستان خود را به رعايت حجاب اسلامي دعوت نماييد.
در پايان اميدوارم با رعايت نكات ياد شده و مطالعه كتابهايي كه معرفي ميشود بتوانيد دوستان خود را با مسايل اسلامي از جمله حجاب آشنا نموده و در انجام مسئوليت امر به معروف و نهي از منكر، موفق گرديد.
معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1. قرائتی، محسن، امر به معروف و نهی از منکر، تهران: مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن، 1391.
2. موسوی خراسانی، سیدحسن، بایدها و نبایدها، قم: امر به معروف و نهی از منکر، نبوغ، 1381.
3. اکبری، محمد رضا، حجاب زن مسلمان، تهران: شرکت چاپ و نشر بین الملل، 1390.
4. پورسیدآقایی، مسعود، حجاب میوۀ شناخت، قم: حضور، 1376.
5. مطهری، مرتضی، مسئلة حجاب، تهران: صدرا، 1393.
پی نوشت ها:
[1] . در مورد آشنائي با فلسفه حجاب مراجعه نمائيد به : فتّاحي زاده . فتحيّه . حجاب از ديدگاه قرآن و سنت . فصل 4 و 5 . دفتر تبليغات اسلامي . چاپ دوم . 1376 .
[2] . كليني . محمد ابن يعقوب . اصول كافي . ج 3 . ص 156 . مكتب الاسلاميه .
[3] . آل عمران/159 .
[4] . براي مطالعه بيشتر ر.ك : دادسراي انقلاب اسلامي . شيوههاي صحيح امر به معروف و نهي از منكر . سازمان تبليغات اسلامي . چاپ اول . 1369 .
[5] . در مورد شناخت شخصيت زن از ديدگاه اسلام ، اين كتاب را به آنها معرفي كنيد : زيبايي نژاد . محمد رضا . در آمدي بر نظام شخصيت زن از ديدگاه اسلام . ج 1 . دار الثقلين . چاپ اول . 1379 .
منبع: اندیشه قم
توضيح ندادهايد كه دوستان شما چگونه حجاب را رعايت نميكنند، آيا چادر نميپوشند يا حجاب نامناسب دارند؟ حكم شرعي و محدودة حجاب اسلامي را ميدانند و رعايت نميكنند يا جاهل به مسأله هستند و نميدانند كه حدود حجاب اسلامي چيست. اگر در اين باره بيشتر توضيح ميداديد، بهتر ميتوانستيم سوال شما را پاسخ دهيم، اما در حال حاضر توجه شما را به اين نكات جلب مينماييم.
1. اگر دوستان شما حجاب را رعايت نميكنند، اولين وظيفه شما اين است كه سعي كنيد تحت تأثير آنها قرار نگيريد و هميشه به ياد داشته باشيد كه حفظ و رعايت حجاب اسلامي لازم و ضروري است.
2. وظيفه شما نسبت به دوستانتان آن است كه آنها را امر به معروف كنيد، شايد آنها حكم شرعي و نظر اسلام در مورد حجاب را نميدانند،[1] بعيد است افرادي كه اهل نماز و روزه هستند، مخالف حجاب باشند، به احتمال زياد آنها فلسفه حجاب را نميدانند توجه داشته باشيد كه امر به معروف شرايط خاصي دارد كه حتماً بايد رعايت نماييد. از نظر اسلام، فردي كه ديگران را امر به معروف و نهي از منكر مينمايد بايد اين نكات را رعايت نمايد:
1. آنچه را ميگويد خود به آن عمل كنید و پايبند باشد؛ زيرا اگر کسی خودش عمل نكند موعظهاش به ديگران اثر نميگذارد.
2. در نحوة‌برخورد با ديگران اخلاق اسلامي را رعايت نمايد؛ امام صادق ـ عليه السّلام ـ فرمود: «كاملترين مردم از لحاظ ايمان خوش خلقترين آنهاست».[2]
و برخورد نرم و ملايم و شايسته داشته باشد، پيامبران و امامان معصوم –عليهم السلام- نيز در امر به معروف و نهي از منكر برخورد نرم وملايم داشتند. خداوند خطاب به پيامبر اسلام ميفرمايد: «از رحمتهاي خداوند نسبت به تو اين است كه ترا با خلق مهربان آراسته گردانيد. اگر تند خو و سخت دل بودي مردم از گرد تو پراكنده ميشدند.»[3]
در امر به معروف و نهي از منكر وظيفه شما بيان احكام الهي است، اما اينكه موثر واقع ميشود يا نه، از توان شما به دور است و از اين جهت نبايد بيش از حد نگران باشيد.[4]
4. كتابهايي را در زمينة حجاب به آنها معرفي كنيد يا حتي ميتوانيد به مناسبتهاي مختلف كتابي را در اين زمينه به آنها هديه نمائيد. با مطالعه كتاب، بصورت غيرمستقيم متوجه رفتار خود ميشوند و ميدانند كه رفتار آنها تاكنون اشتباه بوده است.
5. بجاي آنكه بر نقاط ضعف آنها تأكيد نماييد نقاط مثبت آنها را برجسته سازيد. مثلا بگوييد شما دوستان خوب و دوستداشتني من هستيد. چون اهل نماز و روزه هستيد و مسايل اسلامي را رعايت ميكنيد، انتظار خداوند از شما اين است كه از اين پس نيز مسايل اسلامي را كاملاً رعايت كنيد.
6. به آنها بگوييد كه نماز و روزه و ديگر اعمال و عبادات شما در صورتي در رشد و بالندگی شما اثرکامل و همه جانبه دارد كه نسبت به همه احكام اسلامي از جمله حجاب اسلامي اعتنا وتوجه داشته باشید.[5]
7. اگر هيچ يك از اين راهكارها مؤثر و مفيد واقع نشد و دوستان شما همچنان به رفتار نادرست خود ادامه دادند، سعي كنيد مدتي از آنها تا حدودي فاصله بگيريد و كمتر با آنها رفت و آمد داشته باشيد، شايد متوجه شوند كه فاصله گرفتن شما بخاطر آن است كه حجاب اسلامي را رعايت نميكنند. اگر كار آنها ادامه پيدا كرد و هيچ راهي براي اصلاح وجود نداشت و احتمال تأثيرپذيري از آنها را ميدهيد و يا اينكه رفت و آمد و ارتباط شما با آنان به معناي تأييد رفتار آنها است، در اين صورت از رفت و آمد با آنها اجتناب كنيد يا ارتباط را به حداقل برسانيد. البته توجه داشته باشید که کمک کردن به دیگران وخوش رفتاری باآنان بادوست گرفتن ورفاقت کردن تفاوت دارد؛ مؤمن درخوبی کردن به دیگران خوب و بد نمی کند؛ اما در مسأله دوستی و رفاقت حساس و عمیق است.
9. اگر دوستان شما از افراد خانواده و فاميل نزديكتان هستند بگونهاي كه عملاً نميتوانيد با آنها قطع رابطه كنيد، سعي نماييد با ظرافت و در موقعيتهاي مناسب نسبت به رفتار آنها اظهار نارضايتي كنيد. شايد نارضايتي شما مؤثر واقع شود.
بخشي ديگر از سوال شما اين بود كه اگر دختري با حجاب اسلامي كامل، ولي آرايش كرده بيرون برود، اشكالي دارد يا خير؟ پاسخ اين است كه آرايش كردن، زينت كردن، پوشيدن لباسهاي رنگارنگ و... براي خانمها در صورتي كه باعث جلب توجه ديگران شود، زمينه انحراف خود و ديگران را فراهم ميسازد، لذا از زينت و پوشيدن لباسهاي نامناسب بايد خودداري كرد، چه بسا ممكن است پوشيدن برخي لباسها از جهت آنكه باعث جلب توجه ديگران ميشود و زمينة فساد در جامعه را فراهم ميسازد، مورد قبول اسلام و شرع مقدس نيست. آرايش كردن نيز اينگونه است، اگر بگونه اي باشد كه توجه ديگران را به خود جلب كند و نگاههاي افراد بيمار را متوجه خود سازد، زمينه انحراف در جامعه خواهد بود و از محرمات شرعي است.
نتيجه گيري:
آشنايي با فلسفه و حدود حجاب اسلامي، عمل نمودن و رعايت اخلاق و حجاب اسلامي، آشنايي با روشهاي صحيح هدايت و ارشاد از مهمترين مسايلي است كه بايد شما با آنها آشنايي داشته و با توجه به آنها دوستان خود را به رعايت حجاب اسلامي دعوت نماييد.
در پايان اميدوارم با رعايت نكات ياد شده و مطالعه كتابهايي كه معرفي ميشود بتوانيد دوستان خود را با مسايل اسلامي از جمله حجاب آشنا نموده و در انجام مسئوليت امر به معروف و نهي از منكر، موفق گرديد.
معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1. قرائتی، محسن، امر به معروف و نهی از منکر، تهران: مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن، 1391.
2. موسوی خراسانی، سیدحسن، بایدها و نبایدها، قم: امر به معروف و نهی از منکر، نبوغ، 1381.
3. اکبری، محمد رضا، حجاب زن مسلمان، تهران: شرکت چاپ و نشر بین الملل، 1390.
4. پورسیدآقایی، مسعود، حجاب میوۀ شناخت، قم: حضور، 1376.
5. مطهری، مرتضی، مسئلة حجاب، تهران: صدرا، 1393.
پی نوشت ها:
[1] . در مورد آشنائي با فلسفه حجاب مراجعه نمائيد به : فتّاحي زاده . فتحيّه . حجاب از ديدگاه قرآن و سنت . فصل 4 و 5 . دفتر تبليغات اسلامي . چاپ دوم . 1376 .
[2] . كليني . محمد ابن يعقوب . اصول كافي . ج 3 . ص 156 . مكتب الاسلاميه .
[3] . آل عمران/159 .
[4] . براي مطالعه بيشتر ر.ك : دادسراي انقلاب اسلامي . شيوههاي صحيح امر به معروف و نهي از منكر . سازمان تبليغات اسلامي . چاپ اول . 1369 .
[5] . در مورد شناخت شخصيت زن از ديدگاه اسلام ، اين كتاب را به آنها معرفي كنيد : زيبايي نژاد . محمد رضا . در آمدي بر نظام شخصيت زن از ديدگاه اسلام . ج 1 . دار الثقلين . چاپ اول . 1379 .
منبع: اندیشه قم
