پرسش :
دختران زيبا بيشتر خواستگار دارند و زودتر ازدواج مي‌كنند، كساني كه خدا آنها را زيبا نيافريده است چه كنند؟ با توجه به اين كه امروزه ديگر از ايمان و اخلاق يك دختر سؤال نمي شود و فقط قيافة او ملاک است؟
پاسخ :
خداوند متعال همة انسان‌ها را به بهترين صورت و زيبا آفريده است از اين رو انسان نيز زيبايي را دوست دارد و هميشه به دنبال زيبايي‌هاست و از آن لذت مي‌برد. امّا بيشتر مردم از روي غفلت فكر مي‌كنند زيبايي فقط همين زيبايي‌هاي ظاهري و مادي است. امّا در واقع غير از آن زيبايي‌هاي معنوي و عقلاني زيادي نيز وجود دارد، كه آنها برترين زيبايي‌ها هستند، از جملة اين زيبايي‌ها در وجود انسان، عشق پاك و الهي، اطاعت و بندگي خداوند، ايثار و فداكاري، خوش‌خلقي و صداقت و ... است.
علامه جعفري(ره) مي فرمايد: «روح هم براي خود زيبايي‌هايي دارد، روح يك انسان عادل، عارف و فداكار در راه مصالح بشري و روح كسي كه بر خودخواهي غلبه كرده است، بسيار زيبا است.»[1] و همين زيبايي‌ها است كه «ماندگار» و اصيل اند و انسان‌هاي پاكدل و با صفا را مجذوب خود قرار مي‌دهد.
همه قبول داريم كه زيبايي را دوست داريم وگرایش به زيبايي در فطرت ما به وديعه نهاده شده است، و با زيبايي‌هاي معنوي و عقلاني است كه به لذت واقعي دست مي‌يابيم. امّا اين که چرا بيشتر به زيبايي‌هاي ظاهري توجه مي‌شود؟ به خاطر اين است كه انسان غافل است و جلوه‌هاي دنيوي و ظاهري او را فريب مي‌دهند و زيبايي‌هاي معنوي را زود فراموش مي‌كند. ولي زماني كه در مواقعي فطرت انسان بيدار مي‌شود، بيش از همه به دنبال معنويات مي‌رود، همچنان كه در اوايل انقلاب و در زمان جنگ تحميلي اين نوع زيبايي‌ها نمايانتر بود.
زيبايي در ازدواج
همراه معيارهاي اساسي انتخاب همسر همچون تديّن، عفّت و نجابت، اخلاق نيكو و حسنه، شرافت و اصا لت خانوادگي و ... زيبايي و جمال چهره نيز به عنوان يك معيار و صفت كمالي است. چرا كه يكي از عوامل تحكيم روابط خانوادگي و زندگي زناشويي زيبا بودن همسر است و هركس دوست دارد كه همنشين وي دوست داشتني و زيبا باشد. امّا بايد توجه داشت كه اولازیبایی ظاهری یک امر نسبی است وچه بساچهره واندام زنی برای مردی زیبا جلوه کند اما برای مردی دیگر عادی به نظر برسدوثانیا زیبایی ظاهری ركن اساسي و معيار مستقل نبوده و همراه معيارهاي ديگر مطرح است.[2] و اگر فردي كه زيبارو است امّا صفات و ارزش‌هاي پسنديده را نداشته باشد، براي همسري انتخاب شود، در آينده بلايي را بر سر زندگي زناشويي خواهد آورد كه نتيجة آن دادگاه و طلاق و پيامدهاي ناخوشايند ديگر خواهد بود. پيامبر اكرم ـ صلي الله عليه و آله ـ زيبا رويان بي‌عفّت را كه در خانوادة پليد و بي شرافت رشد كرده اند را به سبزه زاري كه برفراز مزبله و منجلابي روئيده باشد، تشبيه مي‌كند و از ازدواج با آنها را نهي مي‌فرمايد.[3]
آيا درست است كه امروزه به ايمان اخلاق و امور معنوي توجه نمي‌شود؟
ما با اين فكر كه امروزه به امور فوق الذكر اصلاً توجه نمي‌شود مخالفيم، امّا در عين حال قبول داريم كه به وضع ظاهري و زيبايي دختر بيش از حد توجه مي‌شود. آمارها نشان مي‌دهد، حتي آن جوانی كه به خاطر جوّ بد يك منطقه و محل تحصيل به امور معنوي و مذهبي كمتر توجه مي‌كند و براي خود به اصطلاح دوست دختري اختيار كرده و چند صباحي با او در ارتباط است، براي ازدواج آن دختر را هرچند بسيار زيبا باشد، انتخاب نمي‌كند و به دنبال يك دختر عفيف و با ايمان و با حجاب مي‌گردند. چرا كه مردم هر روز به چشم خود مي‌بينند، آن دسته از افرادي را كه با شهوتراني و به خاطر امور مادي و يا زيبايي و جمال ظاهري با يكديگر ازدواج كرده‌اند زندگي‌شان خيلي تاريك و تلخ است و يا از هم جدا مي‌شوند.
كساني كه خدا آنها را زيبا نيافريده!
خداوند متعال چون حكيم و دانا است و كارهايش از روي حكمت و مصلحت است، ممكن است كسانی درمقایسه با دیگران از زیبایی ظاهری کمتری برخوردار باشند ؛ امّا در عوض نعمت‌ها و زيبايي‌هاي زياد ديگري را به انان بخشيده باشد كه اگر كمي در خود تفكر كنند مي‌بيند كه خدا چقدر انان را زيبا آفريده است.كه بايد سعي كنند اولاً شكر آنها را بجا بياورند و ثانياً آنها را بيشتر شكوفا كنند. آن فردي كه از زيبايي قيافه و صورت كمي محروم است، نبايد نگران و مأيوس باشد، چرا كه تجارب تاريخ نشان داده است كه افرادي بوده‌اند، با اين كه از زيبايي محروم بوده‌اند، چه قدر مورد عشق و محبت ديگران واقع شده‌اند، و اين خداست كه محبت‌ها را در دل‌ها مي‌اندازد. همچون داستان ليلي و مجنون كه ليلي يك دختر سیاه چرده و نازیبا بود، اما مجنون چقدر عاشق او بود كه داستانشان زبان زد عام و خاص شده است.
از سوي ديگر امكان دارد خداوند به وسيلة اين امر فرد را مورد آزمايش قرار دهد، و ما بايد سعي كنيم از آزمايشات مختلف الهي سربلند بيرون آييم. خداوند وعده داده است كه كساني كه در اين دنيا زيبا نيستد، در آخرت به آنها زيبايي خواهد داد، همان روزي كه خيلي از زيبا رويان در دنيا آرزو مي‌كنند كه در جاي آنها بودند تا هميشه از نعمت‌هاي الهي همچون زيبايي و غيره بهره‌مند مي‌شدند.چه بسیار زنان زیبایی بوده وهستند که زیباییشان موجب هلاکت وسقوط انهاست.
راه‌كارها و توصيه‌ها:
1. تلاش بيشتر و روز‌افزون براي شكوفا كردن استعدادها و زيبايي‌هاي ديگر وجودي اعم از معنوي و يا ظاهري، همچون كسب علم و تحصيلات بالاتر و يادگيري فنون و هنرهاي مختلف؛
2. تقويت ايمان و امور معنوي و مذهبي و اميد به گشايش‌هاي الهي؛
3. نيكوتر كردن اخلاق و خوش‌رفتار و خوش‌برخورد بودن در محيط اطراف خصوصاً در خانواده. سعي شود در خانه با كمال متانت و گذشت و فداكاري با پدر و مادر و برادران وخواهران رفتار شود و در كارها به آنها كمك شود؛
4. صبور و بردبار بودن، چرا كه صبر و شكيبايي كليد معنويات و گشايش‌هاي الهي است؛
5. كم كردن توقعات و آسان‌گيري شرايط زندگي زناشويي آينده و چشم پوشي كردن از بعضي چيزهايي كه وجود آن در همسر يا زندگي مشترك آينده اگر بود بهتر بود (توجه اصلی به ملاك‌هاي اساسي انتخاب همسر مثل ايمان، عقل، اصالت خانوادگي و ... )؛
6. دعا و نيايش و نذر و نياز خالصانه از درگاه احديت و توسل به ائمه اطهار و واسطه قرار دادن آنها؛ چه بسيار افرادي که مشکل ازدواج خود را از راه توسل حل نموده اند. (خداست كه محبت را در دل ديگران مي‌اندازد)؛
7. زدودن رذايل اخلاقي و رفتاري از خود و توجه و تفكر در آنها، چه بسا خداوند به خاطر وجود يك رذيله در درون خودمان نعمت هايش را از ما دور مي‌كند؛
8 . توجه نكردن به حرف هاي مردم و تلاش در رشد و بالندگي و پيشرفت خود.
معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1.مظاهري، علي اكبر، جوانان و انتخاب همسر، قم. پارسايان، 1390.
2.امینی، ابراهیم، انتخاب همسر، تهران: انجمن اولیاء و مربیان، 1387.
3.مشکینی اردبیلی، علی اکبر، ازدواج در اسلام، ترجمة: احمد جنتی، قم: موسسه الهادی، مرکز چاپ و نشر قرآن کریم، 1385.
4.جوادی آملی، عبدالله، زن در آیینه جلال و جمال، قم: اسراء، 1391.
پی نوشت ها:
[1]. جعفري، محمد تقي، زيبايي و هنر از ديدگاه اسلام، چاپ اول، تهران، حوزة هنري سازمان تبليغات اسلامي، 1369، ص172.
[2]. مظاهري، علي اكبر، جوانان و انتخاب همسر، قم، دفتر تبليغات اسلامي، چاپ پنجم، 1375، ص126ـ 124.
[3]. وسائل الشيعة، جلد14، ص29.
منبع: اندیشه قم
خداوند متعال همة انسان‌ها را به بهترين صورت و زيبا آفريده است از اين رو انسان نيز زيبايي را دوست دارد و هميشه به دنبال زيبايي‌هاست و از آن لذت مي‌برد. امّا بيشتر مردم از روي غفلت فكر مي‌كنند زيبايي فقط همين زيبايي‌هاي ظاهري و مادي است. امّا در واقع غير از آن زيبايي‌هاي معنوي و عقلاني زيادي نيز وجود دارد، كه آنها برترين زيبايي‌ها هستند، از جملة اين زيبايي‌ها در وجود انسان، عشق پاك و الهي، اطاعت و بندگي خداوند، ايثار و فداكاري، خوش‌خلقي و صداقت و ... است.
علامه جعفري(ره) مي فرمايد: «روح هم براي خود زيبايي‌هايي دارد، روح يك انسان عادل، عارف و فداكار در راه مصالح بشري و روح كسي كه بر خودخواهي غلبه كرده است، بسيار زيبا است.»[1] و همين زيبايي‌ها است كه «ماندگار» و اصيل اند و انسان‌هاي پاكدل و با صفا را مجذوب خود قرار مي‌دهد.
همه قبول داريم كه زيبايي را دوست داريم وگرایش به زيبايي در فطرت ما به وديعه نهاده شده است، و با زيبايي‌هاي معنوي و عقلاني است كه به لذت واقعي دست مي‌يابيم. امّا اين که چرا بيشتر به زيبايي‌هاي ظاهري توجه مي‌شود؟ به خاطر اين است كه انسان غافل است و جلوه‌هاي دنيوي و ظاهري او را فريب مي‌دهند و زيبايي‌هاي معنوي را زود فراموش مي‌كند. ولي زماني كه در مواقعي فطرت انسان بيدار مي‌شود، بيش از همه به دنبال معنويات مي‌رود، همچنان كه در اوايل انقلاب و در زمان جنگ تحميلي اين نوع زيبايي‌ها نمايانتر بود.
زيبايي در ازدواج
همراه معيارهاي اساسي انتخاب همسر همچون تديّن، عفّت و نجابت، اخلاق نيكو و حسنه، شرافت و اصا لت خانوادگي و ... زيبايي و جمال چهره نيز به عنوان يك معيار و صفت كمالي است. چرا كه يكي از عوامل تحكيم روابط خانوادگي و زندگي زناشويي زيبا بودن همسر است و هركس دوست دارد كه همنشين وي دوست داشتني و زيبا باشد. امّا بايد توجه داشت كه اولازیبایی ظاهری یک امر نسبی است وچه بساچهره واندام زنی برای مردی زیبا جلوه کند اما برای مردی دیگر عادی به نظر برسدوثانیا زیبایی ظاهری ركن اساسي و معيار مستقل نبوده و همراه معيارهاي ديگر مطرح است.[2] و اگر فردي كه زيبارو است امّا صفات و ارزش‌هاي پسنديده را نداشته باشد، براي همسري انتخاب شود، در آينده بلايي را بر سر زندگي زناشويي خواهد آورد كه نتيجة آن دادگاه و طلاق و پيامدهاي ناخوشايند ديگر خواهد بود. پيامبر اكرم ـ صلي الله عليه و آله ـ زيبا رويان بي‌عفّت را كه در خانوادة پليد و بي شرافت رشد كرده اند را به سبزه زاري كه برفراز مزبله و منجلابي روئيده باشد، تشبيه مي‌كند و از ازدواج با آنها را نهي مي‌فرمايد.[3]
آيا درست است كه امروزه به ايمان اخلاق و امور معنوي توجه نمي‌شود؟
ما با اين فكر كه امروزه به امور فوق الذكر اصلاً توجه نمي‌شود مخالفيم، امّا در عين حال قبول داريم كه به وضع ظاهري و زيبايي دختر بيش از حد توجه مي‌شود. آمارها نشان مي‌دهد، حتي آن جوانی كه به خاطر جوّ بد يك منطقه و محل تحصيل به امور معنوي و مذهبي كمتر توجه مي‌كند و براي خود به اصطلاح دوست دختري اختيار كرده و چند صباحي با او در ارتباط است، براي ازدواج آن دختر را هرچند بسيار زيبا باشد، انتخاب نمي‌كند و به دنبال يك دختر عفيف و با ايمان و با حجاب مي‌گردند. چرا كه مردم هر روز به چشم خود مي‌بينند، آن دسته از افرادي را كه با شهوتراني و به خاطر امور مادي و يا زيبايي و جمال ظاهري با يكديگر ازدواج كرده‌اند زندگي‌شان خيلي تاريك و تلخ است و يا از هم جدا مي‌شوند.
كساني كه خدا آنها را زيبا نيافريده!
خداوند متعال چون حكيم و دانا است و كارهايش از روي حكمت و مصلحت است، ممكن است كسانی درمقایسه با دیگران از زیبایی ظاهری کمتری برخوردار باشند ؛ امّا در عوض نعمت‌ها و زيبايي‌هاي زياد ديگري را به انان بخشيده باشد كه اگر كمي در خود تفكر كنند مي‌بيند كه خدا چقدر انان را زيبا آفريده است.كه بايد سعي كنند اولاً شكر آنها را بجا بياورند و ثانياً آنها را بيشتر شكوفا كنند. آن فردي كه از زيبايي قيافه و صورت كمي محروم است، نبايد نگران و مأيوس باشد، چرا كه تجارب تاريخ نشان داده است كه افرادي بوده‌اند، با اين كه از زيبايي محروم بوده‌اند، چه قدر مورد عشق و محبت ديگران واقع شده‌اند، و اين خداست كه محبت‌ها را در دل‌ها مي‌اندازد. همچون داستان ليلي و مجنون كه ليلي يك دختر سیاه چرده و نازیبا بود، اما مجنون چقدر عاشق او بود كه داستانشان زبان زد عام و خاص شده است.
از سوي ديگر امكان دارد خداوند به وسيلة اين امر فرد را مورد آزمايش قرار دهد، و ما بايد سعي كنيم از آزمايشات مختلف الهي سربلند بيرون آييم. خداوند وعده داده است كه كساني كه در اين دنيا زيبا نيستد، در آخرت به آنها زيبايي خواهد داد، همان روزي كه خيلي از زيبا رويان در دنيا آرزو مي‌كنند كه در جاي آنها بودند تا هميشه از نعمت‌هاي الهي همچون زيبايي و غيره بهره‌مند مي‌شدند.چه بسیار زنان زیبایی بوده وهستند که زیباییشان موجب هلاکت وسقوط انهاست.
راه‌كارها و توصيه‌ها:
1. تلاش بيشتر و روز‌افزون براي شكوفا كردن استعدادها و زيبايي‌هاي ديگر وجودي اعم از معنوي و يا ظاهري، همچون كسب علم و تحصيلات بالاتر و يادگيري فنون و هنرهاي مختلف؛
2. تقويت ايمان و امور معنوي و مذهبي و اميد به گشايش‌هاي الهي؛
3. نيكوتر كردن اخلاق و خوش‌رفتار و خوش‌برخورد بودن در محيط اطراف خصوصاً در خانواده. سعي شود در خانه با كمال متانت و گذشت و فداكاري با پدر و مادر و برادران وخواهران رفتار شود و در كارها به آنها كمك شود؛
4. صبور و بردبار بودن، چرا كه صبر و شكيبايي كليد معنويات و گشايش‌هاي الهي است؛
5. كم كردن توقعات و آسان‌گيري شرايط زندگي زناشويي آينده و چشم پوشي كردن از بعضي چيزهايي كه وجود آن در همسر يا زندگي مشترك آينده اگر بود بهتر بود (توجه اصلی به ملاك‌هاي اساسي انتخاب همسر مثل ايمان، عقل، اصالت خانوادگي و ... )؛
6. دعا و نيايش و نذر و نياز خالصانه از درگاه احديت و توسل به ائمه اطهار و واسطه قرار دادن آنها؛ چه بسيار افرادي که مشکل ازدواج خود را از راه توسل حل نموده اند. (خداست كه محبت را در دل ديگران مي‌اندازد)؛
7. زدودن رذايل اخلاقي و رفتاري از خود و توجه و تفكر در آنها، چه بسا خداوند به خاطر وجود يك رذيله در درون خودمان نعمت هايش را از ما دور مي‌كند؛
8 . توجه نكردن به حرف هاي مردم و تلاش در رشد و بالندگي و پيشرفت خود.
معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1.مظاهري، علي اكبر، جوانان و انتخاب همسر، قم. پارسايان، 1390.
2.امینی، ابراهیم، انتخاب همسر، تهران: انجمن اولیاء و مربیان، 1387.
3.مشکینی اردبیلی، علی اکبر، ازدواج در اسلام، ترجمة: احمد جنتی، قم: موسسه الهادی، مرکز چاپ و نشر قرآن کریم، 1385.
4.جوادی آملی، عبدالله، زن در آیینه جلال و جمال، قم: اسراء، 1391.
پی نوشت ها:
[1]. جعفري، محمد تقي، زيبايي و هنر از ديدگاه اسلام، چاپ اول، تهران، حوزة هنري سازمان تبليغات اسلامي، 1369، ص172.
[2]. مظاهري، علي اكبر، جوانان و انتخاب همسر، قم، دفتر تبليغات اسلامي، چاپ پنجم، 1375، ص126ـ 124.
[3]. وسائل الشيعة، جلد14، ص29.
منبع: اندیشه قم
