پرسش :

اگر قراردادى بین دو نفر در مورد خرید و فروش خانه منعقد شده باشد و خریدار مبلغى حدود 5/ 1 قیمت خانه را به عنوان پیش پرداخت به فروشنده داده باشد و طرفین معادل همان مبلغ را به عنوان خسارت تعیین کنند و تعهّد نمایند چنانچه هر یک حاضر به انجام معامله نشد ملزم به پرداخت آن باشد (و فروشنده غیر از مورد معامله داراى آپارتمان و دو قطعه زمین و خریدار فاقد هرگونه زمین و مسکن باشد) آیا فروشنده مى‏‌تواند هم از فروش خانه منصرف شود و هم خسارت وارده به خریدار را که اثاث منزلش را فروخته نپردازد؟

پاسخ :
اگر در قرارداد مذکور معامله تمام شده و در ضمن آن شرط مزبور را نموده‌‏‌‌اند شرط نافذ است و فروشنده در صورت انصراف باید خسارت بدهد و اگر معامله تمام نشده و مجرد قولنامه است اثرى ندارد و در صورت انصراف فروشنده از معامله، چیزى بر او نیست.
منبع: استفتائات امام خمینی(ره)، ج‏2، ص101