پرسش :
شرکت ملى نفت ایران سابق و وزارت نفت فعلى در شهرستان آبادان و ماهشهر و بندر امام خمینى تأسیساتى دارد که این تأسیسات شامل پالایشگاه آبادان و مناطق پتروشیمى آبادان و شرکتهاى شیمیایى رازى در بندر امام و طرح پتروشیمى ایران، ژاپن در همان بندر مىباشد. کارکنان تأسیسات فوق تعدادى در شهرستان آبادان در منازل شرکتى و تعدادى در ماهشهر در منازل شرکتى سکونت داشتهاند. طبیعى است با وجود انبوه کارکنان تأسیسات فوق منازل شرکتى فوق تکافوى نیاز کارکنان را ننموده و شرکت اجبارا منازلى به صورت استیجارى در مسیر بین آبادان و خرمشهر تهیه و در اختیار کارکنان گذارده است تعدادى از این منازل استیجارى در اختیار پالایشگاه آبادان و تعدادى در اختیار پتروشیمى و تعدادى در اختیار طرح پتروشیمى ایران، ژاپن و همچنین شرکت شیمیایى رازى بوده است، با شروع جنگ تحمیلى طبیعى بود که همه کارکنان فوق امکان ماندن در محل را نداشته و با تدابیرى که از سوى دولت اتخاذ گردیده به صورت آوارگان جنگ تحمیلى در سایر شهرستانها دور از جبهه اسکان یافتند و موجرین منازل هم به همین صورت از محل دور شدند و همچنین ساکنان منازل فوق که اکثرا امکان تخلیه و انتقال اثاثیه خود را نداشته و منازل فوق تقریبا دست نخورده و آسیب ندیده در اختیار شرکتهاى یاد شده باقى ماند، به علت طولانى بودن جنگ تحمیلى، وزارت نفت براى منازل استیجارى تدابیرى در پرداخت حق الاجاره اتخاذ نمود که این تدابیر به اجرا در آمد و در مورد کلیه شرکتها و پالایشگاهها اعلام گردید. طرح شیمیایى ایران، ژاپن در پرداخت مبالغ تعیین شده با استناد به مسائل شماره 2213 و 2214 رساله حضرت امام ایجاد اشکالاتى نموده و از پرداخت مبالغ تعیین شده امتناع ورزیده است (در صورتى که منازل آسیب ندیدهاند و دربهاى آنها قفل شده و کلیدهاى آنها در اختیار شرکت پتروشیمى ایران، ژاپن مىباشد و اجاره فسخ نگردیده است) حال با توجه به اینکه تعداد موجرین حدود 200 الى 300 نفر بوده و خود آنان هم بهرهشان از این جنگ همان آوارگى مىباشد و مبالغ فوق که اکنون حد اکثر براى هر منزل 000/ 10 ریال مىباشد درگذران زندگى آنان سهم بسزایى دارد آیا استناد به فتواى حضرت امام را در این مرحله صحیح مىدانید؟ خواهشمند است در انطباق مسائل فوق با موضوع اجاره یا عدم انطباق آن هرگونه نظراتى دارید صادر فرمایید؟
پاسخ :
در مواردى که در اثر جنگ تحمیلى استفاده از ملک براى همگان غیر ممکن شده اجاره از هنگام غیر قابل استفاده شدن ملک منفسخ است و مالک حق مطالبه مال الاجاره ندارد.
منبع: استفتائات امام خمینی(ره)، ج2، ص221
در مواردى که در اثر جنگ تحمیلى استفاده از ملک براى همگان غیر ممکن شده اجاره از هنگام غیر قابل استفاده شدن ملک منفسخ است و مالک حق مطالبه مال الاجاره ندارد.
منبع: استفتائات امام خمینی(ره)، ج2، ص221